Lessen klimaatverandering verbinden studenten en basisschoolleerlingen
Vlak voor het einde van het schooljaar, gaf universitair docent Laura Cipriani drie lessen ‘klimaatverandering als spel’ op de Groen van Prinsterenschool in Delft. Samen met master studenten van de TU en groep acht van de basisschool dacht ze na over het ontwerpen van een nieuwe, klimaatbestendige toekomst. Een innovatieve vorm van onderwijs in onze eigen Delftse achtertuin, waar ze de Comenius Fellowship beurs voor ontving.
Het is een winderige, grijze zomerochtend in een weiland achter de Delftse Hout . Uitgesneden houten dierenvormen staan in drie verschillende grote cirkels in het gras. Daartussen rennen leerlingen van groep acht met een door studenten ontworpen boekje, op zoek naar de juiste dieren. Af en toe vragen ze hulp aan een van de studenten. “Ik kan deze vlinder niet vinden”, en “wat is dit voor uitgestorven dier?” Het is de laatste les die de studenten onder leiding van Cipriani aan de leerlingen geven.
Ontdekken, ontwerpen en creeëren
De docent ontwierp haar lessen voor drie verschillende studies: landschapsarchitectuur, stedenbouwkunde en architectuur. “Het was belangrijk dat studenten van drie verschillende richtingen meededen, zodat ze van elkaar konden leren en ook ieder hun eigen rol hadden tijdens de lessen”, vertelt Cipriani. In de eerste les ontdekten en speelden studenten landschapsarchitectuur samen met de leerlingen met het landschap. Hoe zou het zijn als je een konijn, koe, of vogel was? Welke planten zou je eten, waar kan je die vinden en wat vertellen ze over het landschap? In de tweede les mochten de leerlingen hun eigen, klimaat adaptieve versie van een dier ontwerpen, samen met architectuurstudenten. In de laatste les hielpen alle studenten de leerlingen met een soort dierenbingo en mochten ze hun fantasiedieren uit de vorige les versieren met stiften en planten.
Koeien met ingebouwde CO2-filter
De dertienjarige Petru Moinescu heeft tijdens de lessen veel geleerd over hoe belangrijk bacteriën zijn voor het ecosysteem.“Het leukste vond ik het filteren van water met flessen. Het is ook best wel cool om les te krijgen van studenten. Eigenlijk zijn het gewoon hele slimme juffen.” Hij denkt zelf ook al na over het klimaat en probeert bijvoorbeeld zo kort mogelijk te douchen om water te besparen. Student Melissa Meertens verbaast zich over de kennis die de leerlingen al van klimaatverandering hebben. “Je merkt dat dit onderwerp veel meer leeft dan toen ik zelf dertien was. Leerlingen zijn er in hun dagelijkse leven echt mee bezig.”
De student landschapsarchitectuur heeft ontzettend veel geleerd van deze manier van onderwijs. “Ik moest wel wennen aan het werken met zulke jonge leerlingen. Ze hebben zoveel energie, hun aandacht gaat alle kanten op en soms is het een totale chaos, maar ze hebben me ook veel inspiratie gegeven. Het ontwerpen van de klimaat adaptieve dieren vond ik fantastisch. Er zijn koeien ontworpen met ingebouwde CO2 filters en konijnen met vleugels. Als je samen fantasie gebruikt kan er zoveel moois ontstaan. Klimaatverandering is een heel zwaar onderwerp, door de lessen op deze manier in te steken haal je het plezier in een andere toekomst weer terug.”
Wetenschap en emotie samenbrengen
Dit was ook precies Cipriani’s doel:“Ik wilde studenten en jongeren aan elkaar koppelen, om hen een stem te geven en tegelijkertijd op een speelse manier het belangrijke thema klimaatverandering aan te stippen. Zowel de studenten als de leerlingen gaan veel merken van klimaatverandering, maar hebben nu nog de minste invloed op de wereld.” Als ontwerper ziet ze dat een project vaak als iets fysieks wordt gezien, maar dat eigenlijk het proces het project is. “Dat was bij dit vak precies hetzelfde. Door de studenten als docent in te zetten, krijgen ze een andere rol en geef je hen het vertrouwen dat ze al heel veel weten en hun kennis over kunnen brengen. De leerlingen op hun beurt geven hun ongezouten mening, zodat de studenten op een nieuwe manier naar zichzelf en het onderwerp gaan kijken.”
Daarnaast vond Cipriani het belangrijk om klimaatverandering niet alleen op een wetenschappelijke manier te bekijken. “Juist emotie is bij dit onderwerp belangrijk. Klimaatverandering doet tenslotte veel met onze levens. Op een artistieke manier hebben we zowel de wetenschap, als de emotie weten te vangen in drie lessen waarbij niet alleen de leerlingen, maar ook de studenten en ikzelf veel hebben geleerd. Niet alleen over klimaatverandering, vooral over hoe we samen kunnen werken aan een betere toekomst. ”
WIJStad
Cipriani kreeg tijdens het voorbereiden van haar lessen hulp van WIJStad. Ben je docent en benieuwd hoe je in je eigen vak met studenten het Delftse veld in kan? Stuur dan een email naar: wijstad@tudelft.nl, of neem contact op met Pieke Hoekstra, of Saskia Postema.