Klimaatbestendigheid expert professor Tatiana Filatova aangesteld bij TBM

Met veel genoegen delen we mede dat professor Tatiana Filatova onze faculteit per 1 april 2021 komt versterken. Filatova is een autoriteit op het gebied van agentgebaseerde rekenmodellen waarmee de klimaatbestendigheid van gekoppelde maatschappij-techniek-milieusystemen wordt onderzocht. Ze is benoemd tot hoogleraar computationele economie bij de afdeling MAS.

Loopbaan
Filatova heeft een indrukwekkende carrière opgebouwd. Nadat ze in haar geboorteland Rusland haar bachelor en master in informatiesystemen in de economie behaalde, en ze als vrijwilliger bij een milieuorganisatie werkte, ging ze in 2005 naar de Universiteit Twente om te promoveren in de milieueconomie en agentgebaseerde modellering. De helft van haar promotietraject bracht ze door aan de George Mason University in de VS. Na haar cum-laudepromotie in Nederland in 2009 kreeg Filatova in 2010 aan de Universiteit Twente een vaste aanstelling als universitair docent en werd ze in 2019 benoemd tot hoogleraar. In 2016 werd Tatiana lid van De Jonge Akademie aan de KNAW, waar ze werkte aan het Wetenschapsbeleid, onder meer in de vorm van publicaties voor beginnende wetenschappers: de Guide to Dutch Academia en Goed voorbeeld doet goed volgen, over het erkennen en waarderen van wetenschappers. Sinds 2018 leidt Filatova het 4TU.Resilience Engineering-programma ‘DeSIRE’.

Onderzoekslijn
Professor Filatova heeft haar eigen onderzoekslijn opgezet over de rol van gedragsveranderingen, sociale interacties en markten die drijvend zijn in de dynamiek van complexe adaptieve mens-milieusystemen. Meer in het bijzonder combineert ze ruimtelijke agentgebaseerde modellering met diverse methoden voor het verzamelen van gedragsgegevens (bijvoorbeeld onderzoeken vanuit economisch of milieupsychologisch perspectief) en koppelt deze aan risico’s of modellen voor infrastructuurplanning. Zulke ‘kunstmatige samenlevingen’ dienen als beleidslaboratoria voor het onderzoeken van strategieën voor aanpassing aan of mitigatie van klimaatverandering op basis van verschillende veronderstellingen over menselijk gedrag dat zich samen met maatschappelijke instellingen ontwikkelt (zie http://www.sc3.center/).  Voor deze onderzoekslijn zijn een Veni-subsidie van het NWO en een ERC Starting Grant toegekend, en heeft ze awards ontvangen van de International Environmental Modelling Society en de European Association of Environmental and Resource Economists.

Vidi
Vorig jaar november ontving Filatova een Vidi-subsidie voor verdere versterking van het onderzoek naar transformationele aanpassing aan klimaatverandering. Vooral in dichtbevolkte kust- en deltasteden vormen de acceptatie, de kosten en de ingrijpende gevolgen van zulke aanpassingen een uitdaging. Dergelijk innovatief onderzoek naar omslagpunten in klimaatgerelateerde maatschappelijke transformaties is vandaag de dag zeer relevant. Filatova: “Wereldwijd ondervinden mensen nu al de gevolgen van klimaatverandering. Ze worden geconfronteerd met overstromingen, hittegolven en andere plagen, die ernstiger en frequenter zijn dan voorheen. Mitigatie is essentieel om catastrofale klimaatverandering te voorkomen, maar ook het op grote schaal ontwerpen en implementeren van innovatief en rechtvaardig aanpassingsbeleid, waar diverse belanghebbenden bij worden betrokken, is in de komende decennia cruciaal.”

Nieuwe uitdaging
Na zestien jaar aan de Universiteit Twente was het tijd voor een nieuwe uitdaging. Filatova was al goed bekend met de TU Delft. Ze heeft meer dan vijf jaar bij Deltares gewerkt, werkt al samen met verschillende collega’s van de TU Delft, en zit in de Wetenschappelijke Stuurgroep van het 4TU.Resilience Engineering Centre. “Ik vind het geweldig om bij de faculteit TBM en de afdeling MAS te komen. Hun onderzoek naar rekenmodellen voor beleidsanalyse is van wereldklasse en ze lopen hier voorop in de informatica en sociale wetenschappen. De TU Delft is een pionier in het ontwerpen van oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen, zoals klimaatbestendige delta’s. Ik verheug me op een nog nauwere samenwerking met het TPM Resilience Lab en ik wil graag bijdragen aan de grote klimaatambitie die de TU Delft heeft neergezet in haar Visie op Klimaatactie en haar Climate Institute.

Bevordering van agentgebaseerde modellering
“Met mij komt ook een team van diverse promovendi mee naar TU Delft. Ik verheug me erop om met hen stappen te zetten in agentgebaseerde modellering als methode om beleidsbeslissingen te ondersteunen. Ik werk graag samen met mijn nieuwe collega’s en studenten om een klimaatbestendige onderzoeksagenda ontwikkelen. Werken in de wetenschap vind ik fascinerend. Ik vind het geweldig om met meerdere vakgebieden samen kennis te creëren om beleid te onderbouwen. Bijvoorbeeld over het effect van de aanpassing van huishoudens en bedrijven om de schade in steden te beperken, met expliciete aandacht voor de rechtvaardigheid van dat proces en herverdeling van kosten en baten bij verschillende strategieën.” Er liggen nog grote uitdagingen die moeten worden aangepakt. “Denk aan de integratie van de sociaal-economische dimensie in modellen voor klimaatbeleid, de vraag hoe we verschillende modellen van sociotechnische systemen met elkaar en met technische methoden en data kunnen verbinden. Of de oprichting van een internationale hub voor data over gedragsmatige aanpassing aan de klimaatverandering,  iets wat nu nog erg gefragmenteerd is. Een open access database met rekenmodules en data zou nuttig zijn, zodat we standaards voor computerprogramma’s kunnen ontwikkelen om de herbruikbaarheid van agentgebaseerde modellen te vergroten.”

Ondersteuning van beginnende onderzoekers
Een andere prioriteit van Filatova is het werken met beginnende onderzoekers, zodat ze zich optimaal kunnen ontwikkelen. Vooral met het oog op de verwachte verandering in het aanstellingsbeleid bij Nederlandse universiteiten, waar meer ruimte komt voor diversiteit en talentontwikkeling. “Ook hieraan wil ik graag een bijdrage leveren bij de TU Delft.”