Klimaatwetenschappers verwachten dat in de toekomst vaker droogtes, overstromingen en extremer weer voor zullen komen door het verder opwarmen van de aarde. Het ambitieuze onderzoeksproject BRIGAID (Bridging the Gap for Innovations in Disaster Resilience), waarmee Europese universiteiten, onderzoeksinstituten en bedrijven afgelopen mei van start gingen, richt zich op het vinden van nieuwe oplossingen voor deze natuurrampen. Doel van het project is het ondersteunen en ontwikkelen van innovatieve technieken die het hoofd kunnen bieden aan de dreiging van vaker voorkomend natuurgeweld. In het veelzijdige onderzoeksprogramma is een belangrijke rol weggelegd voor de TU Delft. Prof. dr. ir. Bas Jonkman (39), hoogleraar Integrale Waterbouwkunde bij CiTG, heeft de leiding over het vierjarige onderzoeksproject.
Het internationale karakter van het onderzoeksproject wordt onderstreept door de vele partijen die aan BRIGAID deelnemen: 24 organisaties uit twaalf landen hebben de handen ineen geslagen, waaronder zeven universiteiten en diverse kleine bedrijven. Het onderzoeksbudget van 7,8 miljoen euro is gefinancierd vanuit het Horizon 2020 programma, het stimuleringsprogramma van de Europese Commissie bedoeld voor Europees onderzoek en innovatie.
"BRIGAID is heel internationaal opgezet," vertelt Jonkman. "Naast wetenschappers van de TU Delft doen bijvoorbeeld ook onderzoekers van universiteiten in Leuven en Bologna mee. Verder zijn er verschillende partners betrokken uit landen geaffilieerd met de Europese Unie, zoals Israël en Albanië. Het onderzoeksprogramma is divers en veelomvattend, zo gaan antropologen uit Oxford en aannemers in Roemenië allemaal een steentje bijdragen."
Uitvindingen en innovaties
Centraal in het onderzoek van BRIGAID staan tal van innovaties die bedacht zijn om de risico´s en gevolgen van droogtes, overstromingen en extreem weer te verkleinen. Ook onderzoek naar betere bestrijdingstechnieken van bosbranden is onderdeel van het project. In totaal worden van ongeveer honderd innovaties de komende jaren de effectiviteit verder onderzocht en getoetst. Uiteindelijk is het de bedoeling dat zo´n dertig van de meest veelbelovende vindingen op de markt gaan verschijnen. Jonkman: "Dat wordt de grote uitdaging: het praktisch toepasbaar maken van de vele goede innovatieve ideeën die de weg nog moeten bewandelen naar een volwaardig product."
'De grote uitdaging: het praktisch toepasbaar maken van de vele goede innovatieve ideeën.'
Onderdeel van het onderzoekstraject is daarom het ontwikkelen van een standaard methodiek om de vele uitvindingen gelijkwaardig te toetsen en voor de markt gereed te maken, zegt Jonkman. "Daar komt ook een stuk ethiek om de hoek kijken. We gaan bijvoorbeeld kijken naar de maatschappelijke acceptatie van een innovatie, maar ook naar de commerciële haalbaarheid. En we werken aan het vormen van een netwerk tussen shareholders, gebruikers en ontwikkelaars."
Toegepast onderzoek
Het zwaartepunt bij BRIGAID ligt dus hoofdzakelijk op toegepast onderzoek, onderstreept Jonkman. "We zullen ons dus niet uitgebreid focussen op promoties of het alleen maar publiceren van wetenschappelijke artikelen. Het onderzoek is vooral gericht om de werkbaarheid van nieuwe technieken aan te tonen, te testen en verder te ontwikkelen. Meerdere ideeën die de komende jaren worden uitgetest, zijn door commerciële partners aangedragen. Er is ook budget beschikbaar om aansprekende ideeën verder te kunnen ontwikkelen."
'We doen onderzoek om de werkbaarheid van nieuwe technieken aan te tonen, te testen en verder te ontwikkelen.'
