FAQ

De Europese Commissie heeft op dit moment 34 metalen en mineralen aangemerkt als kritieke grondstoffen. De volledige lijst is hier te vinden. Deze grondstoffen zijn kritiek, omdat we ervoor afhankelijk zijn van andere (verre) landen. Ze zijn bovendien niet oneindig beschikbaar en de toeleveringswegen zijn (soms) kwetsbaar. Ze zijn wel heel erg belangrijk: want ze zitten in bijna alle elektronica, van smartphones tot zonnepanelen tot elektriciteitskabels tot wolkenkrabbers of operatieapparatuur. Voorbeelden zijn: koper, aluminium, lithium, nikkel en titanium.

Kritieke grondstoffen zijn vaak afkomstig uit landen die vaak niet voldoen aan de minimale standaard van rechtsstatelijkheid. Door geopolitieke ontwikkelingen komt de levering daarvan in gevaar, en daarmee het streven om zowel economisch als technologisch onafhankelijker te worden, waarschuwt onderzoeker David Peck in dit verhaal.
“De prijs die mensen nu bereid zijn te betalen voor de producten, is alleen haalbaar met goedkope mijnen. Dat zijn mijnen zonder hightech en zonder netjes om te gaan met afval en met mensen”, legt Benjamin Sprecher uit in dit interview in het LDE Whitepaper.

In de Nederlandse bodem zitten niet, of nauwelijks, kritieke grondstoffen. Op een aantal plekken in Europa zijn wel grondstoffen te winnen, maar dat wordt eigenlijk nog bijna niet gedaan. Lithium is bijvoorbeeld in Scandinavië en Ierland te vinden, en Finland, Zweden en Groenland beschikken over kobalt. Ook in de diepzeebodem zitten grondstoffen, maar daarvoor moeten de mogelijke risico’s voor mens en milieu moeten eerst goed worden onderzocht. De Rijksoverheid zet het op een rijtje.

“Lithium en zeldzame aardmetalen worden straks belangrijker dan olie en gas. Alleen al onze vraag naar zeldzame aardmaterialen zal tegen 2030 vervijfvoudigd zijn. We moeten voorkomen dat we opnieuw afhankelijk worden, zoals we deden met olie en gas,” zei Eurocommissaris Thierry Breton in 2022.

Europese mijnen bouwen en inzetten op de circulaire economie: we kunnen beter omgaan met de kritieke grondstoffen die we al ruimschoots hebben in Europa. En niet in de laatste plaats: door minder producten te kopen en minder energie te verbruiken, zoals David Peck noemt in dit verhaal.

Onderzoek met en naar kritieke grondstoffen bestaat bij alle faculteiten van de TU Delft: kritieke grondstoffen zitten namelijk in zo’n beetje alle elektrische en elektronische producten en uitvindingen. Er wordt bijvoorbeeld onderzocht hoe we ze (beter of überhaupt) kunnen recyclen en hergebruiken. Daarnaast ontwerpen we producten waar minder kritieke grondstoffen inzitten of zelfs helemaal geen kritieke grondstoffen, door alternatieven te ontdekken. En maken onderzoekers decision tools voor ontwerpers of modellen waarmee de prijs van kritieke grondstoffen voorspeld kunnen worden. Onze mijnbouw-onderzoekers doen onderzoek naar respronsible mining en de mijnbouw van de toekomst: hoe kunnen we Europese mijnen aanleggen zonder mens en natuur (al te veel) te schaden? Is dat mogelijk? Welke metalen of mineralen kunnen we nog halen uit mijn-afval of mijn-water?