Ontwikkelen met de doelgroep

Dit thema behandelt onderwerpen zoals het betrekken van de doelgroep bij de ontwikkeling van eHealth-interventies en het vergroten van de kennis van professionals over de specifieke doelgroep.

Betrekken van de doelgroep

✘ Werkt niet

De doelgroep onvoldoende betrekken

Wanneer je de doelgroep niet al in de ontwikkelingsfase van de eHealth-interventie bij het project betrekt, loop je het risico op een mismatch tussen interventie en gebruiker.

: Het betrekken van de doelgroep kan uitdagend zijn. Je moet weten hoe je dit het beste kunt doen en het kan ook tijd en geld kosten (Al-Dhahir et al., 2022). Taalbarrières en culturele verschillen tussen de doelgroep en degenen die hen willen bereiken kunnen ook een rol spelen in de mismatch. Daarnaast kan een geschiedenis van ongelijke behandeling het vertrouwen in de professionals die de doelgroep willen betrekken ondermijnen.

✔ Werkt wel

Betrek de doelgroep bij het ontwerp

Betrek vanaf het begin van het project de beoogde doelgroep door hen te laten meewerken en meebeslissen over de interventie.

: De doelgroep betrekken bij beslissingen kan helpen om beter inzicht te krijgen in de motivatie, behoeften, cultuur en dagelijkse bezigheden van de doelgroep. Dit versterkt de duurzaamheid van de interventie en voorkomt een mismatch tussen de interventie en de gebruiker (ISO 9241-210:2019).
: • Maak duidelijk waarom het belangrijk is om deel te nemen en toon de voordelen die deelname kan opleveren. Denk aan beloningen en maak duidelijk hoe hun bijdrage kan helpen. De norm ISO 9241-210 kan hierbij helpen. Wil je meer weten over hoe je beloningen kunt toepassen, klik dan op deze link.

• Wees duidelijk over de tijd die deelname kan vergen; begrijp dat gebruikers uit de doelgroep die over minder middelen beschikken vaak meer tijd besteden aan omgaan met werk-, financiële-, vervoers- en gezondheidsproblemen.

• Leg uit wat de mogelijkheden zijn om deel te nemen. Deelnemers kunnen zo gemakkelijker kiezen wat bij hen past. Denk hierbij aan vertalingen of verschillende toegangsopties, zoals een website, mobiele app of telefonisch gesprek. Sommige mensen kunnen weigeren mee te doen vanwege gebrek aan vertrouwen in hun (talige of digitale) vaardigheden (Régnier et al., 2018). Bekijk ter inspiratie de casestudie ‘Moneythink Mobile’, waarin wordt uitgelegd hoe je de potentiële doelgroep kunt betrekken in het ontwikkelproces.

• Het kan effectief zijn om participatieve ontwerptechnieken (zoals het co-creëren van verhalen, ervaringsprototypes en videoprototypes) te gebruiken die zijn afgestemd op personen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Raadpleeg het artikel voor meer informatie.

• Bekijk ‘Define Your Audience’ om inspiratie op te doen over mogelijke doelgroepen waarop je je kunt focussen in de ontwikkelingsfase.

• Om meer inzicht te krijgen in het dagelijks leven, de dynamiek en behoeften van de doelgroep, kun je hen interviewen en veldobservaties doen. Bekijk voor inspiratie de volgende websites: Designkit.org, Userinterviews.com.

• Het Got-IT-project geeft een aantal aanbevelingen voor onderzoekers en ontwikkelaars voor het uitvoeren van Co-Design-sessies met mensen met beperkte digitale vaardigheden.

✔ Werkt wel

Beloon de doelgroep voor deelname

Belonen van de (potentiële) doelgroep voor het meedenken over de eHealth-interventie.

: Volgens de concepten van gedragseconomie kunnen (financiële) beloningen helpen de doelgroep te werven voor inzet bij de ontwikkeling van de interventie.
: • Zorg voor een passende beloning binnen de kaders die je hebt en zoek iets wat de ontvanger waardevol zal vinden. De richtlijnen voor vergoeding van vrijwilligerswerk zijn een goed uitgangspunt.

• Een voorbeeld van een passende beloning kan zijn: het aanbieden van een gezellige middag naar keuze, een tegoedbon voor een hapje en drankje, het vergoeden van de reiskosten of iets concreets wat te maken heeft met het project, zoals een fitnessmat of stappenteller.

• Zorg ervoor dat de deelnemers de vergoedingssystemen begrijpen; dat ze weten wat ze moeten doen voor een vergoeding en wanneer ze hun vergoeding kunnen verwachten.

• Geef deelnemers de kans om een prijs te winnen, zoals een tablet of laptop, met een willekeurige loting onder deelnemers die een bepaald aantal onderzoeksactiviteiten hebben voltooid.

• Wees zorgvuldig bij het kiezen van de beloning. Sommige beloningen (zoals geld of cadeaubonnen) kunnen invloed hebben op deelnemers die bijvoorbeeld een sociale uitkering ontvangen. Zij kunnen er de voorkeur aan geven hun bijdrage op een andere manier te zien beloond. Ter inspiratie, raadpleeg het ‘Userinterviews’ rapport en maak gebruik van hun rekenmachine ‘The User Research Incentive Calculator’ om financiële beloningen voor bijdragen te berekenen.

