Introductie

Energie

In een land als Nederland wordt veel energie gebruikt. De centrale ketel verstookt aardgas om ruimtes warm te krijgen en de lampen verbruiken elektriciteit om ruimtes te verlichten. Aardgas en elektriciteit worden door het energiebedrijf naar ons toegebracht. Aardgas en elektriciteit zijn energiestromen. Andere bekende energiestromen zijn benzine, diesel en kolen. Maar ook stromen als open-haardhout, copieerpapier, huisvuil, warm badwater en appels zijn energiestromen. Aardgas, elektriciteit, benzine, diesel en kolen zijn zo bekend omdat je maar weinig nodig hebt om veel energie in huis te halen.

Appels en peren

Energiestromen hebben allerlei toepassingsmogelijkheden, zoals ruimtes verwarmen, verlichting en motoren laten draaien. Hoe meer toepassingsmogelijkheden een energiestroom heeft, hoe meer waarde zo'n stroom vertegenwoordigt. Zo vertegenwoordigt elektriciteit een hoge waarde. Elektriciteit kan bijvoorbeeld gebruikt worden om een straalkacheltje te laten werken, een lamp te laten branden en een mixer te laten draaien. Heet water heeft minder waarde want je kunt er praktisch alleen maar een ruimte mee verwarmen of mengen met koud water om te gebruiken als warm badwater. Het aantal toepassingsmogelijkheden of de waarde van een energiestroom, wordt ook wel aangeduid met de kwaliteit van die energiestroom.

Vergelijk het maar met geld. Met een briefje van vijf euro kun je meer doen dan met twee kilo appels ter waarde van vijf euro; je kunt met dat muntstuk immers gemakkelijker peren kopen dan dat je iemand vindt die jouw appels voor peren wil ruilen. Zo is elektriciteit te vergelijken met geld, en warmte met appels (of peren).

Weg is weg

Als een energiestroom toegepast wordt, neemt de waarde van deze stroom af. Deze afname zorgt voor de werking van allerlei apparatuur, verplaatsing van voertuigen, verloop van (chemische) processen, een verwarmd huis, etc. In het dagelijkse leven gaat de kwaliteit van energiestromen voortdurend verloren. Dit verlies is onherroepelijk.

Kwaliteitsverlies

Energiestromen met een hoge kwaliteit zijn meer geld waard dan stromen met een lage kwaliteit. Het bewust om gaan met de kwaliteit van energie is financieel interessant. Je kunt beter een huis verwarmen met heet water dan met elektriciteit. Hoe minder kwaliteit van een energiestroom verloren gaat bij een toepassing, hoe efficiënter het gebruik van grondstoffen, energie en geld.