Bewogen tijd

In de zomer van 2019 werd een unieke klok verplaatst naar de TU Delft Library. Het betreft een precieze slingerklok uit 1901, gemaakt door de Duitse klokkenfabrikant Strasser & Rohde. De klok werd in 1904 in het voormalige Geodesiegebouw aan de Kanaalweg 4 in Delft geplaatst en was daar verbonden met het observatorium.

Nadat de bruikleenovereenkomst eindigde in de zomer van 2019, werd de klok gedemonteerd door uurwerktechnicus Gertjan Westerbeke en verhuisd naar het Academisch Erfgoed-depot van de bibliotheek. Vanwege haar grote historische waarde maakt de klok deel uit van de Museumcollectie.

Tot 1909 was de tijd in Nederland niet gereguleerd. Elke stad of regio had zijn eigen tijd. Vanwege de komst van het spoorwegsysteem werd een standaardtijd noodzakelijk. De Nederlandse regering implementeerde de Amsterdamse Tijd in mei 1909. De maatstaf voor tijd was de Westertoren in Amsterdam.

In Delft was de Strasser & Rohde-klok verbonden met het observatorium van het Geodesiegebouw dat metingen deed om de Middelbare Zonnetijd te meten. Daarom was het tot 1930 een van de meest nauwkeurige klokken in Delft om de exacte tijd te tonen.

Niet alleen is de klok van historische waarde, technisch gezien is het ook een indrukwekkend object. Het uurwerk is bijvoorbeeld uitgerust met saffieren lagers, die zelfs na 118 jaar geen tekenen van slijtage vertonen. Bovendien wordt de uitzetting van de stalen slinger onder invloed van temperatuurwisselingen gecompenseerd. Hij bevat onderaan een kolom gevuld met kwik. Als de slinger bij toenemende temperatuur uitzet, neemt ook het kwikniveau in de kolom toe. Omdat deze precies op elkaar zijn afgestemd, blijft het zwaartepunt van de slinger en dus de slingertijd altijd constant.

De klok is momenteel opgeslagen in het depot van de bibliotheek, totdat zich een nieuwe bruikleennemer aandient.