• Wil je inspiratie opdoen over de manier waarop je jonge mensen en hun familie kunt belonen voor hun bijdrage, raadpleeg dan het Engelstalige document ‘Rewarding Participation’. Het schema op pagina 7 geeft een mooi overzicht van de verschillende manieren waarop een organisatie deelnemers kan belonen.

• Organiseer een gemeenschapsviering om de bijdragen van de deelnemers te erkennen, de onderzoeksresultaten met hen te delen en kleine tokens van waardering te geven, zoals t-shirts of petten met het logo van het onderzoeksproject.

Technologiegebruik

✘ Werkt niet

Een gebrek aan inzicht in het gebruik van apparaten door de doelgroep

Professionals hebben vaak geen duidelijk beeld van welke technologische apparaten de doelgroep gebruikt, waardoor interventies worden ontwikkeld voor apparaten die weinig worden gebruikt.

: Professionals richten zich vaak op nieuwe technologie, zonder te overwegen of deze technologie daadwerkelijk toegankelijk en bruikbaar is voor de doelgroep.

✔ Werkt wel

Onderzoek het technologiegebruik door de doelgroep

Vooronderzoek doen naar de gebruikte devices en technologie onder de doelgroep.

: De eHealth-interventie aanbieden op devices en technologie die worden geaccepteerd door de doelgroep vergroot de kans dat interventies daadwerkelijk worden gebruikt (Rahmati et al., 2012).
: • Doe een vooronderzoek om de doelgroep beter te leren kennen, bijvoorbeeld in de vorm van interviews, (veld)observaties of focusgroepen. Loop voor een bepaalde periode (bijvoorbeeld een paar dagen) mee in de polikliniek, het buurthuis of revalidatiecentrum. Bekijk ter inspiratie deze website; hier vind je een overzicht van welke tools je voor dit doel kunt gebruiken.

• Bekijk voor inspiratie de casestudie ‘Financial Chatbot: A Digital Financial Coach for Low-Income Americans’. De ontwerpers woonden verschillende financiële coachingssessies, sessies waarbij een coach of adviseur individuen helpt bij het verbeteren van hun financiële kennis en vaardigheden, bij en observeerden en interviewden de doelgroep om haar beter te begrijpen.

• Wil je weten wat de wetenschappelijke literatuur zegt over eHealth-devices bij deze doelgroep, lees dan deze ‘scoping review’.

Leefwereld van de doelgroep

✘ Werkt niet

Onbekendheid met de leefwereld van de doelgroep

Met onvoldoende kennis van de leefwereld van de doelgroep is het lastig om de interventie aan te laten sluiten.

: Sommige professionals hebben onvoldoende inzicht in de ervaringen van mensen met een lager opleidingsen/of inkomensniveau, zoals hun cultuur, behoeften, dagelijkse omstandigheden en vaardigheden.

✔ Werkt wel

Laat de interventie aansluiten bij de behoeften en interesses van de gebruiker

Besteed aandacht aan de manier waarop de eHealth-interventie kan aansluiten bij de behoeften en interesses van de doelgroep.

: Wanneer je inzicht hebt in de wijze waarop de eHealth-interventies het beste kunnen aansluiten bij het dagelijks leven en de cultuur van de gebruiker, is de kans op een succesvolle interventie groter.
: • Recent is het raamwerk "Digital Health Equity" ontwikkeld, dat belangrijke digitale determinanten van gezondheid beschrijft (Richardson et al., 2022). . Het helpt professionals om te begrijpen hoe eHealth de gezondheid beïnvloedt om eerlijke toegang tot digitale gezondheidszorg te garanderen. Het model richt zich op individuen, gemeenschappen en de samenleving als geheel en factoren die de gezondheid en het welzijn op deze niveaus beïnvloeden (Richardson et al., 2022).

• Weet je niet hoe je met iemand uit een lager opleidings- en/of inkomensniveau in contact moet komen of heb je geen tijd om met hen te praten, schakel dan de expertise in van een bestaand kennisinstituut, zoals Pharos.

• Je kunt ook veldobservaties doen om behoeften te bepalen. Bepaal hoeveel deelnemers je nodig hebt. Voor kwalitatieve studies is 5-12 meestal voldoende om een goed beeld te vormen en betrouwbare uitkomsten te verkrijgen (Jaspers, 2009).

• Usersinterview.com geeft een uitgebreide uitleg over de verschillende soorten veldstudies, wat je nodig hebt wanneer je dit type onderzoek gaat doen en hoe je de analyse moet uitvoeren.

• In deze publicatie worden de resultaten en lessons learned van de pilotstudie van de StopCoach beschreven. Dit is een app die speciaal is ontwikkeld voor mensen met een lager opleidings- en/of inkomensniveau.

• We kunnen ook veel leren van eHealth-initiatieven in andere werelddelen voor mensen die beperkte digitale vaardigheden hebben of in armoede leven. Bekijk bijvoorbeeld de casestudies van UNESCO, of denk aan de LUCY zwangerschapsapp. Deze app maakt gebruik van smileys en maakt het mogelijk om de gebruiker in contact te brengen met zijn zorgverlener.