BRIGAID ging afgelopen mei officieel van start, met een grote bijeenkomst in Delft van de samenwerkende partners. Hoe het onderzoeksgedeelte er uiteindelijk uit komt te zien, moet gedurende dit jaar verder vorm gaan krijgen. Jonkman, die verantwoordelijk is voor de projectleiding en coördinatie, is druk bezig met het samenstellen van zijn eigen team in Delft. "De kern van het team staat inmiddels. Daarnaast worden ook nog mensen gezocht voor de wetenschappelijke staf. Zo gaat een postdoc bijvoorbeeld de ecologische impact van verschillende innovaties bestuderen en een andere onderzoeker kijkt naar de technische effectiviteit."
Voor de faculteit CiTG werken onder andere de afdelingen waterbouwkunde en waterbeheer aan BRIGAID mee. Verder zijn onderzoekers aan de faculteit Techniek, Bestuur & Management en het Innovation & Impact Centrum betrokken.
Flood Proof Holland
Ook in Delft worden de komende jaren verschillende uitvindingen getest om schade door droogte, overstromingen en extreem weer te verkleinen. Daarvoor zal bijvoorbeeld de wetenschappelijke proeftuin Flood Proof Holland worden gebruikt. Deze proefpolder, gelegen naast de A13, is speciaal ontwikkeld voor het testen van innovaties voor tijdelijke waterkeringen (zoals zandzakken) om overstromingen te voorkomen.
"Zo is er bijvoorbeeld een Nederlands bedrijf met een idee voor het aanleggen van een tijdelijke waterkering. Met hun vinding zou je dijken, in een situatie met hoog water, tijdelijk kunnen ophogen of verstevigen en daarmee een overstroming voorkomen," vertelt Jonkman. "De ondernemers zijn voor hun idee op zoek naar technische kennis. Zo willen ze bijvoorbeeld weten hoe hun uitvinding werkt en hoe betrouwbaar het is. Ze zijn weliswaar thuis in het bedrijfsleven, maar kennen de weg in de academische waterwereld nog niet goed. In BRIGAID beogen we juist zulke samenwerking tussen bedrijven, universiteiten en overheidsinstituties."
Een soortgelijke proeftuin wordt momenteel in Roemenië aangelegd. Jonkman: "Ook deze proeftuin is in de eerste plaats bedoeld voor innovaties gericht op het voorkomen van overstromingen. Die komen in Roemenië nog regelmatig voor. Het land kent veel kleine riviertjes die lang niet allemaal met dijken worden beschermd."
Daarnaast worden wetenschappelijke proeftuinen op andere buitenlandse locaties aangelegd voor het testen van technieken om droogtes of extreem weer te weerstaan. "We willen uitvindingen het liefst in het veld uittesten, dus zo veel mogelijk op relevantie locaties," zegt Jonkman. "In Israël willen we bijvoorbeeld een proeftuin opzetten voor het testen van innovaties voor droogtes. Terwijl we in Venetië oplossingen willen aandragen voor het toenemende risico op overstromingen, vanwege het stijgen van de zeewaterspiegel en de dalende bodem waar Venetië op is gebouwd."
Haalbaarheid en commercieel succes
Het is het veelzijdige en grensoverschrijdende karakter dat BRIGAID zo'n uniek onderzoeksproject maakt. Jonkman: "Het is als een kerstpakket met allemaal leuke ideeën die we uit kunnen pakken. Maar BRIGAID is ook een selectieproces: sommige ideeën in het pakket zullen minder vaak worden gebruikt. Uiteindelijk zal dus niet alles in goud worden omgezet."
BRIGAID past volgens Jonkman ook in een grotere trend waarbij wetenschappers aan de universiteit vaker een samenwerkingsverband aangaan met commerciële bedrijven. "Hiermee laten we ook zien hoe je de methodische kennis, die bij universiteiten ruim voorhanden is, in kan zetten voor maatschappelijk relevante kwesties. We kijken bij elk idee naar de haalbaarheid en de kansen voor commercieel succes. De methodiek die wij daarvoor ontwikkelen vormt, wanneer BRIGAID is afgerond, hopelijk een nieuwe standaard voor het toetsen van volgende, toekomstige ideeën."
Gepubliceerd: augustus 2016
