Dutch Isotopes Valley

In de Nederlandse ziekenhuizen worden jaarlijks zo’n vijfhonderdduizend nucleair geneeskundige diagnoses en zo’n vijfduizend behandelingen van ernstige ziektes met medische (radio) isotopen uitgevoerd. Door de veroudering van de bevolking neemt de vraag naar medische ‘radioisotopen’ voor diagnostiek en therapie jaarlijks toe. Nieuwe ontwikkelingen in de medische technologie vragen voor de toekomst meer en nieuwe medische radioisotopen om toegesneden en betaalbare nucleair geneeskundige diagnoses en behandelingen te kunnen blijven aanbieden aan de patiënt.

“Kankerpatiënten starten eerder met behandeling”

Dutch Isotopes Valley

Dutch Isotopes Valley (DIVA), het samenwerkingsverband tussen URENCO, de Technische Universiteit Delft (TUDelft) en NRG, beoogt patiënten in de toekomst te kunnen blijven voorzien van medische isotopen, en vooral van betere medische isotopen voor nauwkeurigere diagnoses en therapieën voor de behandeling van meer vormen van kanker. De drie partners in DIVA bestrijken het domein van de ontwikkeling en (reactor) productie van medische isotopen, waarbij zowel ontwikkelingswerk naar precursors en (verrijkte) stabiele isotopen (URENCO), als het onderzoek naar bestralingscondities en benodigde bestralingsfaciliteiten (TUDelft), en de uiteindelijke (industriële) productie en vermarkting (NRG) in een coherent verband zijn gegoten.

Wereldwijd unieke combinatie van faciliteiten en expertise

Met de DIVA partners beschikt Nederland over een wereldwijd unieke combinatie van faciliteiten en expertise die nodig is om in toekomstige ontwikkeling en productie van medische isotopen te kunnen blijven voorzien. De hoogwaardige precursors, zogenoemde stabiele isotopen, van een aantal belangrijke medische isotopen worden slechts binnen een aantal faciliteiten wereldwijd geproduceerd. URENCO is de enige westerse producent van deze bijzondere materialen. NRG is exploitant van de Hoge Flux Reactor die momenteel voorziet in circa 30% van de wereldwijde productie van medische radio-isotopen (molybdeen). Momenteel worden voorbereidingen getroffen voor de realisatie van de opvolger van de HFR, de Pallas reactor die de rol van de HFR vanaf 2024 zal overnemen. TUDelft levert met de combinatie van wetenschappelijke expertise en een nucleaire onderzoekreactor nationaal en internationaal een belangrijke bijdrage aan het fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de ontwikkeling van medische isotopen en vormt de verbinding tussen de ontwikkeling en productie van precursors en de uiteindelijke productie van nieuwe en/of verbeterde medische isotopen. DIVA als icoonproject zal wereldwijd een geweldige en snelle vergroting van haar naamsbekendheid betekenen, en zal resulteren in een snelle verdere groei van partners en afnemers van kennis en producten in het domein van de medische radio-isotopen. 

Drie sterke Nederlandse bedrijven met eigen specialiteit die samen wereldwijd verantwoordelijk zijn voor vele innovatieve verbeteringen op het gebied van nucleaire geneeskunde.

Doelstellingen

In de aankomende 5-10 jaar wil DIVA bereikt hebben dat:

1. De levering van lutetium-177 is gewaarborgd 

Wereldwijd wordt veel gebruik gemaakt van het lutetium-177 isotoop in de behandeling van specifieke tumoren in inwendige organen. De verwachting is dat de vraag naar het isotoop wereldwijd aanzienlijk zal stijgen. Om in de toekomst de levering aan ziekenhuizen te kunnen garanderen stelt DIVA zich tot doel om nieuwe typen lutetium generatoren op de markt te brengen die hierin voorzien en bovendien het isotoop aanzienlijk goedkoper kunnen produceren.

2. De levering van molybdeen-99 is gewaarborgd

Technetium-99, het vervalproduct van het radioactieve molybdeen-99, is een van de meest gebruikte isotopen in de medische diagnostiek. Nieuwe technieken worden ontwikkeld om molybdeen-99 te maken uit het niet-radioactieve molybdeen-98 zonder dat splijting van verrijkt uranium nodig is. Deze nieuwe technieken zullen binnen nu en 10 jaar zorgen voor verhoogde leveringszekerheid van het medische isotoop en voorzien in de stijgende vraag naar het isotoop.

3. Holmium-166-melkzuurbolletjes in productie is

Een innovatieve behandeling van leverkanker met melkzuurbolletjes waarin geactiveerd holmium-166 is opgenomen vraagt om specifieke bestralingsomstandigheden en bestralingsfaciliteiten om dit nieuw type product te kunnen produceren. Het bestralen van de holmiummelkzuurbolletjes vindt momenteel plaats bij de onderzoeksreactor in Delft. In het kader van DIVA zal in samenwerking met het Utrecht Medisch Centrum de productiemethode voor de holmium-166-melkzuurbolletjes worden ontwikkeld om de levering van het product in goede kwaliteit te garanderen.

Microsferen met holmium voor behandeling van leverkanker

4. De rol van (sporen) elementen in ouderdomsziekten onderzocht kan worden

In gezondheidsvraagstukken is op mondiaal niveau groeiende aandacht voor de rol van chemische (sporen)elementen in, onder andere, ouderdomsziekten als alzheimer en diabetes. Klinischanalytische methoden met behulp van verrijkte stabiele isotopen worden in samenwerking met het Meander Medisch Centrum ontwikkeld waarmee over 5-10 jaren de processen in het lichaam waarin deze elementen een rol spelen specifiek gevolgd kunnen worden en de arts zal helpen in het stellen van de juiste diagnose en mogelijke therapie.