Jaarlijks wordt in Nederland ongeveer 17.000 keer de diagnose borstkanker gesteld. De overlevingskans neemt gelukkig steeds meer toe, maar behandelingen tegen borstkanker hebben grote impact op het lichaam en leven van de patiënt. Kristina Djanashvili werkt daarom met haar team in Delft aan een zeer effectieve en minder invasieve ‘one-stop-shop’ therapie met behulp van nanodeeltjes.

“De impact van bestaande behandelingen bij borstkanker is groot,” vertelt Kristina. “Met een operatie beschadig je het lichaam en het amputeren van een borst doet veel met een vrouw. Bij radiotherapie, oftewel bestraling, worden vaak ook gezonde delen beschadigd en chemotherapie is erg intensief en belastend voor het lichaam. Het doel van ons onderzoek is daarom zo precies mogelijk behandelen met zo min mogelijk belasting en schade voor de patiënt.”

Precies behandelen is mogelijk doordat de diagnose bij borstkanker steeds vroeger wordt gesteld en de tumor nauwkeurig in beeld kan worden gebracht. “Wij werken nu aan een methode waarbij de nanodeeltjes met een hele dunne naald direct in de tumor ingebracht kunnen worden. De deeltjes zijn opgebouwd uit ijzeroxide en radioactief geladen. Na het injecteren worden de deeltjes met een speciaal apparaat met wisselende magnetische velden verwarmd. Zo wordt de tumor van binnenuit tegelijkertijd bestraald en verhit. Een uiterst effectieve methode om de kankercellen te vernietigen. En doordat we direct in de tumor inspuiten, worden gezonde delen in het lichaam ontzien.”

One-stop-shop behandeling

Wanneer deze methode succesvol is, kan één behandeling genoeg zijn. “Onze techniek is ‘one-stop-shop’. Eén behandeling die, doordat de nanodeeltjes zich aan de kankercellen hechten, in het lichaam zelf verder z’n werk doet. Stel je voor wat een positief verschil we maken voor zowel de patiënt als de zorg, wanneer we een reeks van tientallen bestralingsbehandelingen kunnen vervangen door slechts een enkele. Die ook nog eens minder belastend voor het lichaam is.” Maar zover is het nog niet. 

Het ontwerpen van de nanodeeltjes luistert heel nauw en is een gevoelig proces. “De kwaliteit van het materiaal, de omvang en de vorm zijn variabelen die de werking en toepassing beïnvloeden. Belangrijke vraag is ook op welke manier we de deeltjes inbrengen. Ze moeten lang genoeg bij elkaar worden gehouden om op de juiste plek terecht te komen. Maar daarna moeten ze los van elkaar hun werk kunnen doen. We werken nu aan een speciale gel om dat voor elkaar te krijgen.”
 

Toepassing in de praktijk

Wanneer de eerste patiënten met deze methode kunnen worden behandeld, is van vele factoren afhankelijk en daardoor lastig te voorspellen. Maar Kristina is optimistisch. “Een belangrijk voordeel dat we hebben is de nauwe betrokkenheid van het Erasmus MC. We doen dit echt samen met hen. Zij hebben de apparatuur voor het opwekken van de warmte, hebben de kennis van de fysica en de modellen voor de benodigde doses. Medici zijn nu al onderdeel van het onderzoek en dat maakt de toepassing in de praktijk straks eenvoudiger. Ik verwacht dat we binnen twee jaar een werkend prototype kunnen hebben.”

Het onderzoek bevindt zich momenteel in de fundamentele fase. “Het is erg belangrijk om juist nu steun te krijgen. Met aanvullend budget kunnen we extra meetapparatuur aanschaffen en ons onderzoek versnellen. Met ons prototype bewijzen we straks als eerste ter wereld dat het mogelijk is om van binnenuit borstkanker gelijktijdig met hyperthermie en radiotherapie te bestrijden. Op dat moment is het ook voor andere partijen interessant om mee te doen en komt de behandeling voor de patiënt snel dichterbij.”