We banen ons een weg door de stad met de hulp van verkeersborden, wegmarkeringen en apps, tools die ontworpen zijn om de vrij statische verkeersregels aan ons te communiceren. In het 'Code the Streets'-project wordt onderzocht hoe we de openbare weg voor verschillende activiteiten kunnen gebruiken, bijvoorbeeld wanneer goederen worden gelost, of bij een buurtbarbecue. Maar hoe kiezen we op een eerlijke wijze waarvoor onze wegen worden gebruikt? IO-alumni Fabian Geiser ontwierp een manier die helpt om de waarden van bewoners, zoals veiligheid en inclusiviteit, in slimme navigatiesystemen te integreren.
Technologie zoals navigatieapps en real-time verkeersinformatie geven ons een steeds beter beeld van mobiliteit in de stad. Deze technologieën kunnen steden helpen om informatie over bijvoorbeeld schoolzones, files en vervuiling met burgers via navigatieapps te delen en alternatieve, socialere, routeopties voor te stellen. Dat is wat het Code the Streets-project wil bereiken.
Stakeholderparticipatie
Dit project, samen met de plotse Covid-19-pandemie, wekte de interesse van IO-alumni Fabian Geiser. “Tijdens de Covid-pandemie waren drukke straten van de ene dag op de andere leeg. Steden begonnen mobiliteit op een andere manier te benaderen. Over de hele wereld maakten autowegen plaats voor openbare ruimte.”
Steden begonnen mobiliteit op een andere manier te benaderen. Over de hele wereld maakten autowegen plaats voor openbare ruimte.
―
Fabian Geiser
Fabian gebruikte het concept Contestable AI van zijn promotor Kars Alfrink. Contestable AI houdt in dat burgers bij de ontwikkeling van zo’n systeem de mogelijkheid moeten hebben om als volwaardig gesprekspartner meningen en ideeën uit te wisselen over dat systeem en het gebruik en doel ervan. Daarnaast moet de gekozen technologie altijd omkeerbaar en aanpasbaar zijn, omdat het onmogelijk is om alle gevolgen vooraf te voorzien. De tweede pijler van Contestable AI is dat burgers AI-beslissingen op een toegankelijke manier moeten kunnen aanvechten.
Stakeholderparticipatie op 3 niveaus
Op basis van literatuuronderzoek, interviews met experts, praktijkexperimenten en het Contestable AI concept, ontwikkelde Fabian Geiser een systeemkaart. De kaart geeft aan hoe de waarden van stakeholders in een slim navigatiesysteem met dynamische verkeersregels geïntegreerd kunnen worden. Stakeholders worden op drie niveaus betrokken: tijdens de ontwikkeling van het systeem, tijdens het gebruik ervan, en ook om het participatieproces zelf steeds scherp te houden.
Hier is een voorbeeld van hoe bewoners hun waarden in het systeem integreren:
Bewoners besluiten dat de waarden leefbaarheid en inclusiviteit belangrijker zijn geworden. Daar trekken ze twee conclusies uit: wegen moeten meer voor vrijetijdsactiviteiten ingezet worden en kinderen moeten in het beslissingsproces betrokken worden.
De vraag om meer ruimte te maken voor vrijetijdsactiviteiten wordt ingebracht in het ontwikkelproces van het navigatiesysteem. Systeemexperts en stakeholders passen samen het systeem aan om aan de nieuwe vereiste te voldoen.
De wens om kinderen te laten meebeslissen over welke waarden in het systeem opgenomen moeten worden, wordt gebruikt om het participatieproces opnieuw vorm te geven.
Fabian kreeg lovende feedback op zijn systeemkaart: “Het Code the Street-team was geïntrigeerd door het idee om stakeholderparticipatie in te zetten op basis van participatie op verschillende niveaus. Ze waren het erover eens dat stakeholders betrokken moeten worden bij een breed spectrum van besluitvormingsprocessen rond het systeem.”
Het Code the Street-team was geïntrigeerd door het idee om stakeholderparticipatie in te zetten op basis van participatie op verschillende niveaus.
―
Fabian Geiser
Fabian gaf dit proces van participatie verder vorm met een speculatief prototype dat werd getest met ontwerpers en onderzoekers.
Deelnemers in interactie met het speculatieve prototype tijdens de evaluatie. (Figuur 64, Pagina 110 van Fabian's MSc scriptie)
Filosofen en ontwerpers
Fabians afstudeerproject was de basis voor zijn volgende uitdaging als projectmanager bij AMS Institute in Amsterdam. Samen met de stad Amsterdam en filosofen van het consortium Ethics of Socially Disruptive Technologies (esdit) gaat Fabian door met het verantwoord ontwerpen van systemen als Code the Streets. “Samen met esdit-filosofen verkennen we nieuwe waarden zoals autonomie. Het is aan mij als ontwerper om prototypes te maken, verschillende systeemversies te ontwikkelen en te laten testen door academici en burgers. Eigenlijk maak ik mogelijke toekomstige systemen tastbaar.”
Het is aan mij als ontwerper om prototypes te maken, verschillende systeemversies te ontwikkelen en te laten testen door academici en burgers. Eigenlijk maak ik mogelijke toekomstige systemen tastbaar.
―
Fabian Geiser
Call for proposals
AMS Institute heeft onlangs een call for proposals gelanceerd via zijn nieuwe innovatieconsortium DRO. AMS Institute zal 20 proofs of concept begeleiden die focussen op datagestuurde oplossingen die het gebruik van de openbare ruimte beter te beheren. Enkele kansrijke gebieden zijn parkeerruimte, verkeersveiligheid en ruimte voor voetgangers. Heb je een idee? AMS Institute helpt jouw voorstel omzetten in een proof of concept. Ontdek alle details hier.
