Energietransitie? Energierevolutie!

[Column]

De TU Delft ontstond tegen het einde van de eerste industriële revolutie. Men verplaatste zich destijds met paard en wagen en huizen werden verlicht met olielampen en kaarsen. Pas toen de TU Delft haar 66ste verjaardag vierde rolde de eerste Ford Model T van de band. Het duurde nog langer voor de tweede industriële revolutie onze woningen elektriciteit bracht. Tegenwoordig heeft ieder huishouden gemiddeld (meer dan) één auto en omgeven we ons met elektriciteit-slurpende elektronica. Bij een stroomstoring komt ons normale leven tot een abrupte stilstand. Nu is dat nog een zeldzaamheid maar als we ons energienetwerk niet snel aanpassen dan kan dat zomaar vaker gebeuren. Want als we op grote schaal duurzame energiebronnen gaan ontsluiten dan komt de stabiliteit van ons huidige energiesysteem in gevaar. En dat is slechts één van de enorme uitdagingen in de energietransitie.

Het is overigens niet voor het eerst dat we de transitie maken naar andere energiebronnen: ooit waren kolen, olie en gas nieuwe energiebronnen met grote beloftes. Ze hebben ons veel gebracht, maar kwamen met ongewenste bijeffecten die we totaal hebben onderschat. En alhoewel het niet de eerste keer is dat we overstappen naar nieuwe energiebronnen, is de snelheid waarmee we dit moeten doen wél nieuw. Energietransities in het verleden werden geïnitieerd door technologische innovaties en aangejaagd door marktvraag zodra de technologie, en daarmee de energiebron, overduidelijke voordelen bood op het gebied van kostprijs en/of betrouwbaarheid. In essentie waren dit energie-evoluties; nu hebben we een revolutie nodig.

Wachten tot de markt zijn werking doet, is een luxe die we ons dit keer niet kunnen veroorloven. Als we de klimaatverandering willen beperken dan moeten we met ongekende snelheid overstappen op CO2-neutrale energiebronnen, op grote schaal CO2 uit de atmosfeer halen én oplossingen vinden om zuiniger met energie om te gaan. Kortom, we hebben technologische innovaties nodig om de problemen op te lossen die we met oude technologie gecreëerd hebben. Dat is de ironie van technologische vooruitgang in de energiesector. Laten we het deze keer alsjeblieft beter aanpakken.

Om versnelling te realiseren, moeten we tegelijkertijd werken aan technologische doorbraken, gedragsverandering én sturende maatregelen. Het is niet één technologie of één partij die dit probleem kan oplossen, we hebben een multidisciplinaire aanpak nodig om de energietransitie tot een succes te maken. Onze alumni spelen hierin een cruciale rol: wetenschap en bedrijfsleven moeten de krachten bundelen om samen een versnelling te forceren. We moeten samen een energierevolutie realiseren. Ik nodig u daarom allemaal uit om actief deel te nemen aan de discussies, projecten en events die tijdens het 180 dagen durende lustrum georganiseerd zullen worden. Ik zal er zijn.

Zie ik u daar?

Deborah Nas

Deborah Nas is deeltijdprofessor Strategic design for technology-based innovation bij de faculteit Industrieel ontwerpen en innovatie-expert. Ze studeerde industrieel ontwerpen aan de TU Delft.