Over een paar jaar varen waarschijnlijk overal autonome bootjes door de Amsterdamse grachten. Deze Roboats zijn inzetbaar voor tal van toepassingen: van het ophalen van het huisvuil tot de inspectie van kademuren. De Roboat wordt ontwikkeld door het Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions (AMS Institute), dat mede is opgericht door de TU Delft.
Wie aan Amsterdam denkt, denk aan de grachten. Het is dan ook niet meer dan logisch dat de oplossing voor veel problemen waarmee de metropool te maken heeft, wordt gezocht op het water. “De Roboat is niet zomaar een boot die zelfstandig kan varen”, vertelt Stephan van Dijk. Hij is head of Research and Valorization bij AMS Institute.
Van Dijk beschouwt de Roboat als platform die voor verschillende dingen kan worden ingezet. Voor het vervoer van goederen en mensen, uiteraard. “Maar je kunt de bootjes ook inzetten als je een tijdelijke loopbrug nodig hebt. Of als drijvend podium op het water.” Aan elkaar gekoppeld kunnen ze verschillende constructies vormen.
Drijvende supermarkt
Stedenbouwkundigen zijn erg enthousiast hierover, omdat het de infrastructuur van de stad flexibel maakt. “Nu ligt alles vast, maar over een paar decennia kun je zomaar een drijvende markt of tijdelijke supermarkt tegenkomen op het water zonder dat je daarvoor veel hoeft te doen.”
De autonome bootjes kunnen ook worden ingezet voor de inspectie van de kademuren en bruggen. Er is ruim 200 kilometer waterweg in Amsterdam en de komende jaren is veel onderhoud nodig. Daarvoor is nu niet de mankracht aanwezig omdat allemaal te inspecteren. Met de Roboat gaat het bijna vanzelf. Tijdens het varen maakt de boot automatisch opnames van de omgeving – bruggen, kades, woonboten - die vervolgens met computers kunnen worden geanalyseerd.
Waterkwaliteit
Of wat te denken van het meten van de waterkwaliteit? Ook eenvoudig te combineren met andere taken die de Roboat verricht. Ze zullen straks overal rondvaren, dus de gemeente zal de waterkwaliteit nauwkeurig kunnen monitoren, in nauwe samenwerking met Waternet.
Veel van de toepassingen zijn nog toekomstmuziek, maar het projectteam is wel concreet bezig met het usercases waarbij de Roboat kan worde ingezet voor het inzamelen van huisvuil in de binnenstad van Amsterdam. Dat is nu een groot probleem. “Er is bijna geen ruimte op de smalle grachten, er rijden 17 verschillende afvaldiensten door de stad met grote trucks, wat leidt tot files”, vat Van Dijk het samen. Bovendien is de aanleg van ondergrondse containers heel lastig, omdat in veel gevallen de kademuren in de weg zitten.
Drijvende vuilnisbakken
De inzet van een vloot Roboats kunnen deze taken overnemen. Dat gaat als volgt. Aan de kade liggen drijvende vuilnisbakken afgemeerd. Via een slim systeem kunnen mensen vanaf de straat hun afval in de bakken gooien, net als ze nu gewend zijn. De vuilnisbak geeft met een sensor een seintje als ie vol is, vervolgens komt een Roboat aangevaren, die koppelt de vuilnisbak los en sleept hem naar het afvalbedrijf. Intussen komt een andere Roboat met een lege vuilnisbak aangevaren die op de plek van de volle komt.
Dit gebeurt allemaal ’s nachts, en aangezien de Roboats zijn uitgerust met elektromotoren zijn ze fluisterstil. “Met ongeveer veertig van die drijvende afvalbakken en een paar autonome Roboats kun je dezelfde hoeveelheid afval afvoeren uit de binnenstad als nu gebeurt”, vertelt Van Dijk. De Roboats bepalen zelf de slimste route en kunnen meerdere vuilnisbakken op sleeptouw nemen.
Pilot project in 2021
Ook dit klinkt nog futuristisch, maar het is de bedoeling om in 2021 een proefproject te starten. “We hebben nu alles op kleine schaal ontwikkeld en zijn druk bezig met de autonomie en algoritme van de bootjes”, vertelt Van Dijk. Ook wordt onderzoek gedaan naar het transportsysteem: hoe zien de afvalbakken er precies uit, hoe moet alles werken. “Aan het eind van de zomer van volgend jaar hebben we de eerste twee prototypes van een afvalbak en sleepboot en die willen we gaan testen.”
Als de pilot in 2021 ook succesvol verloopt, is de technologie voldoende ontwikkeld om door een commerciële partij te worden opgepakt. “Dat kan een spin-off van AMS Institute zijn, maar ook een andere partij.” Van Dijk merkt dat de interesse in de Roboat toeneemt, zowel vanuit de maritieme sector als van grote elektronicafabrikanten uit Japan en Duitsland. Dan gaat het om leveranciers van sensoren en accu’s.
Dat de interesse toeneemt vanuit het bedrijfsleven, is geen toeval. Op het gebied van autonomie loopt – of beter gezegd - vaart de Roboat inmiddels voorop, zegt Van Dijk. “Bij ons gaat het om een bootje van twee bij vier meter dat heel flexibel moet zijn. Omdat wij vanuit een heel ander perspectief werken dan bijvoorbeeld de auto-industrie kunnen we makkelijker en sneller autonome systemen ontwikkelen.”
Vliegwiel voor toegepaste technologie
Als het gaat om toepassen van oplossingen in de stad, fungeert AMS Institute als een vliegwiel. Dat heeft alles te maken met de nauwe samenwerking met de gemeente Amsterdam. “Hierdoor weten we heel goed wat de problemen zijn waarmee deze metropoolregio te maken heeft en welke concrete oplossingen nodig zijn”, zegt Van Dijk. Bovendien krijgen de onderzoekers toegang tot alle relevante wethouders en beleidsmakers. “Je zit meteen met de juiste mensen aan tafel.”
“Dit zorgt ervoor dat we zicht hebben op de echte vragen. Onze innovaties hebben hierdoor een grotere kans om de slagen in de markt. Omdat er vraag naar is.” Dit zijn belangrijke overwegingen voor bedrijven om samen te werken met AMS Institute. In de Roboat komt dit allemaal op een mooie manier samen. “Het is een project naar mijn hart. Het is wetenschap én je werkt meteen aan de toepassing ervan.”
