In Nederland is momenteel een levendig maatschappelijk debat gaande over de vraag of consumentenvuurwerk verboden moet worden. Dit debat vindt plaats naar aanleiding van steeds meer geweld tegen hulpverleners, jaarlijks toenemende brandstichtingen en schade aan zowel openbare als particuliere bezittingen. Onderzoekers Mikhail Sirenko, Trivik Verma en Igor Nikolic analyseerden brandweeroproepen om zo het debat met feiten en cijfers ondersteunen.

Brandstichtingen

Het oorspronkelijke idee om de veranderingen in brandweeroproepen in de tijd rondom de jaarwisseling te visualiseren was afkomstig van Nikolic. Toen hij op oudejaarsavond de nieuwsberichten zag over brandstichting en schade besloot hij om data te ‘scrapen’ en te verwerken om brandstichtingen in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam in kaart te brengen, puur uit nieuwsgierigheid en interesse. Hij vroeg statisticus Sirenko en informaticus Verma van het Computational Urban Science and Policy Lab om hem daarbij te helpen.

Data verzamelen

Sirenko was al bekend met het ‘scrapen’ van data: “Scraping is een computertechniek waarbij met software informatie uit webpagina’s wordt gehaald. Voor mijn masterscriptie heb ik gebruik gemaakt van verschillende open datasets, zoals het Nederlandse landelijke alarmeringsnetwerk P2000, om het aantal ambulanceoproepen tijdens de hittegolven van 2018 en 2019 in Nederland te analyseren. Die ervaring kwam goed van pas bij dit onderzoek, waarvoor ik data heb verzameld over brandweeroproepen via dit netwerk van de afgelopen drie jaar. 

Analyse

Uit de geanalyseerde data komt in alle drie de jaren een duidelijke toename van het aantal brandweeroproepen in de periode voorafgaand aan 31 december naar voren, met een opvallende piek rond middernacht, die na enkele uren weer verdwijnt, zoals is te zien in deze visualisatie. De data geven aan om wat voor soort brand het gaat, bijvoorbeeld een woning, voertuig of afvalcontainer die in brand staat. Er is ook te zien dat het aantal gemelde branden jaarlijks toeneemt. “Daarnaast viel ons op dat er een piek in het aantal brandweeroproepen was rond 3 december 2019, toen bewoners meerdere vuren aanstaken in de Haagse wijk Duindorp, wat een indicatie kan zijn van vergelding naar aanleiding van het verbod op vreugdevuren op het strand dat jaar en toenemende brandstichting in de stad”, legt Verma uit. Deze bevindingen ondersteunen de vraag naar verder onderzoek naar causale verbanden tussen brandstichting, beleidsverandering en vuurwerk. 

Brandweeroproepen in Den Haag van september 2019 tot en met januari 2020
Afbeelding 1: Brandweeroproepen in Den Haag van september 2019 tot en met januari 2020
Soort en aantal brandweeroproepen op oudejaarsavond in Den Haag in 2018, 2019 en 2020
Afbeelding 2: Soort en aantal brandweeroproepen op oudejaarsavond in Den Haag in 2018, 2019 en 2020

Duidelijk verband

Op basis van deze data kunnen we concluderen dat er een duidelijk verband bestaat tussen de toename van brandweeroproepen en de jaarwisseling. Deze data bieden echter geen informatie over de oorzaak van de brand, of dat nu vuurwerk is of iets anders. Daarvoor is diepgaander, datagestuurd onderzoek nodig. Met dat in het achterhoofd hopen de onderzoekers dat hun analyse een bijdrage kan leveren aan het lopende debat over consumentenvuurwerk. “Onze data en code zijn open source en zijn online beschikbaar op GitHub.com/mikhailsirenko/P2000. Iedereen wordt uitgenodigd om aanvullende data toe te voegen om meer inzicht te krijgen in de analyse van brandweeroproepen en de jaarwisseling”, besluit Sirenko.

er een duidelijk verband bestaat tussen de toename van brandweeroproepen en de jaarwisseling
Afbeelding 3: Er een duidelijk verband bestaat tussen de toename van brandweeroproepen en de jaarwisseling