Willem van der Poel

Pionier, programmeur en probleemoplosser

In 1950 haalde Willem van der Poel zijn ingenieursdiploma Technische natuurkunde, met als afstudeeropdracht een computerontwerp. Omdat hij geen plezier beleefde aan hoofdrekenen, zocht hij naar manieren om computers deze klus te laten klaren. Hij werd in dienst genomen door het Neherlaboratorium, waar hij zich verder specialiseerde in het ontwerpen en bouwen van de eerste Nederlandse computers en programmeertalen.

Van der Poel promoveerde in 1956 aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam op het ontwerp van de ZEBRA, de Zeer Eenvoudige Binaire Reken Automaat. In 1958 werd de ZEBRA door het Neherlaboratorium geproduceerd: internationaal werden meer dan vijftig exemplaren in gebruik  genomen. In Delft, Utrecht en Groningen was de ZEBRA destijds de enige computer op de universiteit.

Geïnspireerd door wiskundige en programmeur Gerrit van der Mey, zijn doof-blinde collega, ontwikkelde Van der Poel met zijn team een mechanische brailleschrijfmachine. Het was een klavier met braillepunten als output, gemaakt om met Van der Mey te communiceren. De collega’s mochten het apparaat in 1957 demonstreren op een wereldcongres over communicatie met doof-blinden en werden zelfs verwelkomd op het Witte Huis door president Dwight D. Eisenhower.

Vanaf 1962 was Van der Poel, naast zijn werk voor het Neherlaboratorium, hoogleraar aan de Technische Universiteit Delft. Zijn veelzijdige prestaties zorgden ervoor dat hij ook werd verwelkomd als lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Zelfs op late leeftijd bezoekt hij nog regelmatig de kelder van de Delftse Universiteit. Daar bevindt zich de Studieverzamling, een uitgebreide historische collectie elektrotechnische machines en apparaten, waaronder ook diverse computers door Van der Poel.