Veelgestelde vragen

Waarvoor wordt de onderzoeksreactor in Delft gebruikt?

Deze onderzoeksreactor wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek en om studenten op te leiden. Met straling en nucleaire technieken voeren we in Delft onderzoek uit op het gebied van gezondheid, materialen en energie. 

Hiermee kunnen we onderzoek doen dat niet met andere technieken mogelijk is. 

Facts & Figures

• We hebben 180 (fte) medewerkers in dienst. 
• Hiervan zijn circa 70 PhD students & Post Docs. 
• Jaarlijks verzorgen we meer dan 100 wetenschappelijk toppublicaties
• De reactor is 2,3 MW en verbruikt dagelijks 2,5 gram (twee-en-halve) laag verrijkt uranium
• Daarnaast volgen er circa 1.000 deelnemers jaarlijks opleidingen bij Stralingsonderwijs. 

Wat is het verschil tussen een onderzoeksreactor en een kerncentrale?

Onderzoeksreactoren zijn toegankelijk voor onderzoek en werken daarom bij lage temperatuur en druk. Ze worden niet gebruikt om elektriciteit op te wekken, maar om de straling die bij kernsplijting vrijkomt te benutten voor onderwijs en onderzoek. Ook is het vermogen van een onderzoeksreactor een kleine fractie van dat van kerncentrales.

Reactoren van een kerncentrale werken juist bij hoge temperatuur en hoge druk om efficiënt elektrische energie te produceren. Een kerncentrale is namelijk bedoeld voor de productie van elektrische energie. Ter vergelijking: de kerncentrale in Borssele heeft een vermogen van ongeveer 1500 MW (megawatt; 1 megawatt is 1 miljoen watt). De reactor in Delft is meer dan 500 keer kleiner. 

Wat kun je met een onderzoeksreactor onderzoeken?

Met de straling uit de reactor en speciale nucleaire meettechnieken voeren we in Delft onderzoek uit op het gebied van gezondheid, materialen en energie. Denk bijvoorbeeld aan onderzoek op het gebied van medische isotopen voor diagnose en behandeling van kanker, de structuur van voedsel (bijv. vleesvervangers en plantaardige melk) en geavanceerde materialen (bijvoorbeeld zelfherstellende materialen voor de lucht- en ruimtevaart, zonnecellen, batterijen en materialen voor de waterstofeconomie). 

Kan dit onderzoek niet op een andere manier worden uitgevoerd?

De reactor biedt onderzoeksmogelijkheden die uniek zijn. We kunnen kijken in materialen zonder dat de voorwerpen en structuren beschadigen. Dit kan op de allerkleinste schaal. Onderzoek bij batterijen doen we bijvoorbeeld terwijl ze in gebruik zijn, zodat we een goed beeld krijgen hoe batterijen zich in de praktijk gedragen. Doordat wij neutronen of positronen gebruiken om in materialen te kijken, levert ons onderzoek resultaten op die niet met andere methoden gemeten kunnen worden.

Gezondheid

Je kunt hierbij denken aan onderzoek naar nieuwe methoden voor diagnostiek en behandeling van kanker waarbij medische isotopen een belangrijke rol spelen. Daarbij wordt ook gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuwe productiewijze van deze medische isotopen en worden medische isotopen op commerciële basis geproduceerd voor de behandeling van leverkanker. 

Materialen

Verschillende soorten straling zoals neutronen en positronen worden gebruikt voor onderzoek aan de interne structuur van materialen. Eigenschappen van materialen worden vaak bepaald door de interne structuur en door deze te bestuderen van nanometer (een miljardste van een meter 1×10⁻⁹ m) tot millimeter schaal kunnen we ze beter begrijpen en met die kennis materialen verbeteren. We onderzoeken onder andere  zelfherstellende materialen, verbetering van Li-ion batterijen, zonnecellen, magnetische materialen voor nieuwe generatie koelkasten en warmtepompen, gezonder en duurzaam voedsel. Ook onderzoeken we voorwerpen die tot ons cultureel erfgoed behoren, zoals een 3.000 jaar oud zwaard en microscopen die door Antoni van Leeuwenhoek zijn gemaakt. Daarnaast onderzoeken we ook materialen voor nieuwe generatie kernreactoren.

Energie

We onderzoeken mogelijkheden om de energietransitie te versnellen. Zo werken we aan het verbeteren van zonnecellen, batterijen en materialen voor warmtepompen en voor de waterstofeconomie. Op het gebied van kernenergie doen we onderzoek naar veiliger en duurzamere kernreactoren . 

Onderwijs

Onze onderwijsactiviteiten omvatten de opleiding van onze bachelor en master studenten en van promovendi. Ook verzorgen wij een breed scala aan cursussen op de gebieden van nucleaire meettechnieken en stralingshygiëne.  Daarmee zijn wij de grootste instantie in Nederland die professionals, zoals brandweer, politie en ziekenhuis personeel, opleidt om veilig met straling te kunnen om gaan.

Wat voor soort reactor is het?

Het wordt een kleine zwembadreactor genoemd. Klein omdat het vermogen 2,3 MW is en er weinig  uranium in zit, en zwembad omdat de reactorkern is geplaatst in een waterbassin, zodat de onderzoekers en operators er goed bij kunnen terwijl het water toch heel goed de straling afschermt. Ter vergelijking: de centrale in Borssele heeft een thermisch vermogen van 1500 MW (megawatt; 1 megawatt is 1 miljoen watt). 

Wie houdt er toezicht op de veiligheid?

We werken volgens geldende wet- en regelgeving en worden regelmatig gecontroleerd en beoordeeld door de Nederlandse toezichthouder Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) (Nederland) en internationale organisaties waaronder de International Atomic Energy Agency (IAEA)

Wat is het verschil tussen natuurlijke straling en straling die jullie maken?

Iedereen in Nederland staat bloot aan straling uit de grond en uit de ruimte. Dat noemen we natuurlijke straling. Er is geen verschil in de eigenschappen van de straling, alleen in de herkomst. Voor meer informatie over natuurlijke straling: https://www.rivm.nl/straling-en-radioactiviteit/straling-van-natuurlijke-oorsprong. Buiten het reactorinstituut is het stralingsniveau afkomstig van onze reactor nihil.

Wat gebeurt er met het radioactief afval?

Dit afval wordt op een professionele, veilige manier verzameld, verwerkt en opgeslagen. In Nederland is de Centrale Organisatie voor Radioactief Afval (COVRA) hiervoor verantwoordelijk.