Een methode om transportsystemen optimaal te coördineren, bestaat nog niet. “De busjes die alle spullen komen brengen die wij online bestellen, stemmen de bezorging niet met elkaar af”, zegt Atasoy. Met wiskundige modellen van spoorlijnen, weg- en waternetwerken onderzoekt Atasoy hoe de meeste winst te behalen valt in bruikbaarheid, capaciteit, tijd en kosten. Zo wil ze vervoer van goederen efficiënter, duurzamer en meer gericht op de gebruiker maken. “Ik geloof erin dat we veel beter gebruik kunnen maken van wat we hebben, door verschillende componenten van het transportsysteem anders te coördineren”, zegt Atasoy. 

Cola en bitterballen via de gracht

Oranje stippen verschijnen op een plattegrond van Amsterdam. Vervoer je vracht over het water, dan moet het ergens overgeheveld worden naar land. “Niet alle restaurants en hotels zitten direct aan het water”, zegt Atasoy. De stippen zijn mogelijke overdracht- en opslaglocaties voor de dranken en etenswaren, die vanaf het water te bereiken zijn. Deze locaties vormen de sleutel voor effectieve inzet van waterwegen. Vanaf hier kunnen de goederen de laatste kilometers afleggen per steekkar, elektrische bakfiets of een kleine elektrische bestelbus.

Uit de oranje stippen schieten groene lijnen. Deze lijnen stellen het aantal tripjes voor die nodig zijn om alle cola en bitterballen te verplaatsen, en het aantal kilometers dat per voertuig wordt afgelegd. Hoe meer oranje stippen op de kaart verschijnen, hoe minder groene lijnen er uit één stip komen. Atasoy: “Kies je bijvoorbeeld voor vijftien overdrachtlocaties die acht uren per dag open zijn, dan heb je negen schepen nodig. Dat soort getallen kunnen wij berekenen voor verschillende casussen.” Door alle mogelijkheden langs te gaan, vindt het model het scenario waarbij schepen en bestelbussen gezamenlijk de minste kilometers afleggen. 
 

Dynamische modellen

Overdrachtlocaties zijn keuzes die een stad voor een langere tijd maakt. Er zijn ook logistieke keuzes die steden of bedrijven dynamisch willen nemen. Bijvoorbeeld het vermijden van een route tijdens een evenement. Of om eenzelfde locatie voor meerdere doeleinden te gebruiken. “Je zou bijvoorbeeld een locatie van zes tot acht voor tijdelijke opslag van goederen kunnen gebruiken en daarna - als mensen beginnen met werken - als parkeerplaats”, zegt Atasoy. “Voor korte termijn veranderingen hebben we modellen die re-optimaliseren, gebaseerd op de meest nieuwe informatie die bekend is.”

Waterwegen gebruiken in een flexibele logistieke planning is nu nog een uitdaging. De vervoermiddelen over land en over water moeten goed op elkaar aan blijven sluiten: schepen zijn altijd afhankelijk van het laatste stuk dat de vracht over land moet afleggen. Atasoy is ervan overtuigd dat hier een oplossing voor is. “Met goede modellen kunnen we het transportsysteem betrouwbaarder maken en zo de risico’s op verstoringen minimaliseren.” Ook nieuwe technologieën dragen bij aan een robuuster systeem. Atasoy: “Autonome voertuigen en vaartuigen maken naadloze coordinatie mogelijk om dergelijke risico's te beperken en maatregelen te nemen op basis van de meest actuele informatie.”

Stad door de logistieke bril

Dan zijn we er nog niet. Atasoy kijkt naar meer dan kilometers en planningen alleen. “Je wil niet dat de distributiepunten de stad lelijk maken, of dat bewoners er last van hebben.” Ze begint met een generiek model, breder te gebruiken voor bijvoorbeeld andere steden. Vervolgens voegt ze steeds meer informatie toe die specifiek is voor een bepaalde stad. Bijvoorbeeld ongeschikte locaties voor distributielocaties, zoals de Dam of het Leidseplein. 

Om informatie uit de praktijk toe te voegen aan een model, praat ze met deskundigen. Ook gaat ze met studenten naar locaties toe om zelf te gaan kijken. “Ik vind het leuk om studenten te leren hoe je van een stad tot een logistiek model komt.” 

Wat bleek? “Dit was de enige plek direct langs het water waar de schippers hun boot konden aanleggen voor koffie”, zegt ze lachend. “Wij kunnen alles optimaliseren, maar schippers vinden hun werk leuker als ze zelf ook keuzes kunnen maken.” Dan pas je het model aan. “Soms lever je wat in op tijd of winst.”

Van een plein met meerdere functies tot schippers die koffie willen: Atasoy ziet altijd mogelijkheden. Dat beperkt zich niet tot haar werk. “Ik heb mijn buren voorgesteld tuingereedschap te delen. Zonde toch als we allemaal hetzelfde aanschaffen?”, zegt ze grinnikend. “Ik hou er gewoon niet van als dingen niks zitten te doen.”