Statistiek in de rechtszaal

Wiskundige modellen in de zaak Lucia de B.

Sanne Aalbers, juli 2009

Het gerechtshof in Den Haag heeft op 19 juni 2004 de Haagse verpleegkundige Lucia de B. in hoger beroep veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf en TBS, voor 7 moorden en 3 pogingen tot moord. De verdachte viel in eerste instantie op doordat zich tijdens haar diensten erg veel incidenten leken te hebben voorgedaan. Lucia de B. heeft altijd ontkend hier iets mee te maken te hebben. Een interessante vraag is of het inderdaad toeval is dat de verdachte zoveel incidenten heeft meegemaakt of ze toch schuldig is aan meervoudige moord. In het proces tegen de verdachte is gebruik gemaakt van statistische berekeningen. Prof. dr. Henk Elffers is gevraagd om deze berekeningen te maken en kwam tot een conclusie: 'dit kan geen toeval zijn'.

Er kwam veel kritiek op zijn manier van rekenen en verschillende modellen zijn dan ook voorgesteld. Met mijn bachelorproject heb ik geprobeerd inzicht te krijgen in een aantal van deze modellen. Tijdens deze presentatie ga ik eerst in op de berekeningen van Elffers en laat ik zien hoe hij aan het bekende getal '1 op de 342 miljoen' kwam. Vervolgens zal ik een model uit de Bayesiaanse statistiek behandelen, wat zal leiden tot andere conclusies. We zullen bekijken wat de verschillen tussen de modellen zijn en een antwoord proberen te geven op de vraag of en hoe statistiek een rol zou moeten spelen in de rechtszaal.