Energietransitie vergt zorgvuldig besluit over kerncentrales

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) verwacht dat de komende jaren in politiek en samenleving debat zal plaatsvinden over de inrichting van het energiesysteem van de toekomst en de mogelijke rol van kernenergie daarin. Besluiten hierover moeten zorgvuldig worden genomen en toekomstbestendig zijn, anders komt het halen van de klimaatdoelen voor 2050 in gevaar. In zijn advies ‘Splijtstof?’ dat op 7 september 2022 in ontvangst werd genomen door de minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten, benoemt de Rli wat in de besluitvorming over kernenergie aan de orde moet komen. Ook geeft de adviesraad aan hoe het maatschappelijk debat hierover het best kan worden gevoerd. Hoogleraren Sabine Roeser en Behnam Taebi waren lid van de commissie. Zij droegen vanuit hun expertise bij aan de reflectie op de ethische voor- en nadelen van kernenergie en rechtvaardige besluitvorming over de mogelijke rol van kernenergie in de energietransitie. 

Debat over kernenergie moet gaan over vijf waarden

In het coalitieakkoord van het kabinet Rutte-IV is afgesproken de bouw van twee nieuwe kerncentrales te ondersteunen. Over de inzet van kernenergie in het toekomstig energiesysteem lopen de opvattingen in de Nederlandse samenleving sterk uiteen. De Rli constateert echter ook dat vijf waarden belangrijk worden gevonden voor het debat en de besluitvorming. Dat zijn energiezekerheid, betaalbaarheid, veiligheid, duurzaamheid en rechtvaardigheid. Op dit moment krijgen deze waarden onvoldoende aandacht in het gesprek over ons energiesysteem en de mogelijke inzet van kernenergie daarin. Het maken van keuzes binnen en tussen deze waarden vergt zowel technisch-inhoudelijke beoordeling als het maken van ethische afwegingen. In het debat en de besluitvorming dient daarom meer ruimte voor ethische reflectie te komen.

Aanbevelingen voor goed debat

De Rli spreekt zich niet uit vóór of tegen de inzet van kernenergie. Om het debat over kernenergie goed te kunnen voeren adviseert de Rli:

• Beleidskeuzes over de rol van kernenergie niet geïsoleerd te nemen, maar te laten passen in de keuzes voor het energiesysteem als geheel.
• Alvorens tot zulke keuzes te komen de feitenkennis op een viertal punten te versterken en vervolgens het debat toe te spitsen op een zevental beleidsvragen.
• Inzichtelijk te maken welke technische en ethische afwegingen regering en parlement maken bij de invulling van de vijf waarden.
• Burgers bij het debat hierover nadrukkelijk te betrekken, verdergaand dan in de wettelijk verplichte inspraakprocedures. De Rli vindt een burgerforum in beginsel een geschikte vorm van burgerparticipatie bij het maken van keuzes over het toekomstige energiesysteem in ons land en de mogelijke rol van kernenergie daarin. Daarom sluit de raad zich aan bij het voorstel van minister Jetten om te onderzoeken welke rol een burgerforum kan spelen.