Op een onbewoond eiland

Tien Delftse masterstudenten waterbouwkunde hadden eind september de primeur om als eersten meerdaags onderzoek te doen op de Marker Wadden. “Na vijven hadden we het eiland voor onszelf.”

De morfologische ontwikkeling onderzoeken van strand en duinen op een jong man-made eiland (zie kader), is al best bijzonder. Extra bijzonder is het als dat eiland onbewoond is en je er een week mag blijven. Tien Delftse masterstudenten civiele techniek (en hun begeleiders) schreven er zelfs een beetje geschiedenis mee. In de nog jonge historie van de Marker Wadden waren ze de eerste studentengroep die er meerdaags onderzoek deed vanuit het daarvoor bestemde veldstation en de groepsaccommodatie. Ze waren er voor het vak fieldwork hydraulic engineering.

Sociaal experiment

Florine Speth is een van de studenten. “Ik had er zin in, maar zag er vooraf ook wel trekjes in van een sociaal experiment: ‘ga een week naar een onbewoond eiland met tien studenten die je amper kent’. Maar het was heel gaaf, zeker als aan het einde van de middag de laatste veerboot met dagbezoekers vertrok en we het eiland voor onszelf hadden. De stilte, de diepe duisternis ’s avonds – heel bijzonder, het was prachtig sterrenkijken.

Ze vervolgt: “Leuk vond ik ook dat de eilandwachters en bezoekers erg geïnteresseerd waren in wat we deden. We werden regelmatig aangesproken tijdens onze metingen. Voor mij onderstreepte dat hoe speciaal het is om hier onderzoek te mogen doen.”

Dat de studenten uitgerekend op de Marker Wadden de fijne kneepjes van het veldwerk konden leren, was mede te danken aan de contacten die onderzoeker Anne Ton heeft met eigenaar Natuurmonumenten. Voor haar PhD-project was ze er al een keer of tien eerder geweest (‘ik kwam er al toen de eilanden nog een puist zand waren; ik heb ze echt zien ontwikkelen’) en ze wist dat Natuurmonumenten er graag onderzoekers verwelkomt. Samen met de studenten bracht ze nu, onder de vlag van en in opdracht van Nationaal Park Nieuw Land, de ontwikkelingen op en rond de zandige randen van Marker Wadden in kaart.

Ondanks haar vertrouwdheid met de plek, overnachtte Ton er nooit eerder. “Zou ik dat idee niet te veel geromantiseerd hebben, vroeg ik me vooraf af. Maar nee, je komt écht in een soort bubbel als je een week op een onbewoond eiland bent. Vooral ’s avonds had ik sterk het gevoel los van de wereld te zijn. Terwijl we hemelsbreed helemaal niet zo ver van de bewoonde wereld waren. De lampjes van Lelystad en Almere waren ’s avonds goed te zien vanaf het eiland.”

Niet even naar het lab

Veldwerk op zo’n bijzondere plek vraagt om een bijzondere voorbereiding, vertelt student Koen van Asselt. “Een van de grote uitdagingen was om alle spullen mee te krijgen, zowel levensmiddelen als onderzoeksmaterialen”, vertelt hij. “Ook moet je vooraf heel goed bedenken wat je allemaal nodig hebt. Tussendoor even naar het lab of de Gamma om iets op te pikken, is immers geen optie. Door die beperking leer je ter plekke te improviseren.”

Metingen

De studenten maakten lange dagen; van 9 tot 19 uur verrichtten ze in tweetallen allerlei verschillende soorten metingen: op land, in het water en zelfs in de lucht. Onder leiding van docenten Matthieu de Schipper en Sander Vos leerden ze bijvoorbeeld werken met de ADV, de acoustic doppler velocimeter, om in de branding nauwkeurig de stroomsnelheid en golfrichting vast te stellen. Of met een stereovisie, twee camera’s die op vaste afstand van elkaar in een bepaalde sequentie opnames maken en zo een 3D-beeld vormen van het nog piepjonge land. Met de meegenomen drone leerden de studenten de techniek om opnames te maken waarmee bodemhoogtes zijn vast te stellen.