Nynke Dekker wint Physicaprijs 2023

De Physicaprijs 2023 is toegekend aan Nynke Dekker, hoogleraar Moleculaire Biofysica aan het Kavli Institute of Nanoscience van de Technische Universiteit Delft. Ze heeft binnen de moleculaire biologie innovatieve fysische methoden uitgevonden en ontwikkeld, die ze toepast op actuele en relevante vraagstukken in de biologie en geneeskunde. Haar onderzoek speelt zich af op de grensvlakken van natuurkunde, scheikunde en biologie.

Nynke Dekker onderzoekt een scala aan bio-moleculaire processen die essentiële rollen spelen in leven en gezondheid. Hierbij zet zij kwantitatieve, fysische meetmethoden in, die haar in staat stellen om de subtiele wisselwerkingen in tijd en ruimte te volgen die plaatsvinden tussen eiwitten en de nucleïnezuren DNA en RNA. Voor haar onderzoek heeft professor Dekker altijd originele technieken
ontwikkeld, waarbij precieze metingen, zorgvuldig gecontroleerde parameters en zuivere componenten centraal staan voor het begrip van de onderliggende mechanismen. Zo heeft ze met behulp van zelfontworpen magnetische en optische pincetten de invloed van krachten en torsies op DNA en RNA zichtbaar gemaakt en deze kennis benut om de controle over hun topologie, compactie of transcriptie door verschillende eiwitten zichtbaar te maken. Recentelijker heeft zij dit onderzoek uitgebreid met fluorescentie microscopie om de studie van eiwitcomplexen die DNA kopiëren mogelijk te maken.

Nynke Dekker heeft een droomcarrière, die begon met een brede aanloop en opleiding bij topinstellingen. Zij heeft haar BSc-opleiding gedaan in Yale en haar MSc bij de Universiteit Leiden. Na haar promotie in Harvard binnen het vakgebied van de atoomfysica, ging Dekker naar de Ecole Normale Supérieure Parijs als postdoc. Daar is zij de weg ingeslagen van de biofysica, die zij vervolgens in Nederland zo succesvol heeft uitgebouwd. Zij speelt een internationaal leidende rol in dit vakgebied en is een van de bekende, Nederlandse gezichten in de internationale arena. Als lid van de KNAW en met een veelheid aan bestuurlijke functies en taken, draagt Nynke Dekker bij aan de ontwikkelingen van niet alleen de biofysica, maar van de natuurkunde in het algemeen en de zichtbaarheid daarvan in onze samenleving. Al met al komt de Physicaprijs haar zeer toe.

De Physicaprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een eminente, in Nederland werkzame natuurkundige. De prijs wordt na consultatie van diverse vertegenwoordigers van de natuurkundegemeenschap in Nederland toegekend door een jury bestaande uit de voorzitter van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging, de voorzitter van Stichting Physica en een eerdere Physicaprijswinnaar. Nynke Dekker zal de prijs in ontvangst nemen tijdens het congres FYSICA 2023 dat op vrijdag 26 mei plaatsvindt. Zij zal dan ook de bijbehorende Physicalezing uitspreken. Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde besteedt in de edities van april en augustus 2023 aandacht aan het werk van Nynke Dekker.

Bron: NNV