De eerste baan van Michael Koot
Het is mei 1964. Vier dagen na mijn afstuderen word ik verwacht bij het Marine Opleiding Centrum in Hollandse Rading voor medische en psychologische checks en doorgestuurd naar het Koninklijk Instituut van de Marine (KIM). Er volgt een drieweekse training tot Adspirant Reserve Officier. Plaatsing aan boord van Hr Ms kruiser “De Zeven Provinciën”. Proefvaart naar de tropen voor o.a. het testen van de voor de KM nieuwste aanwinst: Terriër kruisraketten.
Kennismaken met het varend bedrijf. Na deze vaarperiode krijg ik een plaatsing op het Ministerie van Defensie. Dáár maak je kennis met wat er komt kijken om een marineschip te ontwerpen, te bouwen, te exploiteren, te repareren, en te onderhouden...Nú denkend daaraan, komen enkele herinneringen naar boven. Ik noem er enkele.
De trots van de KM was toen het vliegdekschip Hr Ms Karel Doorman. Het was in die jaren juist door de KM voorzien van een diagonaal landingsdek en hydraulisch aangedreven vliegtuig liften. Tijdens een oefening aan boord ging iets mis. Bij het lifttransport van de benedendeks hangar naar het vliegdek wordt de staart van een Seabat helikopter afgeknipt. (op de foto ziet u het contour van de lift waarop een helikopter) Wat bleek? Er was nergens een noodstop voorzien. Kan de pas afgestudeerde ingenieur hier misschien aan gaan werken? Aan het woord is het Hoofd Bureau Werktuigbouw van het Ministerie, Ktz A.Willemse. Tot uw orders kolonel.
Had ik niet juist vóór mijn afstuderen het nieuwe vak ‘hydrauliek’ van Schlösser gedaan? Het werd een mooie opdracht. Samen met Stork Jaffa in Utrecht is de noodvoorziening in het hydraulisch systeem ontworpen en aan boord geïnstalleerd. Soms ligt het vliegdekschip langere tijd voor de wal. Voor groot onderhoud bijvoorbeeld. In de wintermaanden moet er wel scheepsverwarming zijn. In operationele dienst van het schip is dat geen probleem.
De ketels voor de turbines leveren voldoende stoom voor verwarming. Maar het hele stoombedrijf uitsluitend voor verwarming bij laten staan is te kostbaar. Dus ’stoom van de wal’ is het devies. Maar dat is weer niet in elke haven of bij elke werf mogelijk. En ook erg duur. Dus pas afgestudeerd ingenieur bedenk iets. Wat te denken van een aparte, olie te stoken verwarmingsketel op een eigen ponton? Gewoon langszij het schip af te meren? Inderdaad samen met Overste Reitsma, Hoofd Machine Kamer Hr Ms “Karel Doorman”, de eisen geformuleerd en voor offertes getenderd. Ketel besteld bij Ten Horn in Veendam. Ponton ontworpen en laten bouwen bij de Rijkswerf in Den Helder.
In mijn foto collectie bewaar ik een mooie foto van dit enige marine schip, zonder naam en Hr. Ms. Identificatie. Marineschepen worden ontworpen als platform met zo laag mogelijk gewicht en zo groot mogelijk voortstuwingsvermogen. Dat laatste stelt hoge sterkte eisen aan de schroefas bijvoorbeeld. Het turbine vermogen van 30.000 pk geeft een stuwdruk van 58 ton en dat moet door de as naar de schroef. Een as van een fregat, diameter 32 cm, lengte 17 m(!), wordt bij de Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen gefabriceerd. Bij het op diameter draaien van de as gaat iets mis; hij is enkele mm’s te klein. Volgens de specificatie betekent dit onherroepelijk: afkeur! Immers de assen zijn, in afwijking van de Lloyd’s normen, zeer scherp aan de maat berekend en geconstrueerd. Overste den Hond, onze chef, vraagt aan de luitenants Koot en Grevink om een berekening van de veilige sterkte bij deze ’nieuwe’ diameter. Kijken of de veiligheidsfactor nog acceptabel is. Er volgen berekeningen van alle mogelijke stuw-, trek-, torsie-, trillings- en buigkrachten. Resultaat: de veiligheidsfactor blijft binnen de marge en kan onze baas overtuigen dat acceptatie van de as zonder risico is.
De as is goedgekeurd en daarmede een schadepost van f 40.000,- voorkomen. En, wellicht belangrijker, vertraging bij de bouw van het fregat afgewend. Voor de lezer van nu: alle berekeningen zonder computer maar mét een rekenschuif. Was dit nou het begin van mijn eerste baan? Nou nee, ik vervulde slechts mijn militaire dienstplicht! Heeft deze periode mijn levensloop bepaald? Zeker wel. Maar mijn échte eerste baan komt pas hierna...