Een prachtig alarm naast je ziekenhuisbed

In ziekenhuizen wereldwijd vertellen verschillende geluiden, tonen en bliepjes het personeel en de patiënten wat er gebeurt. Studies hebben uitgewezen dat ziekenhuisstaf tot wel 700 van dergelijke alarmsignalen per dag hoort. Dat is ongeveer eens per twee minuten. Ongeveer 2% van deze signalen vereist echter vervolgens ook aandacht of directe actie. Dit kan leiden tot ‘alarm-moeheid’, waarbij het medische personeel niet meer in staat is om tijdig en adequaat te reageren wanneer een alarm dit aangeeft. Daarnaast worden familieleden en ander bezoek van de patiënt blootgesteld aan geluiden die zij niet begrijpen of kunnen interpreteren. Dus halen zij verplegend personeel erbij wanneer de bliepjes veranderen, terwijl dit dus vaak niet nodig is. Hier komt nog bij dat dit oerwoud aan geluiden negatieve gevolgen kan hebben voor de patiënt: het kan stress en slaaptekort veroorzaken, wat niet bevorderlijk is voor het herstel. Hoe kunnen we dit oplossen?

Tekst: Marc de Kool

Op de Embassy of Health-tentoonstelling tijdens Dutch Design Week 2018 in Eindhoven presenteert het Critical Alarms Lab (CAL) van TU Delft vier verschillende prototypes die kunnen helpen het probleem van geluidsoverlast op Intensive Care-afdelingen aan te pakken. Ze zijn resultaat van een designonderzoek in samenwerking met Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, een cruciale partner van het CAL. De prototypes behandelen onder andere overlast van monitors naast ziekenhuisbedden, van werkgeluiden in het ziekenhuis, en monitors met vitale patiëntinformatie zoals hartslag. Het doel is nu om ze verder te ontwikkelen in klinische testen.

Ultimo prototype

Ultimo Patient en Visitor mode-schermen

Elif Özcan-Vieira, directeur van het CAL bij de faculteit Industrieel Ontwerpen van TU Delft: “We noemen dit het stille Intensive Care Unit (ICU)-project. Intensive Care-afdelingen zijn akoestisch moeilijke omgevingen voor een soepele samenwerking tussen dokters en verplegend personeel en voor het welzijn van de patiënten.” Het CAL bekijkt manieren om ongewilde geluiden en alarmsignalen die geen actie behoeven in een ICU te filteren. Elifs favoriete project is misschien wel CareTunes. Dit afstudeerproject neemt de ruwe data van drie vitale lichaamsfuncties van een patiënt die altijd worden gemonitord in een ICU: hartslag, bloeddruk, en zuurstofgehalte. Met gebruik van muziektheorie worden deze vitale lichaamsfuncties omgezet in zachte, constante muziek. “Door informatie over deze lichaamsfuncties via muziek door te geven aan verplegend personeel creëert de constante meting veel minder verstoring en afleiding. De meting krijgt ook nieuwe betekenis. Plotselinge wijzigingen in vitale lichaamsfuncties worden gemakkelijk opgepikt door wijzigingen zoals tempo, ritme of wanklank in de muziek. We hebben CareTunes al gepresenteerd op het Johns Hopkins ziekenhuis in Baltimore (VS) en mensen kunnen het dus ook ervaren tijdens de Dutch Design Week 2018 in Eindhoven.”

Caretunes design

Caretunes testing

Hoewel onderzoek naar geluiden op Intensive Care-afdelingen momenteel hun grootste project is, gaat het CAL veel meer designuitdagingen aan. Je auto piept bijvoorbeeld tegen je als je wegrijdt zonder je gordel om te doen. Vliegverkeersleiders horen alarmtonen en zien knipperende lichtjes als hun systemen mogelijke gevaarlijke vluchtpatronen van vliegtuigen signaleren. Kritieke alarmsystemen kunnen het verschil betekenen tussen leven of dood. Maar in stressvolle situaties worden ze nog vaak genegeerd of over het hoofd gezien, terwijl ze juist dan zo nodig zijn. “Wij zien alarmen als symptomen van een probleem. We willen die symptomen oplossen door het probleem bij de bron van meerdere kanten aan te pakken”, vertelt Elif. In het CAL geven onderzoekers, studenten en bedrijven vorm aan de toekomst van alarmsystemen. “Het begint bij de juiste vragen stellen: waarom moet een alarm bestaan? Wanneer zijn ze nodig en op welke schaal van intensiteit? Tijdens de zoektocht naar een betere nalevingsgraad geloven wij dat design thinking ons helpt om het juiste punt van interventie te vinden. Alarmsystemen ontwerpen is in feite informatie- en interactiestromen ontwerpen.”

Samen met een netwerk van internationale partners definieert het CAL welk probleem ze willen onderzoeken. Door de jaren heen kregen de projecten een steeds grotere schaal en complexiteit. Van autobestuurder-alarmonderzoek met Toyota tot de controlekamer voor ruimtemissies van het European Space Agency. “Als veiligheid van mensen op het spel staat moet je zeker weten dat alarmsystemen voor controllers directe actie mogelijk maken en er geen alarm-moeheid ontstaat.”

Doplor
Dit prototype laat aan iedereen in de intensive care zien wanneer geluiden overlast worden. Alle geluiden worden opgevangen met een sensor en vertaald naar een interactief schilderij.

Afstudeerstudent Koen Bogers vergezelde Elif naar de VS tijdens een presentatie van CareTunes. Één van de sleutels tot succes van het CAL is studenten creatieve kansen bieden binnen een helder gedefinieerde structuur. Met bijvoorbeeld tweewekelijkse updatesessies waar studenten en onderzoekers hun ideeën én problemen pitchen. Het gaat dan niet louter over geluidsontwerp maar over alle aspecten van ervaring gedreven- en interactiedesign. “We willen met CAL iedereen in ons netwerk inspireren. Van studenten en onderzoekers tot ziekenhuizen, fabrikanten en beleidsmakers. Hen laten zien dat alarmsystemen schitterend kunnen zijn als we de juiste vragen stellen en de belanghebbenden betrekken in hun ontwerp.”

Elif Ozcan Vieira

"Product sounds are the voice of a product. When designing a sound, one should therefore first listen to what the product has to say."