Kwelder op de proef gesteld in stroomgoot

Bieden kwelders een natuurlijke bescherming tegen overstromingen? Onderzoekers van het project 'Living Dikes’ brachten 62 grote blokken kweldergras van de kust van Friesland naar de Deltagoot bij Deltares. Door het weken bloot te stellen aan extreme golven wordt nu onderzocht wat het dempende effect is van kwelders op de golven.

Om Nederland goed te beschermen moeten onze dijken bestand zijn tegen golven tot vier meter. Dit zou betekenen dat kilometers dijken verhoogd moeten worden. Daarbij wordt geen rekening gehouden met het effect van kwelders. Het idee is dat de vegetatie helpt om de impact van golven op dijken te verminderen door deze te dempen. Cruciaal hierbij is dat de vegetatie de bodem voor de dijk vasthoudt. Door de beperkte beschikbaarheid van gegevens blijft het echter onzeker in hoeverre we kunnen vertrouwen op kwelders als integraal onderdeel van de bescherming tegen hoogwater.

In de Deltagoot lopen golven tot vier meter over zeventig meter kwelder. Alessandro Antonini, assistent professor bij de TU Delft, ontwierp de experimenten tijdens het Living Dikes project. Hiermee hoopt hij erachter te komen of de kwelder extreme stormen kan weerstaan en of, en hoeveel, het de hydrodynamische belasting van de dijk kan verminderen.

Kwelder bestand tegen extreme stormen

Na vier weken testen en vele dagen van kunstmatige 'stormen' is het experiment tot een einde gekomen. Antonini is verrast over de bodem die er nog relatief goed bij ligt: "De mate van erosie was gering voor grote delen van het experiment. We hadden verwacht dat de bodem en vegetatie veel meer en sneller geërodeerd en beschadigd zouden zijn." Kwelders lijken mogelijk bestand te zijn tegen de meest extreme stormen in Nederland.

Laserscanners, camera's, golfmeters en drukmeters verzamelden een breed scala aan gegevens. Met deze schat aan informatie kunnen onderzoekers nu het dempende effect op golven beoordelen. Hierdoor zouden kwelders een betrouwbaar element van kustbescherming kunnen worden. Dit kan financieel veel voordeel opleveren, maar ook bespaart het ruimte, die anders nodig was geweest voor de verbreding van de dijken en het versterken van onze waterkeringen.

50.000 rubberen grassprieten

In een eerdere fase van het onderzoek testte onderzoekers het dempende effect van slijkgras in een kleiner schaalmodel in het TU Delft Waterlab. Dimitris Dermentzoglou en Jos Muller prepareerden 50.000 rubberen grassprieten en testten deze in de kleinere stroomgoot. Lees de Story of Science.