De machine en ik – Hoe vrij zijn wij?

Choreograaf David Middendorp staat bekend om zijn integratie van technologie in zijn dansvoorstellingen. Niet alleen is de ontwikkeling van de techniek zijn onderwerp maar is techniek ook een belangrijke speler. Voor zijn voorstelling Airman heeft hij in samenwerking met verschillende technische bedrijven de techniek ontwikkeld waarbij 12 drones in realtime de vorm en beweging van een danser kunnen overnemen.

De drones vormen samen een menselijke figuur die door de danser kan worden aangestuurd. Een spannende samenwerking, die nieuwe ontwikkelingen en vragen met zich meebracht. Maar Davids ultieme doel gaat verder.

Hoe kunnen we werkelijk een duet tussen een mens en een machine maken, waarbij de machine zo veel mogelijk zelf een keus kan maken? Wat is eigenlijk een keus kunnen maken? Zijn mensen wel vrij om een keuze te maken? En zo ja hoe verschilt dit van de keus die een machine maakt? Met de voorstelling AI-man gaat David de uitdaging aan om de drone figuur die eerder in Airman ontwikkeld is, zoveel als mogelijk de vrijheid te geven om te kunnen improviseren en het duet te kunnen dansen. In deze lezing neemt hij het publiek mee over de mogelijke ontwikkeling, de uitdagingen en het waarom.

Jan Peter Bergen is als techniekfilosoof verbonden aan de Universiteit Twente. Na zijn promotie over de ethiek van kernenergie aan de Technische Universiteit Delft verlegde hij zijn focus naar mens-techniekinteracties en hoe deze verweven zijn met de ethiek en onze vorming als morele individuen. In zijn (post)fenomenologisch onderzoek, dat zich sterk laat inspireren door het werk van Peter-Paul Verbeek en Emmanuel Levinas, staat onze ervaring van die mens-techniekinteracties centraal.

Uit zijn onderzoek blijkt dat interacties waarbij een technologie als een ander wordt ervaren hierin een bijzondere rol kunnen spelen. Echter, deze interacties hebben tot nog toe in de filosofische literatuur relatief weinig aandacht gekregen. Om die lacune op te vullen, stelt Jan voor om die interacties te begrijpen als een vorm van partnerdans waarbij de mens meestal leidt maar bij tijd en wijle ook de techniek zal moeten volgen.

In deze lezing belicht hij de filosofische achtergrond van deze dans met de techniek, inclusief de gevolgen van dit soort denken voor de ‘vrijheid’ van mens en machine.

Het afgelopen jaar heeft de voorstelling Airman tijdens A Flirt with Reality in de Nederlandse theaters gespeeld en momenteel tourt de voorstelling weer door het land. Op 10 januari Stadstheater Zoetermeer en 12 januari is de voorstelling te zien in Zuiderstrandtheater in Den Haag. Kaarten zijn te koop via de theaters. Meer info: www.anotherkindofblue.nl