Prof.dr. W.A.M. Zonneveld

Hoogleraar Stedelijke en Regionale Planologie - Afdeling Urbanism

Ruimtelijk beleid krijgt minder sturing van overheden dan in het verleden en dat heeft mogelijk grote consequenties voor het aanzien van Europese regio's. Analyse van dergelijke trends is een van de hoofdtaken van prof. dr. W.A.M. (Wil) Zonneveld, hoogleraar Stedelijke en Regionale Planning.

Neoliberale politiek zorgt in heel Europa voor terugtreden van de overheid en nieuwe kansen voor de markt. Dat is terug te zien in fenomenen als de groeiende segregatie van inkomensgroepen in steden, maar ook in het schrappen van regels voor bebouwing van natuurlandschappen. Een Nederlandse minister opperde dat laatste recentelijk voor de kuststroken, maar trok het voorstel schielijk weer in na politiek en maatschappelijk verzet. “Grote uitdaging is het vinden van samenwerking tussen verschillende actoren, om toch een samenhangend ruimtelijke beleid overeind te houden”, zegt Zonneveld. “Anders loop je het risico dat je het kind met het badwater weggooit.”

Ruimtelijk beleid is belangrijker dan ooit, want er staan grote uitdagingen voor de deur. Nationale doelstellingen ten aanzien van klimaatneutraal bouwen en energietransitie hebben onvermijdelijk hun impact op de ruimtelijke ordening. Zeespiegelstijging en waterbeheersing zijn nog complexere vraagstukken. Hoe bieden we dergelijke uitdagingen het hoofd als de overheid minder dan voorheen het voortouw neemt? Het vergt een interdisciplinaire aanpak en nieuwe samenwerkingsverbanden tussen overheden en private partijen, constateert Zonneveld.

Zijn leerstoel Ruimtelijke Planning en Strategie doet daartoe onderzoek naar beleid en ruimtelijke ontwikkeling. Kernonderdelen van het onderzoek zijn governance en regionaal, nationaal en Europees ruimtelijk beleid. Bij governance draait het om de processen, wetten en regels die bepalen hoe het beleid wordt gestuurd en gecontroleerd. EU-richtlijnen bepalen onder meer hoe milieuwetgeving moet worden toegepast. Samen vormen ze de kaders en de bewegingsruimte voor de diverse actoren in het ruimtelijk beleid. Overheden zijn niet meer in hun eentje doorslaggevend voor het aanzien van de ruimtelijke ordening, er zijn tegenwoordig veel meer actoren bij betrokken. De leerstoel onderzoekt de optelsom van beslissingen en belangen die ten grondslag liggen aan het beleid en formuleert op basis daarvan aanzetten voor beleid.

Sinds zijn aantreden in 2008 is Wil Zonneveld betrokken geweest bij een groot aantal ESPON projecten (Europees waarnemingsnetwerk voor ruimtelijke ordening). Op dit moment loopt een groot internationaal vergelijkend project over planningsystemen. Belangrijk zwaartepunt in het onderzoek binnen de leerstoel Stedelijke en Regionale Planning betreft de relatie tussen ruimtelijk ontwerp, governance en planning. Drie promovendi doen op dit moment onderzoek hierover bij hem.

Meer informatie

Onderwijsactiviteiten, publicaties en nevenwerkzaamheden
Leerstoel Ruimtelijke Planning en Strategie