Digital Health in a Circular Economy (DiCE)

‘DiCE’ (Digital health in a Circular Economy) is een project waarbij wordt samengewerkt met organisaties die zich bezighouden met gezondheidsapparatuur. Het doel van het project is om circulaire producten te gaan ontwerpen in plaats van producten voor eenmalig gebruik. Bij de samenwerking zijn 20 organisaties uit negen landen betrokken, die de maakindustrie, onderzoeks- en recyclingsectoren vertegenwoordigen, waaronder Janssen en Philips. Het project wordt gefinancierd via het Horizon Europe-programma van de Europese Unie.

Het is belangrijk dat gezondheidsapparatuur circulair wordt, want de gezondheidszorg is verantwoordelijk voor maar liefst 4,4% van de wereldwijde CO2-uitstoot, volgens Health Care Without Harm. Dat is bijna het dubbele van de hoeveelheid CO2 die de luchtvaart en scheepvaart uitstoten. Dit is niet alleen problematisch in het licht van de klimaatverandering. De sector produceert ook veel afval, veroorzaakt andere verontreiniging en er gaan cruciale grondstoffen die worden gewonnen in het buitenland verloren als e-waste.

Het DiCE-project draagt hieraan bij doordat er vier producten opnieuw worden ontworpen in de vorm van een casus: een ePaper-label, een slimme draagbare sensor, een slimme pillendoos en een endo-cutter die wordt gebruikt bij chirurgische ingrepen. Elk product brengt andere uitdagingen met zich mee en samen vertegenwoordigen ze de meeste gezondheidsapparaten, zowel medisch als niet medisch. Bij alle vier de producten wordt gekeken hoe ze kunnen worden hergebruikt, opnieuw kunnen worden geproduceerd of gerecycled. Het project richt zich op elk punt in de gehele levenscyclus – van ontwerp tot afval en terugwinning – van gezondheidsapparatuur. De samenwerkende partners zijn allemaal actief binnen een van die fasen.

Medische apparaten worden van oudsher vaak ontworpen voor eenmalig gebruik. Het is lastig om deze producten te recyclen of om de grondstoffen terug te winnen aan het einde van de levensduur, omdat ze mogelijk vervuilingsrisico's opleveren voor de mensen die ze verwerken. Tevens gelden er strenge regels voor de producten, materialen en de manier waarop die worden verwerkt. Het doel van het project is om te vast te stellen welke obstakels aanwezig zijn en om ontwerpoplossingen te bedenken waarbij deze obstakels worden geëlimineerd, zodat er op grote schaal en met veel producttypes, stakeholders en gebruiksscenario's kan worden gewerkt.

De bijdrage van de TU Delft aan het DiCE-project bestaat uit het leveren van een ontwerpgids voor de sector voor circulaire gezondheidsapparatuur en de diensten en systemen die nodig zijn om die apparaten circulair en duurzaam te maken. Deze gids wordt niet alleen gebaseerd op theoretische ontwerpen, maar de prototypen zullen tijdens een empirisch onderzoek worden getest in vijf zorgstelsels via proefprojecten in Noorwegen, België, Slovenië, Spanje en Duitsland. Het project wordt gekoppeld aan andere werkzaamheden van andere partners op het gebied van gedragsverandering, terugwinning en hergebruik van materialen, bedrijfsmodellen en de kwantificering van de impact en besparingen.

Verwacht wordt dat er met het herontwerpen van de vier casusproducten 650 ton CO2-eq/jaar aan uitstoot kan worden vermeden en € 108 miljoen/jaar aan cruciale grondstoffen kan worden bespaard. Als de ontwerpprincipes worden opgeschaald naar een breder sectorontwerp, kan er mogelijk 470 kiloton tot 5,2 megaton CO2-eq/jaar aan uitstoot worden vermeden en kan er € 3,7 miljard/jaar tot € 7,3 miljard/jaar aan grondstoffen worden bespaard.