Slimme optica in de strijd tegen een slimme parasiet

Nieuws - 07 mei 2020 - Webredactie Communication

Op woensdag 6 mei heeft Temitope (Tope) Agbana met succes zijn proefschrift ‘Smart Optics Against Smart Parasites’ verdedigd bij de TU Delft (faculteit 3mE). Dit vond plaats in de Senaatszaal van de Aula waarbij vier andere commissieleden via Skype aanwezig waren. Het onderzoek van Agbana gaat over de vroegtijdige opsporing van malaria, doodsoorzaak nummer één onder zwangere vrouwen en jonge kinderen: van alle sterfgevallen onder moeders en kinderen onder de vijf jaar is respectievelijk 11% en 20% per jaar te wijten aan malaria.

Malaria opsporen

Wereldwijd wordt naarstig gezocht naar een manier om iets te doen aan de zware tol die malaria eist. Er bestaat een grote behoefte aan een betrouwbare, efficiënte, nauwkeurige en geautomatiseerde diagnostische tool die in het veld kan worden ingezet. Agbana richtte zich dan ook op de ontwikkeling van slimme optische methodes om de parasiet die malaria veroorzaakt snel op te sporen bij geïnfecteerde patiënten. Agbana licht zijn werk toe: “Conventionele lichtmicroscopie is de standaard diagnostische methode die door de Wereldgezondheidsorganisatie wordt aanbevolen. In ontwikkelde stedelijke gebieden zijn weliswaar goed uitgeruste laboratoria voor malariadiagnostiek beschikbaar, maar in veel arme streken waar malaria endemisch is, zijn de voorzieningen vaak beperkt.”

Smartphone- en 3D-printtechnologieën

In 2016 ontving Agbana samen met prof. Michel Verhaegen en Gleb Vdovine financiering van het Delft Global Initiative voor zijn voorstel om slimme algoritmen met technische optica te combineren tot een apparaat dat automatisch malaria kan detecteren. Door gebruik te maken van recente innovaties op het gebied van smartphone- en 3D-printtechnologieën wist Agbana in nauwe samenwerking met dr. Jan Carel Diehl van de faculteit Industrieel Ontwerpen een geautomatiseerde microscoop voor een smartphone te ontwikkelen waarmee in het veld snel kan worden vastgesteld of iemand malaria heeft. Daarnaast zijn er nog andere betrouwbare geautomatiseerde malariadetectiesystemen ontwikkeld. Agbana’s onderzoek was in eerste instantie bedoeld om een tool voor het opsporen van de symptomen van malaria te ontwikkelen. Later heeft hij dit echter uitgebreid en zijn ook diagnostische methodes ontwikkeld voor de vergeten tropische ziekte schistosomiasis (urogenitale schistosomiasis om precies te zijn) en de slaapziekte trypanosomiasis, die zowel bij de mens als bij vee voorkomt. Het is de bedoeling dat deze diagnostische methodes en het prototype de beperkingen van bestaande diagnostische technieken ondervangen.

Start-up

Naast zijn onderzoek heeft Agbana ook een start-up (AiDx Medical) opgezet waarmee hij in 2018 de Health Validation Lab-wedstrijd van YES!Delft/EIT heeft gewonnen. Bovendien heeft hij diverse NWO-projecten en -subsidies in de wacht gesleept toen hij nog promovendus was, waaronder een subsidie van 1 miljoen euro voor INSPiRED, een onderzoek naar inclusieve diagnostische tools voor armoedegerelateerde parasitaire aandoeningen in Nigeria en Gabon. Agbana heeft zo’n 60 masterstudenten begeleid die vanuit verschillende invalshoeken aan dit project meewerkten. Topes werk staat centraal bij een topsymposium waarbij hoge Nigeriaanse ambtenaren en andere stakeholders aanwezig zullen zijn (onder meer de ambassadeur van Nigeria, een minister en leden van bestuurlijke instanties). Dit evenement stond oorspronkelijk gepland voor begin mei, maar het wordt vanwege de coronacrisis naar het najaar van 2020 verzet.
Agbana blijft de komende jaren als postdoc bij de TU Delft aan het INSPiRED-project werken. Hij gaat ook kijken hoe de ontwikkelde apparaten in de praktijk in het veld kunnen worden ingezet.