Broodje Politiek: Cuba – Caraïbisch eiland in transitie

Door: Prof.dr. Dirk Kuijt
Toegang: gratis met broodje

Cuba is een arm land dat vijftig jaar lang een wereldspeler is geweest. Cuba bleef een Spaanse kolonie tot 1898. In dat jaar veroverden de Verenigde Staten het eiland op Spanje tijdens de Spaans-Amerikaanse oorlog.

Formeel werd Cuba in 1902 onafhankelijk, maar het bleef een Amerikaans protectoraat tot 1 januari 1959 toen Fidel Castro, Che Guevara en Raúl Castro met een klein guerrillalegertje een veel groter leger van dictator Batista versloegen. Toen de USA via covert acties het nieuwe bewind wilde ondermijnen werd de Sovjet-Unie als reddende mogendheid gezien. Geleidelijk aan werd de Russische invloed steeds groter, tot ongeveer 1989.

Maar de Cubaanse leiders trokken zich minder aan van de Sovjet-Unie in hun buitenlands beleid. Cuba steunde alle guerrillabewegingen in 14 landen van Latijns-Amerika en zond expeditie-legers naar Afrika (alleen al naar Angola 360.000 soldaten). Vanaf de jaren negentig werd Cuba vreedzamer: als vredesonderhandelaar in Centraal-Amerika en Colombia, en als leverancier van tienduizenden medici als ontwikkelingswerkers.

Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie sukkelde het eiland weg en overleefde het via toerisme, inkomsten uit  medische behandelingen en dollar-overmakingen van de Cubaanse diaspora in de Verenigde Staten. Toen Fidel ziek werd volgde Raúl hem in 2006 op. Aan het eind van de regering-Obama werden (na 54 jaar) de diplomatieke relaties hersteld. Maar de economie sukkelt, Raúl is president af, maar is nog steeds de eerste secretaris van de Partij (en daar ligt de macht). En wat zal de toekomst brengen?

Prof.dr. Dirk Kuijt is emeritus hoogleraar Sociale Wetenschappen en Culturele Antropologie aan de Universiteit Utrecht