In gesprek met minister Robbert Dijkgraaf over Open Science

Nieuws - 25 september 2023 - Webredactie

Op 7 september sprak Robbert Dijkgraaf, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, met wetenschappers van de TU Delft over Open Science. Ze spraken over de dilemma's, uitdagingen en mogelijkheden van Open Science. Universitair hoofddocent Anneke Zuiderwijk, expert op het gebied van open data, blikt terug op een vruchtbaar gesprek.

Open Science

Open Science is wetenschappelijk onderzoek dat transparant en toegankelijk is voor iedereen. Veel academici promoten Open Science als een manier om samenwerkende kennisnetwerken te ontwikkelen en de verspreiding van kennis in alle lagen van de samenleving te bevorderen.

Open Science heeft wetenschappers aan de TU Delft en daarbuiten verschillende voordelen opgeleverd zoals zichtbaarheid, rekenschap, transparantie en vertrouwen. Toch zijn er ook veel barrières voor Open Science en er leven grote vragen over het onderwerp. Dit is wat de deelnemers aan het rondetafelgesprek wilden verkennen met minister Dijkgraaf.

Obstakels

Anneke Zuiderwijk kijkt terug op een geslaagde discussie: 'De minister toonde veel interesse in het onderwerp. Hij stelde relevante vragen en je kon merken dat hij van oorsprong wetenschapper is'.

De deelnemers gaven vaak aan hoe belangrijk Open Science is en ze bespraken verschillende barrières. Zoals hoe grote uitgevers nog steeds flinke winstmarges hebben en profiteren van de data die onderzoekers hen geven. Wetenschappers publiceren hun werk via deze grote organisaties en zijn van hen afhankelijk. "Vaak weten deze uitgevers meer over de data en publicaties van universiteiten dan de universiteiten zelf." legt Zuiderwijk uit.

Er zijn genoeg obstakels als het gaat om het openlijk delen van data als wetenschapper. Kennisbeveiliging, gewoontes, groepsdruk, angst dat het in verkeerde handen komt of de overdreven focus op individuele prestaties zijn enkele voorbeelden. Deze belemmeren het vermogen om collectief kennis te verzamelen en te delen.

Open Wetenschap omarmen

Zuiderwijk: ‘We weten nog heel weinig over de effecten en impact van Open Science’. Ze merkt ook op dat Open Science voor de meeste collega's geen topprioriteit is, ondanks aanzienlijke investeringen (20 miljoen per jaar tot 2032) en Open Science programma's van de Europese Commissie en NWO.

'Onderzoekers hebben simpelweg te veel aan hun hoofd en te weinig tijd om zich te richten op het openstellen van hun data.' Ze stelt dat dit ook deels te wijten is aan het feit dat het behalen van doelen gerelateerd aan Open Science geen expliciet onderdeel is van functioneringsgesprekken of andere evaluaties die relevant zijn in de academische wereld. Zuiderwijk: 'Ik denk dat Open Science meer omarmd zou worden als dit wel het geval was'.