EWI bachelorstudent publiceert paper in toonaangevend medisch journal

Nieuws - 15 augustus 2024 - Communication EWI

Ana van Lieshout Titan – aankomend masterstudent technische wiskunde aan de faculteit EWI - schreef haar bachelorscriptie tijdens een stage aan de Harvard T.H. Chan School of Public Health. En haar scriptie heeft nu geresulteerd in een publicatie in het toonaangevende medische journal The Lancet Global Health. Ana ontwikkelde wiskundige modellen voor de preventieve behandeling van tuberculose onder ex-gevangenen in Brazilië. Het is een enorm bijzondere prestatie dat Ana deze mijlpaal al zo vroeg in haar (wetenschappelijke) carrière heeft bereikt!

Bachelorstage bij Harvard

“Tijdens mijn bachelor Technische Wiskunde heb ik een stageplek gekregen aan Harvard, en specifiek de medische tak van Harvard, namelijk de Harvard T.H. Chan School of Public Health”, licht Ana toe. Harvard werkt samen met het Braziliaanse Ministerie van Volksgezondheid, onder andere aan onderzoek naar tuberculose. “Ik ben zelf half-Braziliaans, dus het leek me leuk en interessant om in die hoek onderzoek te doen”, legt Ana uit. “En ik kan ook Portugees lezen, dus dat is heel handig.”

Ana was ontzettend blij met haar begeleider bij Harvard, Nicolas A. Menzies. “Het begin was heel moeilijk, want ik wist nog niet goed wat ik ging doen. Ik was natuurlijk best jong – ik ben nu nog steeds jong – maar toen helemaal. Ik werd door mijn begeleider bij Harvard vrij gelaten om zelf het project op te zetten, maar er was ook veel vertrouwen dat ik het helemaal af kon maken.” Ana was ook erg blij met de begeleiding vanuit TU Delft. “Professor Kees Vuik was enthousiast over dit project, en hij was heel behulpzaam. Ik had niet het gevoel dat ik tussen twee universiteiten in zat, maar werd door allebei ondersteund. En ik had wel steeds de leiding; het was echt mijn project. Dit was echt heel bijzonder!

Voorkomen van tuberculose

In 2021 hadden wereldwijd naar schatting 10,6 miljoen mensen tuberculose. In hetzelfde jaar stierven 1,6 miljoen mensen aan de ziekte, waarmee het wereldwijd doodsoorzaak nummer dertien is. Tuberculose is een ziekte met een hele lange incubatietijd. Nadat je besmet raakt, kan het jaren duren voordat je ziek wordt. En het grootste deel van mensen die de infectie heeft, wordt niet ziek. Maar wanneer je het hebt, is het een hele heftige ziekte, die veel impact heeft. Er zijn preventieve medicijnen ontwikkeld, die ervoor zorgen dat mensen die al besmet zijn niet ziek worden en de ziekte niet verder verspreiden. Maar dit zijn lange behandelingen, waarbij patiënten veel medicijnen moeten nemen, en die medicijnen zijn duur.

Ana begon haar stage met literatuuronderzoek naar groepen mensen die (proportioneel gezien) het vaakst tuberculose krijgen. “Wanneer ik op die groep een strategie zou toepassen zou ik het grootste effect zien”, legt Ana uit. In haar onderzoek zag zij dat vanwege overbevolking, gebrek aan hygiëne en slechte ventilatie gevangenissen werken als versterkers voor de overdracht van tuberculose. Ook nadat iemand is vrijgelaten uit de gevangenis, blijf het risico hoog. Pas zeven jaar na vrijlating is het risico op besmetting van een ex-gevangene weer gelijk aan dat van de algemene bevolking.

“Daarom ben ik mijn onderzoek gaan richten op ex-gevangenen. Dit was echt volledig data-onderzoek”, legt Ana uit. “Ik heb heel veel achter de computer gezeten en gecodeerd. Ik keek naar de populatie ex-gevangenen in Brazilië waaronder tuberculose veel voorkomt. Ik onderzocht wat voor effect verschillende behandelingen hebben op deze doelgroep. Hoeveel levensjaren komen er bij als mensen de ene of juist de andere behandeling krijgen? En hoeveel kost het vanuit de regering om die behandeling te geven?” De conclusie van Ana's onderzoek is dat preventief handelen zeer kosteneffectief is voor deze populatie, ongeacht de gekozen behandeling. Bij een vergelijking tussen de behandelingsopties, bleek een kortere behandeling meer effect te hebben en goedkoper te zijn.

Geaccepteerd!

"Vanaf het begin zei mijn begeleider bij Harvard: We werken toe naar een publicatie”, geeft Ana aan. “Toen we echt gingen publiceren, zijn we voor het beste journal gegaan, met het idee dat dit wat te hoog gegrepen was, en dat we andere journals zouden proberen totdat het geaccepteerd zou worden. Mijn begeleider had me ook voorbereid: Het gaat waarschijnlijk afgewezen worden, en wees niet verdrietig wanneer dat gebeurt. Maar toen werd het daadwerkelijk gepubliceerd, en dat was echt heel onverwacht, en heel mooi!”

Voor de toekomst wil Ana zich graag richten op de toepassing van wiskunde. “Ik vind het leuk hoe wiskunde in de realiteit gebruikt kan worden. Ik ga nu eerst aan de slag met mijn master. En ik zie mijzelf in de toekomst wel in een onderzoekspositie. Ik vond het mooi om een rol te spelen in een onderzoek dat echt iets bijdraagt voor anderen. Dat lijkt mij voor de toekomst ook heel mooi!”