De was doen als de zon schijnt blijkt toch ingewikkelder dan gedacht

Deed jouw oma vroeger ook de was als een zonnige dag voorspeld was? Nu zoveel huishoudens zonnepanelen hebben en het elektriciteitsnetwerk problemen ervaart door overbelasting op piekmomenten, zou het ook beter zijn als huishoudens met zonnepanelen apparaten zoals de wasmachine laten draaien op mooie dagen. De opgewekte energie wordt dan meteen verbruikt en bijdraagt aan het verminderen van netcongestie. Toch gebeurt dit niet altijd. Naomi Hubert zocht tijdens haar masteropleiding aan de TU Delft uit waarom dit zo is. 

‘Veel mensen met zonnepanelen hebben moeite om hun energieverbruik te verschuiven naar periodes waarin energie wordt geproduceerd, terwijl dit juist kan helpen bij het verminderen van verstoppingen op het energienetwerk. Zeker nu steeds meer huishoudens zelf energie opwekken met hun zonnepanelen, en dat aantal nog altijd stijgt’ legt Hubert uit. ‘In mijn onderzoek heb ik daarom 283 Nederlandse huishoudens met zonnepanelen ondervraagd over hun ‘was’ gedrag.’ Wasgedrag is namelijk een redelijk flexibele gewoonte die relatief energie-intensief is.

Routine

Uit het onderzoek blijkt dat er verschillende factoren meespelen die van invloed zijn op het (niet) verschuiven van het wasmoment. Het blijkt lastig voor mensen om zich aan te passen aan technologieën, zoals in dit geval wassen als de zonnepanelen volop energie leveren. Dit komt omdat huishoudens moeite hebben met het monitoren van de energieproductie van hun zonnepanelen en het energieverbruik van hun huishouden. Daarnaast is het doen van de was een routinematige handeling geworden, bijvoorbeeld op een standaard dag en tijdstip wat handig uitkomt. Een ander punt is dat mensen die moeite hebben het wasmoment te verschuiven zichzelf als passieve gebruikers zien. Ze voelen zich geen actief onderdeel van het (zonne)energiesysteem. En als laatste kwam naar voren dat zij niet goed geïnformeerd zijn over de voordelen van het verbruiken van energie wanneer het wordt opgewekt, of over manieren waarop zij dit zouden kunnen doen. 

Gedragsverandering ondersteund door technologie en informatie

Deze uitkomsten laten zien dat technologie en gedragsverandering elkaar moeten ondersteunen, maar dat dit niet vanzelfsprekend is. Daarbij is het belangrijk dat er niet alleen naar het individu wordt gekeken, maar ook naar het grotere plaatje. Automatisering van apparaten kan bijvoorbeeld ondersteunen bij het veranderen van routinematig wasgedrag, maar zal waarschijnlijk niet voldoende zijn. Het verstrekken van praktische informatie en verduidelijken dat huishoudens wel degelijk een actieve rol in het energiesysteem spelen is evengoed belangrijk. Hubert: ‘Voor de energietransitie is de opmars van zonnepanelen absoluut een goede ontwikkeling, maar om problemen te voorkomen met overbelasting van het energienetwerk moet het gedrag van huishoudens ook mee veranderen. Daar moeten mensen in ondersteund worden. Met dit onderzoek hoop ik daar een bijdrage aan te leveren.’

Lees hier het wetenschappelijke artikel over het onderzoek dat is verschenen in Elsevier.