Verbeelding van de Zuiderwaterlinie
De Zuiderwaterlinie is een van de oudste en langste waterlinies van ons land en verbindt Bergen op Zoom met Grave. De linie kent een lang verleden met bijzondere verhalen van oorlog en vrede. In het afgelopen studiejaar hebben studenten plannen gemaakt om het erfgoed van dit militaire erfgoed te ontwikkelen voor de toekomst. Het doel van de studentenplannen is om te laten zien welke mogelijkheden de Zuiderwaterlinie voor de toekomst van Noord-Brabant bieden.
Studenten verbeelden de toekomst
In een aantal workshops of studenthubs werkten studenten Landschapsarchitectuur, samen met Erfgoedstudies (VU Amsterdam) en Toegepaste Archeologie (Universiteit Leiden) in opdracht voor het projectbureau Zuiderwaterlinie en Staatsbosbeheer. Vanuit de TU Delft namen studenten uit de Mastertrack Landscape Architecture deel aan dit project in september 2020. Momenteel worden de plannen gebundeld om uitgegeven te worden. Want het uiteindelijke doel is om bestuurders en ambtenaren te inspireren om het erfgoed van de Zuiderwaterlinie een centrale plek te geven in ruimtelijke ontwikkelingen rond klimaatverandering, water management, energiewinning, toename van toerisme, etc. De Zuiderwaterlinie wordt dus niet een landschap om alleen te behouden maar vooral om te ontwikkelen, waarbij het erfgoed de bewoners en toeristen verbind met hun omgeving.
Kunstwerken gepresenteerd tijdens Landschapstriënnale 2021
Op dinsdag 20 april presenteren kunstenaars hun toekomstperspectieven op de Zuiderwaterlinie, gebaseerd op de plannen, die de studenten van de vijf opleidingen Landschapsarchitectuur in Nederland (DSL) in het afgelopen jaar hebben ontwikkeld in samenwerking met het LDE Center for Global Heritage & Development. De kunstwerken worden tentoongesteld op de stadswallen van Heusden. Dit alles maakt onderdeel uit van Landschapstriënnale 2021, de driejaarlijkse manifestatie over, voor en met het Nederlandse landschap. Het doel van de studentenplannen en kunstwerken is om de lokale bewoners en bestuurders te inspireren de optimale mogelijkheden van de Zuiderwaterlinie voor de toekomst van Noord-Brabant te benutten.
Workshops LDE Center for Global Heritage & Development
Universitair docent Landschapsarchitectuur dr ir Gerdy Verschuure-Stuip begeleidde en organiseerde dergelijke workshops al eerder voor lokale partners, eigenaren of gemeenten. Binnen de BK mastertrack Landscape Architecture hebben studenten in de afgelopen 10 jaar jaarlijks aan deze workshops deelgenomen. Dit jaar is een lustrumjaar voor de mastertrack. Het doel van deze workshops, waarin studenten in enkele dagen innovatieve toekomstbeelden maakten, was om vastgelopen processen weer een nieuwe impuls te geven. Ondanks dat het hard werken is, vinden bijna alle deelnemers deze ontmoetingen enorm inspirerend. De nieuwe ideeën leveren een positieve impuls aan lokale ruimtelijke discussies rond Erfgoed. In de afgelopen paar jaar groeit de aandacht voor participatie van omwonenden en dat vraagt om aanpassingen in de opzet van een workshop. “Zo zijn we in de afgelopen jaren gaan samenwerken met erfgoedopleidingen in Amsterdam en Leiden en met landschapsarchitectuur studenten uit Wageningen. Momenteel zijn deze workshops dan ook onderdeel van de studenthubs van het LDE Center for Global Heritage & Development en gaan we met een grote groep studenten het land in. Het is ook voor de docenten heel leuk om betrokken te zijn in deze processen.”, aldus Gerdy Verschuure-Stuip.
Onderwijsonderzoek
Momenteel groeit de samenwerking tussen praktijk en ontwerpopleidingen op het gebied van erfgoed groeit. Gerdy: “In overleg met de praktijk zien we dat waar eerder de nadruk werd gelegd op het presenteren van innovatieve ideeën zien we ook steeds meer vragen hoe we burgerbetrokkenheid en participatie ook kunnen opnemen in deze ontwikkelingen.” Daarom is parallel aan deze workshops ook onderwijsonderzoek gestart via SIA Regio-orgaan City Deal Kennis Maken. Dit project werkt samen met de gemeente Breda. Daarom zal op 20 april tijdens een webinar over dit onderwerp worden gesproken over hoe deze participatieve processen nog beter kunnen worden ingericht met betrokkenen van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, het Planbureau voor de Leefomgeving en de universiteiten Wageningen en Delft.
Meer informatie
- De workshops maken onderdeel uit van de studenthubs van het LDE Center for Global Heritage and Development.
- De plannen van de studenten kunnen worden bekeken op de website van het projectbureau Zuiderwaterlinie.
- Dit project maakt deel uit van het Living lab Zuiderwaterlinie op de landschapstriennale.
- Het onderzoek naar de studentenworkshops heet Nieuwe Stellingnames en wordt gefinancieerd door SIA Regieorgaan.
- Neem contact op met Gerdy Verschuure - Stuip voor meer informatie.