Hoe duurzaam is elektrisch verwarmen?

De gaswinning wordt afgebouwd, de vertrouwde cv-ketel moet plaatsmaken voor elektrische vormen van verwarming. Energie-epidemioloog prof.dr. Laure Itard (faculteit Bouwkunde) maakte een berekening van de CO2-uitstoot. Is elektrisch altijd duurzaam?

“Er moet nog veel gebeuren om de elektriciteitsproductie duurzaam te maken en er is veel onderzoek nodig naar de beste keuzes voor een andere verwarming dan met gas”, zegt Itard. Er zijn volgens haar veel verschillende opties. Neem een warmtenet dat gevoed kan worden uit diepe geothermie, warmte-koude-opslag, of restwarmte. Een gebruiker kan de temperatuur omhoog brengen met een warmtepomp, of een basistemperatuur in huis aanhouden en die met infraroodpanelen plaatselijk verhogen. Wat in welk geval de beste keuze is, qua aanschaf, gebruikskosten en CO2-uitstoot, is een flinke puzzel. Wat het lastiger maakt is het gebrek aan seizoensopslag van warmte of elektriciteit.

1. Als referentie dient een modern, redelijk geïsoleerd huis van 120 m2, uitgerust met balansventilatie (ventilatie met warmteterugwinning) en een dak van 60 m2. Met een warmtevraag van 8.000 kWh voor ruimteverwarming en 5.000 kWh aan tapwater plus een elektriciteitsgebruik 3.000 kWh staat de totale uitstoot gelijk aan 4.742 kg CO2 per jaar (zie uitgangsgetallen).

2. We gaan gasloos met elektrische kachels en boilers. Het elektriciteitsverbruik stijgt nu naar 16.000 kWh, wat overeenkomt met 16.000 x 0,649 (gemiddelde uitstoot Nederlandse energiemix) = 10.384 kg CO2 per jaar. Dat is meer dan het dubbele (219%).

3. We kopen een (dure) luchtwarmtepomp met prestatiecoëfficiënt (COP) 3. Daarmee wordt de elektriciteitsvraag voor verwarming en tapwater driemaal minder (4.333 kWh).
In totaal is het verbruik 7.333 kWh elektrisch, wat overeenkomt met 4.759 kg CO2 per jaar, ongeveer gelijk aan de referentie (100%).

4. We plaatsen ook zonnepanelen. De totale productie is 8.000 kWh per jaar. Waarvan 7.333 voor eigen gebruik en 667 kWh voor de verkoop. Zijn we nu CO2-vrij? Helaas niet. Door de mismatch van productie in de zomer en gebruik in de winter komt ongeveer 40% van de gebruikte stroom van het eigen dak en 60% van het net. In dit geval is dat 0,6 x 7.333 = 4.400 kWh wat overeenkomt met 2.855 kg CO2 per jaar (62%).

5. We krijgen een aansluiting op het warmtenet. Omdat het afvalwarmte betreft, zijn de CO2-emissies laag: 0,032 kg/kWh. Voor de afgenomen elektriciteit geldt nog: 3.000 kWh komt overeen met 1.947 kg CO2, dus totaal 2363 kg CO2 uitstoot (50%).

Uitgangsgetallen:  1 kWh gas staat voor 0,113 kubieke meter, 1 kWh gas geeft 0,215 kg CO2 uitstoot, 1 kWh opgewekte stroom geeft 0,649 kg CO2, het rendement van de elektriciteitsopwekking is 0,42. Het aandeel van duurzame energie is 6,6% in Nederlandse energiemix. Voor afvalwarmte wordt 0,023 kg CO2 per kWh gerekend.