Bouwkunde haalt inheemse kennis naar de VN biodiversiteits-top
Eind oktober kwamen diplomaten en wetenschappers van over de hele wereld naar Cali, Colombia voor de zestiende ‘United Nations Biodiversity Conference of the Parties’ (COP16). Wie tussen de debatten en lezingen door het Nederlandse paviljoen bezocht, was soms getuige van onverwachte zaken. Een dans die kennis over het watersysteem overbrengt? Een geweven gordel die iets zegt over hoe je in harmonie met de natuur voedsel kunt verbouwen? De Sectie Landscape Architecture heeft een verfrissende boodschap: “Traditionele en inheemse kennis kunnen we inzetten voor landschappelijke oplossingen voor biodiversiteit en water.”
Tijdens de COP16 onderhandelen diplomaten van over de hele wereld over regelgeving rondom biodiversiteit. Daarnaast staan experts in hun nationale ‘paviljoenen’ om informatie te delen over de staat van de wetenschap. Het Nederlandse paviljoen was volledig ingericht door de Sectie Landscape Architecture vertegenwoordigd door Professor Steffen Nijhuis, Nico Tillie en Rosa de Wolf. “We hebben bij de Nederlandse overheid het idee geopperd onderzoek te doen naar landschaps-gebaseerde oplossingen voor bio-culturele diversiteit. Zeg maar te ontwerpen met de natuur en lokale cultuur voor oplossingen rondom waterproblematiek en ecologie. Zij waren enthousiast en hebben ons uitgenodigd het interieur van het Nederlandse paviljoen te voorzien van displays, maar ook lezingen en workshops te verzorgen”, legt Steffen uit.
De biodiversiteitstop stond dit jaar in het teken van praktische oplossingen voor het behouden en versterken van biodiversiteit. De bijdrage van de Sectie Landschapsarchitectuur was gericht op hoe we inheemse kennis en praktijk over waterbeheer, ecologie en klimaat kunnen inzetten voor hedendaagse ontwerpvraagstukken. Lokale bewoners geven cruciale kennis over hun leefomgeving door aan de volgende generatie via performatieve of materiele cartografie zoals dansen of gevlochten banden met gekleurde symbolen. Dankzij de hulp van onze lokale partner Fundación Herencia Ambiental Caribe konden we met leiders van vier inheemse groepen uit verschillende ecologische zones uit Colombia kennis uitwisselen.
“We hebben veel van hun kennis en ervaring geleerd over hoe landschap een rol kan spelen in het ontwikkelen van een fijne en leefbare leefomgeving voor mensen, planten en dieren. Maar ook over alternatieve vormen van kennisoverdracht, complementair aan westerse denkbeelden," aldus het team. Met veel enthousiasme deelt Steffen een voorbeeld van de kracht van inheemse kennis. “Delen van de Cordoba-regio in Colombia kampen steeds meer met droogte. Midden tussen de verdorde akkers een groepje bewoners besloot met hulp van landschapsonderzoekers om traditionele methoden in te zetten voor waterbehoud en ecologische landbouw. Hun dorp en het omliggende is een aantrekkelijke, groene oase, met het hele jaar door voldoende water en voedsel voor de hele gemeenschap! In dialoog met een van de stamhoofden konden we bijvoorbeeld ook ervaringen delen over hoe we traditionele methoden voor waterbeheer kunnen inzetten voor grondwateraanvulling in de zandgebieden van Nederland en tegelijkertijd lokale gemeenschappen en biodiversiteit kunnen versterken door landschappelijke oplossingen.”
Een ander hoogtepunt was de publieke lezing die Steffen gaf over het belang van inheemse kennis. Het openbare gedeelte van de COP16, met allerlei stands en activiteiten, ontving ruim 100,000 bezoekers. Steffen vertelt: “Ik had geen idee hoeveel weerklank het onderwerp bij het publiek zou hebben, maar achteraf bleek dat het voor veel van de bezoekers een erkenning was van hun inzet om inheemse kennis te bewaren en te gebruiken. Wetenschappelijke erkenning is belangrijk omdat veel overheden inheemse kennis nog steeds als minderwaardig bezien.”
Ter afsluiting van hun bijdrage aan de COP16 namen de betrokken bij het Nederlandse paviljoen deel aan een waterritueel, waarbij respect voor de natuur en voor elkaar centraal stonden. Het maakte een diepe indruk op de groep. Steffen besluit: “Ons ervaringen bij de COP16 onderstrepen het belang van landschappelijke oplossingen, ontwerpdenken en de rol die traditionele en inheemse kennis(overdracht) daarbij kan spelen. Door onderzoek, ontwerp en toepassingen kunnen we bijdragen aan een betere en duurzame leefomgeving voor iedereen. Als universiteit hebben we de verantwoordelijkheid toekomstige generaties ontwerpers en ingenieurs te inspireren en te laten zien dat wetenschap, techniek en inheemse kennis elkaar versterken.
