Wat een lekkere stoel

Hoe stel je objectief vast of een autostoel lekker zit? Ontwikkel een meetinstrument dat de menselijke huid nabootst. Max Wegner promoveert op dit meetinstrument, dat wel eens baanbrekend zou kunnen worden.

Hoe vaak plof je wel niet gedachteloos in een autostoel neer. Soms zit je niet helemaal lekker of goed qua been- en armlengte. Dan klungel je wat met hendels en is alles weer in orde. Nooit bij stilgestaan dat autobedrijven speciale ‘comfortspecialisten’ in dienst hebben om die stoelen te ontwikkelen — ja dat is echt een beroep. Promovendus Max Wegner heeft nu een speciaal apparaat ontwikkeld om objectief het comfort van een autostoel te meten.

Meten is weten

Toen werktuigbouwkundig ingenieur Wegner in 2014 bij BMW ging werken, stelde hij al snel vast dat er eigenlijk maar één instrument bestond om het comfort van autostoelen te meten. Een Pressure Mat System liet zien waar het lichaam druk uitoefende op de stoel. Dat vond hij een wat gebrekkige meetmethode, want of een autostoel lekker zit, hangt natuurlijk van veel meer variabelen af dan de druk alleen: de schuifkracht, de frictie en de rekbaarheid van het materiaal bijvoorbeeld. Het instrument dat Wegner ontwikkelde, meet al deze zaken. Het is een soort stempel van silicone die zich gedraagt als onze huid en dus ook alles waarneemt wat onze huid voelt. ‘Wij mensen zijn nu eenmaal tactiele wezens.’

Maar we zitten toch doorgaans niet naakt in de auto? Ook daaraan heeft Wegner gedacht: de proeven met zijn instrument kunnen uitgevoerd worden met verschillende stoffen om de huid van silicone, van jeans tot leer. Zo krijg je een zo volledig mogelijk resultaat.

‘Het is ingewikkeld om een goede autostoel te ontwikkelen’, zegt Wegner. ‘Comfort is een uiterst subjectieve aangelegenheid, die bovendien contextgebonden is. Als je eerst een harde autostoel had, beoordeel je een zachtere autostoel anders. Iemand die last heeft van zijn rug, ervaart een stoel anders dan iemand zonder rugklachten.’ En dan is er nog het visuele aspect. Wegner: ‘Een stoel die er comfortabel uitziet wekt hoge verwachtingen.’

De zoektocht naar comfort

Een goede stoel moet aan veel vereisten voldoen en dan is het handig als er een instrument bestaat dat die vereisten vertaalt naar de juiste componenten en materialen. Aan die informatie is veel behoefte bij automerken. Comfortspecialisten proberen autostoelen zo te ontwerpen dat ze voor alle mensen geschikt zijn. Elke stoel heeft aanpassingsmogelijkheden, maar hoe duurder de auto, hoe meer de stoel naar individuele wensen kan worden aangepast. En dan zijn er nog wat culturele verschillen: Chinezen houden bijvoorbeeld van zachtere stoelen dan Europeanen.

Wegner had, toen hij in 2014 als productontwikkelaar aan de slag ging bij BMW, duizend en een één vragen over de ontwikkeling van autostoelen. En hij had ook wel een paar ideeën hoe het beter kon. ‘Waarom promoveer je niet’, vroeg zijn collega Matthias Franz. Franz beval hem professor Peter Vink van de TU Delft aan, waar hij zelf ook aan het promoveren was. In de jaren die volgden moest Wegner regelmatig op en neer van München naar Delft. Tegenwoordig werkt hij als business controller bij BMW. ‘Ik houd me nog steeds bezig met auto-interieurs, maar kijk er nu ook naar vanuit financieel perspectief.’

1+1=3

Het waren bewogen jaren. ‘Tijdens een proefschrift schrijven maak je altijd ups en downs door’, zegt Wegner. En dan kreeg hij, precies in die jaren, ook nog eens drie kinderen. ‘Dat moet ik even uitleggen: mijn vrouw had al een dochter van nu elf, van wie ik de vader werd. Samen kregen we nog een zoon, die nu vier is, en in augustus werd ik opnieuw vader van een dochter.’ De kinderen hielpen hem zijn proefschrift af te ronden. ‘Als ik het even niet meer zag zitten, keek ik in hun ogen en dacht ik: het gaat allemaal zo slecht nog niet.’