Is iemand van de trap gevallen of geduwd? NFI en TU Delft werken aan model voor complexe valzaken

Stel, er ligt een overleden persoon onderaan de trap in een woning. Is die persoon gevallen, geduwd of al eerder gedood en daar neergelegd zodat het op een ongeluk lijkt? Vaak zijn dit zeer complexe zaken voor de opsporing, die kunnen vastlopen of verkeerd worden benaderd. Om daar verandering in te brengen, werken onderzoekers Arjo Loeve en Winfred Mugge van de TU Delft samen met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) aan een computermodel dat menselijke valpartijen kan simuleren. Het model moet politie en Openbaar Ministerie (OM) in de toekomst gaan ondersteunen bij het vinden van het meest waarschijnlijke scenario van wat zich heeft afgespeeld. 

Hoe iemand onderaan de trap ligt, dus de positie van de persoon, kan de politie vaak al een beeld geven van wat er gebeurd kan zijn. Ligt de persoon bijvoorbeeld in een opvallende positie? Onderzoekers ter plaatse proberen dan te duiden wat er gebeurd kan zijn en bij welk scenario de sporen passen. “Maar soms is wat je op het eerste gezicht kan zien, wel iets anders dan wat er daadwerkelijk is gebeurd”, zegt forensisch wetenschapper en projectleider Jan Peter van Zandwijk. “Daarom zou een computermodel de opsporing kunnen helpen.”

Modelsimulatie

Twee jaar geleden is het NFI daarom het project Icarus gestart. De onderzoekers kwamen uit bij een bestaand commercieel computermodel dat is ontwikkeld voor de automobielindustrie. Van Zandwijk en een student van de TU Delft, Kim Hutchinson, hebben dat model de afgelopen twee jaar getest met als doel te onderzoeken of dit model voor forensisch onderzoek gebruikt kan worden. “Je kan het vergelijken met een ‘crash test dummy’, dat is een pop die ze gebruiken voor het simuleren van auto-ongelukken”, legt Hutchinson uit. “Ons model is alleen een virtuele pop, een mensmodel in een computer. Op basis van natuurkundige wetten wordt berekend hoe het mensmodel valt als je die in een bepaalde houding neerzet of er met een bepaalde kracht tegenaan duwt.” Het is mogelijk om de pop in allerlei starthoudingen neer te zetten, een val te simuleren en dan te kijken waar deze terecht komt. Zo kunnen de onderzoekers met het computermodel een valpartij, maar bijvoorbeeld ook een beweging waarbij iemand is geduwd, simuleren.