Zag je wel eens de film ‘Murder on the Orient Express’? Inspecteur Hercule Poirot lost er in deze roemruchte nachttrein de mysterieuze moord van een Amerikaanse zakenman op. In de film wordt een heel romantisch beeld van de nachttrein geschetst, maar klopt dat nog wel? “Eigenlijk zit de business case van de nachttrein niet helemaal goed”, vertelt IO Alumnus Annabelle Out. Annabelle ontwierp daarom voor haar afstudeerproject in opdracht van consultingsbedrijf Royal HaskoningDHV een wagoninterieur voor zowel dag- als nachttreinen.
De nachttrein is in Europa flink aan het doorstomen. Van Amsterdam naar Zurich, van Parijs naar Madrid, van Stuttgart naar Genua. Overheden, met de Europese Unie als locomotief, willen dat de nachttrein een volwaardig alternatief voor luchtvaart binnen Europa wordt. “Het probleem is dat nachttreinen in vergelijking met dagtreinen een lagere capaciteit hebben”, legt Gerbera Vledder, Annabelle’s afstudeermentor uit. “Dagtreinen doen meerdere ritten per dag. En er kunnen meer mensen in. Het is dus slim om een treininterieur te ontwerpen die zowel overdag als ’s nachts gebruikt wordt.”
Dagtreinen doen meerdere ritten per dag. En er kunnen meer mensen in. Het is dus slim om een treininterieur te ontwerpen die zowel overdag als ’s nachts gebruikt wordt.
―
Gerbera Vledder, promovendus bij IO en Annabelle’s afstudeermentor
Annabelle Out dook de nachttreinwereld in. Ze bevroeg treinstelbouwers en -uitbaters zoals ace4rail, European Sleeper, NS, Luna Rail en Royal HaskoningDHV, en ook treinpassagiers en zogenaamde frequent flyers. Ze reisde ook mee met de nachttrein naar Zurich, en onderzocht de situatie in China en de VS. Ze wilde weten wat de motieven van mensen zijn om te reizen met de trein of het vliegtuig. En hoe ze hun reis ervaren.
Comfort, privacy, veiligheid
“Comfort is voor veel mensen de doorslaggevende factor om te kiezen voor trein of vliegtuig. En comfort wordt in grote mate bepaald door het gevoel van privacy en veiligheid. Voor operatoren is maximale capaciteit natuurlijk belangrijk”, vertelt Annabelle. “Comfort gaat om de slaapruimte die je hebt. Nu is dat best krap. In een couchette slaap je bij volle capaciteit samen met vijf andere mensen. En als je naar de wc moet, moet je langs je slaapgenoten klauwteren. Daarnaast moet je door de gebrekkige privacy eigenlijk onderling afspreken om stil te zijn en te gaan slapen. En er is het issue van onder meer grenscontroles. Mensen kunnen even naar buiten, maar er kunnen ook vreemden de trein in. Dat heeft een impact op je veiligheidsgevoel. Is de bagage veilig opgeborgen bijvoorbeeld.”
Vloerplan van de nachtopstelling.
Op basis van haar bevindingen ontwierp Annabelle een treincoupe met een oplossing voor al deze uitdagingen. In haar wagoninterieur is er overdag plaats voor 72 tot 80 passagiers, met veel beenruimte en een plek voor bagage. ’s Nachts kunnen er 36 tot 40 mensen slapen, afhankelijk van de marges tussen de stoelen. Dat is evenveel of zelfs meer dan het hoogste luxesegment van de huidige nachttreinen. Passagiers kunnen zelf hun stoel ombouwen tot een volwaardige slaapplaats. Naast de grote privacymuren tussen de compartimenten, zijn de uitklapbare schermen langs het gangpad en tussen de bedden ontworpen voor een goede balans tussen privacy en sociale controle. Aan het voeteinde is er plaats om ongestoord je bed te verlaten, om ’s nachts naar het toilet te gaan, bijvoorbeeld.
Slimme combinaties
Annabelle heeft haar wagondesign aan de hand van VR-modellen voorgelegd aan elf gebruikers. “De reacties zijn heel positief. Zowel qua comfort, privacy- als veiligheidsgevoel is er een significante verbetering. Ze zijn zelfs bereid om er een flink stuk meer voor te betalen. Ook de transportbedrijven zijn enthousiast. Barth Donners van Royal HaskoningDHV: “Dit nieuwe ontwerp is geniaal in al zijn eenvoud. Het voldoet aan de wens van comfort en privacy voor de reiziger, de nieuwe eisen voor interoperabiliteit van materieel in Europa en toegankelijkheid voor alle gebruikers.“
Comfort is voor veel mensen de doorslaggevende factor om te kiezen voor trein of vliegtuig. En comfort wordt in grote mate bepaald door het gevoel van privacy en veiligheid.
―
Annabelle Out
“Annabelle is erin geslaagd om al bestaande oplossingen op een slimme manier te combineren”, concludeert Gerbera. “En haar ontwerp kan als basis dienen voor doorontwikkeling. Zo kan je een fauteuil-optie onderzoeken voor een grotere passagierscapaciteit. Of het ontwerp kan verder ‘hufterproof’ gemaakt worden. We hopen dat haar werk ook echt op de rails wordt gezet.”
