Masterclass 10 februari 2021
How to maintain democratic consent for the climate transition?
Door Heather Grabbe, directeur van de Open Society European Policy Institute in Brussel
Deze uitnodiging voor de Jaarlezing KIS/Masterclass staat in het teken van een verlaat afscheid van Lilian van den Aarsen als directeur Kennis, Innovatie en Strategie van het Ministerie van IenW. Zij is per 1 december 2020 gestart als directeur staf Deltacommissaris.
Het thema van deze Masterclass is voor heel IenW relevant met het oog op de komende verkiezingen en de majeure transities waar we het verschil willen maken. De komende jaren zijn cruciaal voor het slagen van het klimaatbeleid, niet alleen in Nederland. Belangrijke zorg is het behoud van draagvlak voor de noodzakelijke maatregelen. Het halen van de klimaatdoelen #hoedan zal ongetwijfeld één van de grote dilemma’s op de onderhandelingstafels voor het nieuwe kabinet zijn. Dit thema vormt de verbinding tussen het werken aan het Deltaprogramma en het werk van KIS dat Lilian zes jaar lang met verve heeft geleid. Lilian zal de masterclass voorzitten.
Erik Pool, directeur Participatie IenW zal als eerste een reflectie op de presentatie van Heather Grabbe geven.
In deze lezing staat de vraag centraal hoe we burgers nog meer/beter bij het klimaatbeleid kunnen betrekken. Hoe kunnen we als overheden de interactie met de samenleving zo vormgeven dat verschillende visies over wat een goede toekomst voor ons land is samenkomen in voor burgers hanteerbare acties. Dit om daarmee een groter en degelijker draagvlak voor het duurzaam realiseren van de klimaatdoelen te bereiken. Het grote belang van burgerparticipatie (op lokaal niveau) is volgens Heather Grabbe dat mensen daarmee zicht krijgen op wat er allemaal gaat veranderen en vooral wat ze daar zelf aan kunnen doen en wat hun handelingsperspectieven zijn.
De Britse Heather Grabbe is politicoloog en directeur van het Open Society European Policy Institute in Brussel. Zij is zowel wetenschapper als politiek analist, adviseur en pleitbezorger van een open en democratisch Europa. In 2017 noemde de Amerikaanse politieke site Politico haar één van de ‘women who shaped Brussels’.
Zij deed onderzoek naar een andere aanpak van het betrekken van burgers in het klimaatbeleid. Kern daarvan is “go proactive”: zorg dat klimaat en duurzaamheid met een nieuw “verhaal, een nieuw wenkend perspectief van een gezamenlijke toekomst” ook populistische partijen en hun aanhang aanspreekt, meeneemt en hen ook een nieuw perspectief biedt. Grabbe vindt dit een nieuw frame voor duurzaamheid in “climate justice” (klimaatrechtvaardigheid). Dit adresseert verdelingsvraagstukken: wie ondervindt de meeste gevolgen, wat is eerlijkheid in geografische zin, hoe verdelen we economische winst en verlies, en hoe zorgen we ervoor dat onze nakomelingen ook een goede leefomgeving krijgen. Met haar aandacht voor een proactieve discussie over verdelingsvraagstukken positioneert Grabbe het klimaatbeleid in het midden van de maatschappij en vraagt bijzondere aandacht voor oplossingen voor morgen van de problemen van vandaag. Daarmee sluit ze aan bij de droom van onze SG Jan-Hendrik Dronkers die meer aandacht wil voor de lange termijn en vraagt om proactief handelen. Go proactive is ook de slogan van Jan-Hendrik!
Tijdens de masterclass zullen de resultaten van 2 recente onderzoeken van haar onderzoeksgroep worden besproken: Jan Eichhorn deed onderzoek naar de kennis/het begrip van klimaat-verandering bij burgers en tot welke acties men bereid is om klimaatverandering te stoppen. Catherine Fieschi, director of Counterpoint bracht de verschillende meningen in beeld en verkende hoe draagvlak voor klimaatbeleid kan worden bereikt, ook met het oog op een post-COVID-19 Europa.