TU Delft, Deltares en ProRail gaan spoorverzakkingen structureel aanpakken

ProRail, TU Delft en Deltares doen de komende vijf jaar onderzoek naar het gedrag van rijdende treinen op onze spoordijken en hebben daarvoor op 4 oktober 2021 de overeenkomst voor het Research Program RESET getekend. Dit onderzoek richt zich op de gevolgen van meer, zwaarder treinverkeer met daarbij klimaatverandering voor onze spoordijken en hoe we daar op kunnen inspelen. Er is binnen Europa weinig fundamentele systeem kennis op dit gebied. Dit onderzoek is daarom toonaangevend en kan ook andere landen helpen met gelijksoortige problemen.

Belasting spoordijken

De mobiliteitsgroei van de komende jaren heeft grote impact op ons spoor. Sporen liggen grotendeels op spoordijken, zogenaamde baanlichamen: de verhoogde ondergrond onder het spoor. Tachtig procent van deze spoordijken is gebouwd voor 1920 met de kennis, eisen en kunde van toen. Met de komst van zwaardere, snellere treinen en de toename van het treinverkeer worden deze spoordijken steeds intensiever belast. Dit leidt tot hoge onderhoudskosten, operationele beperkingen en soms tot incidenten. Een gevolg daarvan kan zijn dat het nodig is om snelheidsbeperkingen voor treinen in te stellen, vanwege de slechte kwaliteit van de ondergrond.

Unieke samenwerking

“Door met meer en zwaardere treinen te rijden, ontstaan er problemen met de ondergrond”, zegt Karel van Gils, directeur Innovatie & Technologische Vernieuwing bij ProRail. “Dit onderzoek is een unieke samenwerking, met zowel fundamenteel als toegepast onderzoek. De TU Delft brengt theoretische kennis in, Deltares is goed in veldtesten, het vertalen van de modellen naar praktische toepassingen en ProRail kijkt bijvoorbeeld naar beschikbaarheid en betrouwbaarheid. Het is een integrale aanpak.” Met dit innovatieve onderzoek is sprake van een unieke samenwerking van TU Delft (geotechniek en railtechniek), het bedrijfsleven en kennisinstituut Deltares.

Rolf Dollevoet, hoogleraar Railway Engineering bij de TU Delft vult aan: “De situatie op het spoor verschilt per locatie. Met de uitkomsten van dit onderzoek kunnen we met een gedifferentieerde aanpak bepalen waar het spoor zou moeten worden versterkt en op welke manier, een soort van receptboek met specifieke oplossingen per baanlichaam dus”.

Vanuit de TU Delft gaan acht promovendi aan de slag. Deltares levert veel kennis vanuit eerder onderzoek dat is gedaan naar de betrouwbaarheid en stabiliteit van de Nederlandse waterkeringen.

Klimaatverandering

Ook de klimaatverandering zal de komende jaren de stabiliteit van onze spoordijken beïnvloeden. Het noodweer met extreme wateroverlast zoals de recente overstromingen in Limburg zijn actuele voorbeelden daarvan. De uitdaging voor ProRail is om meer kennis te krijgen over de invloed en het effect van deze factoren. Zo kunnen we beter bepalen waar we de komende jaren risico’s lopen en waar passende maatregelen nodig zijn om de voorziene mobiliteitsgroei mogelijk te maken met een tegelijkertijd klimaatbestendig spoor.

Van onderzoek naar toepassingen

TU Delft heeft veel kennis in huis over de impact van raillassen en ballast op het spoor en de directe ondergrond, waardoor het volledige systeem van spoorbelasting en ondergrond kan worden geanalyseerd. Deltares is gespecialiseerd in toegepast onderzoek op het gebied van water en grond.

Het instituut helpt de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek en de modellen van de TU Delft te vertalen naar praktische toepassingen en zet daarvoor haar expertise op het gebied van dijkveiligheid en haar experimentele en digitale faciliteiten in. Zo wordt kennis opgebouwd over het effect van water in de spoordijken, het effect van droge perioden en de manier waarop een rijdende trein de spoordijk belast.

Lees hier het volledige interview met Rolf Dollevoet, professor Railway Engineering, over het gemeenschappelijke onderzoeksprogramma RESET.