Een gevel van verlijmde glasblokken die tot tien maal sterker is dan een reguliere baksteengevel. Dat kan, blijkt uit proeven van de onderzoeksgroep Glass & Transparency. De testresultaten zijn gebruikt om Chanel’s historische winkelgevel aan de P.C. Hooftstraat transparant te maken.
Het eindresultaat is te bezichtigen op P.C. Hooftstraat 94-96, Amsterdam.
Naar een ontwerp van architectenbureau MVRDV krijgt het ‘Crystal House’ een façade van transparante blokken dat nagenoeg identiek is aan de negentiende-eeuwse bakstenen gevel die wordt vervangen. Grote vraag vooraf was hoe glasstenen zich zouden houden als gevelelementen. “Daartoe hebben we een aantal proefstukken in elkaar gezet en onderworpen aan diverse tests”, vertelt Rob Nijsse, hoogleraar Structural Design. “De resultaten waren boven verwachting.”
Uit druk-, vierpuntsbuig- en impacttests bleek dat de minimale druksterkte liefst 10 N/mm2 bedroeg. Dat is ongeveer tien maal sterker dan de baksteen gevel die wordt vervangen. Sterk genoeg om een robuuste monolithische, zelfdragende gevel mee te bouwen. In het Stevin Lab bekeken de onderzoekers ook of de constructies bestand zijn tegen warmteshock. De proefstukken doorstonden die test eveneens met glans. Belangrijk, want dat betekent dat de glasgevel niet barst bij een zware regenbui na een hete zomerdag.
Om een maximale transparantie te halen, kozen de onderzoekers voor een steen van natronkalkglas. Die worden gemaakt uit zand met een laag ijzergehalte. De Italiaanse specialist Poesia divisione di Vetreria Resanese produceerde speciaal voor het Nederlandse project glasstenen in vijf maten. Voor het verlijmen van de constructie selecteerde de onderzoeksgroep een Delo-Photobond uv-hardende lijm. Deze hardt bij kamertemperatuur in enkele seconden uit door bestralen met een uv-lamp, is kleurvast en heeft een brekingsindex gelijk aan die van het glas. Dat zorgt voor een minimum aan visuele vervormingen in de 210 millimeter dikke glaswand. De lijm draagt bovendien bij aan goede buigsterkte van het metselwerk. Dat vereist wel strikte toleranties, omdat de lijm zijn maximale sterkte krijgt in een laag van 0,3 millimeter.
Bij schade aan de exclusieve glasgevel is reparatie mogelijk. “Het lukte in het laboratorium om een kapotte glassteen uit de gevel te bikken, schoon te maken met een verfafbrander en een nieuw exemplaar terug te lijmen”, vertelt Nijsse, die het onderzoek uitvoerde met Fred Veer (Glass & Transparency Research Group) en de promovendi Faidra Oikonomopoulou en Telesilla Bristogianni.
Uitvoering van de gevel in de P.C. Hooftstraat was arbeidsintensief. Dat maakt de gevel prijzig, mede omdat de glasstenen circa vijftig euro per stuk kostten. Toch is er wereldwijd grote belangstelling voor de innovatie die in het Delftse laboratorium is bedacht.
