Scheepsbezoek aan haven kan veel groener: project van 4 miljoen toegekend door NWO

Nieuws - 28 november 2024 - Webredactie ME

Efficiënter scheepsbezoek aan havens kan maritiem transport sneller en groener maken. Voor die ambitie ontvangt het project PortCall.Zero 4 miljoen euro uit het NWO Perspectief programma. Met onder meer AI en elektrische walstroom willen de 16 betrokken partijen, onder leiding van TU Delft, de CO2-uitstoot van havenactiviteiten drastisch verminderen.


Wachtende schepen voor de kust zijn een bekend beeld voor wie wel eens op het strand bij Rotterdam of Den Haag staat. "Dit fenomeen noemen we ‘rush and wait’," legt Frederik Schulte, universitair docent bij de faculteit Mechanical Engineering, uit. “Schepen verbranden enorme hoeveelheden brandstof om zo snel mogelijk hun bestemming te bereiken, maar moeten vervolgens wachten voordat ze de haven in kunnen. Dit draagt wereldwijd bij aan een uitstoot die vergelijkbaar is met de jaarlijkse CO2-uitstoot van heel Nederland.”

PortCall.Zero wil deze verspilling tegengaan door over te stappen naar een 'just in time'-strategie. Dit houdt in dat schepen precies op tijd aankomen om meteen geholpen te worden. "Daarvoor is betere samenwerking tussen alle partijen nodig," zegt Frederik. "Denk aan loodsen, sleepboten, verkeersbegeleiders, havenautoriteiten, terminaloperators en nog veel meer partijen. Nu wordt data nog niet altijd goed gedeeld."

AI voor efficiënter havenbezoek

Om die samenwerking te verbeteren, wil PortCall.Zero gebruikmaken van een federated AI aanpak. Frederik legt uit: “Dit is een technologie waarbij meerdere systemen samenwerken om AI-modellen te trainen, zonder dat ze hun data centraal delen. Het model wordt lokaal verbeterd, wat zowel de privacy als de efficiëntie ten goede komt.” Daarnaast wil hij een virtuele wachtrij van schepen ontwerpen, om met deze inzichten de echte wachttijden te verkorten. 
 

Elektrische walstroom 

Naast het verkorten van wachttijden richt het project zich ook op het vergroenen van de energievoorziening in havens. Aangemeerde schepen draaien nu vaak op vervuilende dieselgeneratoren. PortCall.Zero wil dat schepen overstappen op elektrische walstroom. “Daarnaast willen we alternatieve brandstoffen zoals methanol en ammoniak introduceren en stimuleren”, zegt Frederik.

Het doel is om aan het einde van het vijfjarige project alle ligplaatsen in de havens van Rotterdam en Moerdijk 100% elektrisch te maken. "Het verminderen van havengerelateerde uitstoot kan jaarlijks miljarden euro’s besparen. En de projectoplossingen voor elektrische walstroom en alternatieve brandstoffen helpen op termijn het kostenverschil met conventionele en vervuilendere technologieën te dichten."
 

Breed samenwerkingsverband

PortCall.Zero is een groot en breed project onder leiding van TU Delft. Onder de 16 samenwerkingspartners vallen onder andere Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Leiden, Havenbedrijf Rotterdam en Maersk. Met de toekenning vanuit NWO kunnen 8 onderzoekers worden aangesteld.

Met een reductiedoel van 150 miljoen ton CO2-uitstoot in 2030 en een volledig emissievrije maritieme sector in 2050, draagt PortCall.Zero bij aan de internationale klimaatdoelen. "We willen laten zien dat het vergroenen van havens niet alleen noodzakelijk is, maar ook praktisch haalbaar," besluit Frederik.

Lees het hele persbericht op de NWO website.