ERC-beurs: De dynamica van vervoerssysteem voor lange afstanden
Oded Cats ontvangt een ERC Consolidator-beurs voor een nieuw onderzoeksprogramma naar het personenvervoerssysteem voor lange afstanden. De resultaten kunnen een impuls geven aan een geïntegreerd internationaal netwerk van vervoersdiensten dat aantrekkelijk, duurzaam, veerkrachtig en rechtvaardig is.
Het nieuwe onderzoeksprogramma, genaamd Multi-layer, Multi-modal and Multi-class Air and Rail Systems (3MARS), moet inzicht bieden in de marktverhoudingen en de dynamiek tussen vraag en aanbod en tussen dienstverleners in reactie op beleidsinterventies.
Oded Cats, professor Passenger Transport Systems aan de TU Delft: “We zullen modellen van vervoerssystemen ontwikkelen en testen in het onontgonnen domein van de vervoersmarkten voor lange afstanden. Zo kunnen we het meest effectieve alternatieve netwerk ontwikkelen, en ook de beste beleidsmaatregelen, waarbij we rekening houden met hoe zowel de gebruikers als dienstverlener zich aanpassen en ontwikkelen in reactie op dergelijke veranderingen.”
Op stedelijk en regionaal niveau ontwikkelen de vervoersautoriteiten een plan voor openbaar vervoer en de exploitanten bieden vervolgens voor dienstconcessies. Er is dus een centrale planner. Dat hebben we niet op de langeafstandsmarkt.
Vervoersbedrijven werken samen en concurreren
Cats richtte zich voorheen vooral op stedelijk en regionaal vervoer. In het internationale transportnetwerk zijn er meerdere en diverse dienstverleners, denk aan KLM, Flix bus, Eurostar of Deutsche Bahn. Elk van hen ontwikkelt niet alleen zijn eigen netwerk van verbindingen en dienstregelingen, maar bepaalt ook zijn eigen prijzen met behulp van geavanceerde technieken voor inkomstenbeheer.
Deze marktspelers concurreren én werken samen, denk bijvoorbeeld aan allianties en gecombineerde diensten voor vluchten en treinen. Het 3MARS-onderzoek van Cats ondersteunt het ontwerp, de planning en de beleidsvorming van langeafstandsvervoersystemen die rekening houden met dit 'netwerk-van-netwerken' en richt zich op aantrekkelijke en duurzame alternatieven voor het reizen per auto of vliegtuig.
Een aantrekkelijk Europees hogesnelheidsnetwerk
In een recente wetenschappelijke publicatie ontwerpen Oded Cats, Jorik Grolle en collega's de routes en frequenties van een aantrekkelijk en concurrerend Europees hogesnelheidsspoorwegnet. De huidige lappendeken van slecht verbonden subnetwerken moet veranderen in een Europees netwerk. Ze ontwikkelden ook een reeks experimenten die de prestaties van het ontworpen spoornetwerk onder verschillende beleidsprioriteiten laten zien.
Reisvraag
Naast het ontwerpen van een beter systeem aan de vervoerders-kant, werkt Cats ook aan het verkrijgen van meer empirische onderbouwing aan de vraag-kant om de reisvraag beter te begrijpen, te voorspellen en te beheren. “Tachtig procent van de langeafstandsreizen zijn voor vrijetijdsbesteding. Reizigers hebben dus vaak deels een keuzevrijheid”, legt hij uit. Zijn mensen bereid om een andere bestemming te kiezen? Hoe kunnen we ze stimuleren om een duurzamere keuze te maken? Hoe zullen reizigers reageren op verschillende prijsmechanismen?
Sturend beleid
Beleidsinterventies kunnen de vervoersmarkt sturen. Cats noemt een interessant voorbeeld: “In Frankrijk hebben beleidsmakers besloten dat het niet langer is toegestaan om binnenlandse vluchten aan te bieden voor verbindingen waar een hogesnelheidstreinverbinding van maximaal 2,5 uur beschikbaar is.” Om het beleid voor langeafstandsreizen te begrijpen, te voorspellen en te ontwikkelen, is er dringend behoefte aan nieuwe paradigma's die rekening houden met het strategisch gedrag van dienstverleners, netwerkontwikkelingsstrategieën, beleidstrajecten en de co-evolutie van markten.
Bij het ontwerpen en beoordelen van dergelijk beleid is het cruciaal om rekening te houden met de gevolgen voor netwerkconnectiviteit, doelstellingen om de uitstoot te verminderen, multimodale veerkracht van het systeem en met eerlijke toegankelijkheid in bijvoorbeeld het kader van geografische verschillen. Het nieuwe onderzoeksprogramma, gefinancierd door de ERC Consolidator-beurs, is bedoeld om precies dat te bereiken.
Headerfoto door Oded Cats