Renoveren met respect
Meer dan 30% van de Nederlandse woningvoorraad is gebouwd tussen 1965 en 1985. Deze woningen moeten in de komende jaren gerenoveerd worden om te voldoen aan eisen en wensen op het gebied van energiegebruik, esthetiek, wooncomfort en leefbaarheid. Hoe kunnen we deze grote, diverse en complexe woningvoorraad een duurzame toekomst geven, en daarbij de huidige waarden van de woningen en leefomgeving respecteren?
Het onderzoek ‘Renoveren met Respect’ richt zich op de renovatie van woningen die gebouwd zijn tussen 1965 en 1985. Ze behoren tot de ‘Post 65’ architectuur, gebouwd na 1965, die over het algemeen niet erkend worden als waardevolle architectuur. De woningen voldoen niet langer aan de huidige eisen en verwachtingen en moeten in de komende jaren gerenoveerd worden. Er bestaat echter nog geen consensus over de waarde van de gebouwen en gebieden, noch in het academische, noch in het publieke debat. Daardoor is er bij aanstaande renovaties geen duidelijkheid over welke kwaliteiten behouden of verbeterd moeten worden.
Holistisch
Het doel van het onderzoek is om een methode te ontwikkelen die waarden incorporeert in ontwerpbeslissingen voor duurzame woningrenovatie. De methode hanteert een holistische waardenbenadering. Waarbij bestaande en toekomstige waarden, tastbare en ontastbare waarden, culturele, functionele en sociale waarden geïntegreerd worden in haalbare renovatiemodellen voor woning, woongebouw en woonomgeving. Daarin spelen bijvoorbeeld esthetische kenmerken zoals kleur- en materiaalgebruik, eisen aan energieprestatie en wooncomfort, toegankelijkheid, gebruikersgedrag en kwaliteit van de openbare ruimte een rol.
Belanghebbende betrekken
In het onderzoeks- en ontwerpproces zijn belanghebbenden betrokken die invloedrijk zijn bij woningrenovatie, zoals woningeigenaars, huurders, architecten, woningcorporaties en gemeentelijke diensten op het gebied van erfgoed en van duurzaamheid. Het onderzoek baseert zich op casestudies die representatief zijn voor de Nederlandse woningvoorraad. En betrekt de groep belanghebbenden in het proces van waardering, ontwikkeling en evaluatie van renovatiemodellen en vervolgens de verspreiding van onderzoeksresultaten. Op die manier worden breed gedragen, duurzame, betaalbare en kwalitatieve renovatiemodellen ontwikkeld. Dit heeft als doel om een grotere slagingskans van de verduurzaming van woongebouwen te realiseren waarbij (erfgoed)waarden erkend en gerespecteerd worden. Ook draagt het onderzoek bij aan de waardering van de kenmerken van de Post 65 architectuur, vanuit het perspectief van de brede groep belanghebbenden.
Vervolg van 'Beyond the Current'
Het project ‘Renoveren met respect’ is een vervolg op het eerdere onderzoek ‘Beyond the Current’ dat gericht was op ontwerpoplossingen voor energiezuinige renovatie van portiekflats, getest op de voorkeuren van huurders. In dit vervolgonderzoek wordt de complexiteit verhoogd op drie manieren. De renovatiemodellen worden gebaseerd op bestaande waarden waardoor deze beter gerespecteerd en geïntegreerd kunnen worden. De Post 65 woongebouwen bestaan, naast portiekflats, uit een grotere diversiteit aan woningtypes en eigendomsstructuren. Ten derde werkt een brede afvaardiging aan belanghebbenden mee aan het onderzoek.
Meer informatie
- Het onderzoek wordt gesubsidieerd door de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed (RCE) binnen het programma ‘Erfgoed en Duurzaamheid’. Het onderzoek is gestart in september 2020 en loopt tot en met december 2022.
- Bekijk de projectpagina hier.
- Bekijk het gerelateerde onderzoek: ‘Beyond the Current’.
- Voor meer informatie: Lidwine Spoormans (projectleider van het onderzoek), Heritage & Architecture, AE+T.