NWO financiering voor innovatief onderzoek naar fysieke experimentele omgevingen
Nederland is de thuisbasis van meer dan 100 experimentele omgevingen. Die variëren van gecontroleerde fieldlabs tot meer open, participatieve stedelijke living labs. Een consortium, met daarin o.a. Alfons van Marrewijk (MBE), heeft een prestigieuze NWO subsidie ontvangen om te onderzoeken hoe verschillende vormen van innovatie in fieldlabs, zoals the Green Village, in stedelijke living labs zoals het Energielab Zuidoost in Amsterdam en allerlei burgerinitiatieven bijdragen aan duurzaamheidstransities. Hoe kan je innovaties uit experimenten mainstreamen?
Pilot paradox
Of het nu in stedelijke of landelijke gebieden is, veel van deze initiatieven delen soortgelijke doelen: bijdragen aan klimaatadaptatie, vergroten van de biodiversiteit en bevorderen van hernieuwbare energie en circulariteit.
Een grote uitdaging is een hardnekkige "pilot paradox", waarbij veel geleerd en geïnnoveerd is in experimenteeromgevingen, maar zij er niet in lijken te slagen langdurige, systemische verandering te bewerkstelligen. Het project ‘From EXperiment to sustainable change: TRAnsformative methodologies for Innovation and learning’ (EXTRA) wil de “pilot paradox” overkomen. Daarin wordt veel ge-experimenteerd maar lange termijn, systeemverandering blijft moeilijk. Onderzoekers gaan samen met allerlei veranderaars bestaande kennis bij elkaar brengen.
“We willen onderzoeken hoe we in living labs, gericht op bijvoorbeeld circulaire bouw- en infraprojecten, nieuwe organisatie- en verdienmodellen eerder en beter kunnen testen en opschalen. Denk bijvoorbeeld aan de veranderde rol van slopers die nu als experts van gebruikte materialen aan de voorkant van circulaire projecten ingeschakeld worden,” aldus Alfons van Marrewijk.
Concrete tools
Het project EXTRA, onder leiding van Tamara Metze (TBM), is cruciaal voor het versnellen van duurzaamheidstransities. Door via trans-disciplinair actie-onderzoek praktische tools te ontwikkelen voor allerlei veranderaars, wordt het eenvoudiger om de methoden van co-creatie en mainstreamen effectiever en overdraagbaar te maken. ‘Deze tools zullen niet alleen grassroots-innovatoren zoals start ups en living labs ondersteunen, maar ook invloed hebben op institutionele en organisatorische structuren, zodat de lessen uit experimenten beter verankerd worden in beleid, regelgeving en organisaties’, legt Metze uit.
Tamara Metze: ‘Ik heb erg veel zin om te gaan ontdekken wat effectieve manieren van co-creatie zijn die het mainstreamen van de duurzame innovaties mogelijk maakt. We gaan ontdekken hoe leren en innovatie leiden tot blijvende veranderingen in regelgeving, beleid, financiële systemen en de biofysische omgeving.’
Meer informatie
Het consortium EXTRA (Van EXperiment naar duurzame verandering: TRAnsformatieve methodologieën voor Innovatie en leren) wordt geleid door professor Tamara Metze (TBM).
De projectpartners zijn: TU Delft, VU Amsterdam, Wageningen University & Research, Hogeschool van Amsterdam, Erasmus Universiteit Rotterdam, Hogeschool Rotterdam, The Green Village, AMS Institute; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, WoonFriesland, Dijkstra Draisma, Provincie Noord-Holland, Ministerie van Binnenlandse Zaken, PRICE / Almere, BouwLab, Alliantie Samen Nieuw-West, Innovation Quarter, CirkelStad.
In het project wordt samengewerkt met het Groeifondsteam Toekomstbestendige Leefomgeving waarin Ellen van Bueren en Aksel Ersoy met anderen werken aan een Living Lab Leeromgeving, voortbouwend op de uitgebreide ervaring die bij AMS is opgedaan met de Living Lab Way of Working.
Lees meer in het NWO-persbericht.