Op reis tussen de sterren

De mens gaat andere sterrenstelsels bewonen, voorspelt dr. Angelo Vermeulen. Tientallen jaren zullen we onderweg zijn in ruimteschepen die parasiteren op asteroïden. Science fiction? ESA neemt zijn onderzoek serieus.

Een asteroïde zweeft door een onmetelijke leegte. Op het oppervlak knipperen enkele lichtjes en zijn ronde en hexagonale vormen te onderscheiden. In het filmpje dat Angelo Vermeulen toont, zien we steeds meer van deze bouwseltjes ontstaan. Een lappendeken van geschakelde modules omsluit al gauw de rots waardoor het gevaarte meer op een ruimteschip dan op een asteroïde gaat lijken.

Met dit soort hybride gevaartes zal de mensheid het heelal in gaan, voorziet Vermeulen, leider van de onderzoeksgroep TU Delft Starship Team (DStart).

Leven op planeten en ruimteschepen

“In de toekomst leven we in verschillende constellaties in het heelal. Niet alleen op planeten, maar ook in ruimteschepen en in ruimtestations verspreid door diverse sterrenstelsels. Het is de deep future.”

Vermeulen doet promotieonderzoek naar interstellaire exploratie bij de afdeling multi-actor systems van de faculteit Techniek, Bestuur & Management (TBM). Hij is gepromoveerd in de ontwikkelingsbiologie en is behalve onderzoeker ook kunstenaar. Hij is medeoprichter van het collectief Sead dat aan kunstprojecten werkt met technologische grondslag. Met die achtergrond is Vermeulen er niet vies van om buiten de gebaande paden te treden.

“We weten weinig over de interstellaire ruimte; over de diverse soorten deeltjes die je er kunt verwachten en de soorten straling. Voor ingenieurs is dat een lastig gegeven. Hoe ontwerp je een systeem voor een toekomst die je niet goed kunt inschatten? Ons idee: we moeten een ruimteschip maken dat zich continu aanpast.”

Kom bij mij niet aanzetten met iets oppervlakkigs als Star Wars

In het huidige ontwerp bestaat zo’n ruimteschip uit een asteroïde die vol groeit met modules. Het rotsblok voorziet de mens van grondstoffen. Cruciaal is de 3D-printer waarmee ontgonnen grondstoffen omgezet kunnen worden in nieuwe bouwonderdelen. Boosters kunnen de baan van de asteroïde bijsturen. En zo begeeft de mensheid zich alsmaar verder in het heelal, generatie na generatie. Het systeem moet volledig gesloten zijn. Alles moet gerecycled.

Science fiction. Vermeulen neemt dit woord tijdens het gesprek zelf als eerste in de mond. Ja, die term krijgt hij regelmatig naar zijn hoofd geslingerd. Hij zit er niet mee. “Ik ben groot fan. Maar let wel, het moet harde science fiction zijn, die technologisch is onderbouwd. Kom bij mij niet aanzetten met iets oppervlakkigs als Star Wars.”

Dat hij serieus wordt genomen blijkt wel uit het feit dat hij afgelopen juni een van de sprekers was op een door ESA georganiseerde conferentie over interstellaire ruimtereizen bij Estec in Noordwijk. En in oktober presenteert hij vier artikelen over zijn onderzoeksprojecten tijdens het International Astronautical Congres in Washington DC. 

Maar even een stap terug. Waarom zouden we ons zonnestelsel verlaten? “Voor mij is dat een logische extrapolatie van de menselijke geschiedenis. We kunnen nog maar ongeveer een eeuw vliegen. In mum van tijd hebben we emotionele en psychologische comfort opgebouwd in de atmosfeer. En je ziet ook dat ruimtetoerisme van de grond begint te komen. We breiden de omgeving voor de mens telkens verder uit.”

Gaandeweg aanpassen

Interstellaire exploratie is van een totaal andere orde dan de ruimtevaart zoals we die nu kennen. Herbevoorrading vanaf aarde kan niet. Een stapsgewijze verkenning, zoals bij de maanlanding 50 jaar terug, is ook geen optie. Pas bij de elfde Apollo-missie werd de maanlanding ingezet. Al die voorgaande missies dienden om het systeem te optimaliseren.