Recordsmelt Groenlandse ijskap in 2019, en daar blijft het niet bij

De smelt van de Groenlandse ijskap brak in 2019 een nieuw record. Dat is de conclusie van een team van internationale poolonderzoekers, onder wie Bert Wouters (Universiteit Utrecht/TU Delft), op grond van hun evaluatie van satellietwaarnemingen en gegevens van computermodellen. Zij presenteren hun bevindingen in Nature Communications Earth & Environment. In de eerder deze maand gepubliceerde ‘State of the Climate’ tonen Wouters et al. aan dat ook andere gletsjers in het noordpoolgebied flink zijn aangetast door de zomer van 2019. In nog weer een andere publicatie in Nature Communications Earth & Environment van de vorige week laten zij zien dat de toekomst er somber uitziet voor de Groenlandse ijskap: zelfs als het klimaat afkoelt, blijven de gletsjers van Groenland massa verliezen.

Record ijsverlies Groenlandse ijskap

Met 532 miljard ton was het totale verlies aan massa van de Groenlandse ijskap hoger dan in 2012, het vorige recordjaar (464 miljard ton), wat overeenkomt met een wereldwijde gemiddelde zeespiegelstijging van 1,5 mm. Na twee jaar van minder smelten in 2017 en 2018 stevent de ijskap nu weer af op toenemend massaverlies. De vijf grootste verliesjaren waren in het afgelopen decennium.

Arctische gletsjers krijgen een klap

Ook de Arctische gletsjers hebben de hitte van 2019 gevoeld en hebben een flinke klap gekregen, aldus Wouters et al. in de State of the Climate 2019, de jaarlijkse samenvatting van het wereldwijde klimaat dat als supplement bij het Bulletin of the American Meteorological Society wordt gepubliceerd. Wouters: ‘Het recordverlies aan massa van de Groenlandse ijskap in 2019 strookt met het algemene beeld van een snel opwarmende Noordpool. De andere, kleinere gletsjergebieden op de Noordpool, zoals Alaska en Arctisch Canada, ervoeren dat jaar ook extreme smelt in de zomer, met een sinds het begin van de satellietmetingen ongekend ijsverlies. Binnen een paar maanden verloren ze ongeveer 700 kubieke kilometer ijs. Een deel hiervan was wintersneeuw, wat leidde tot een nettoverlies van 510 km³ in 2019. Dat is meer dan drie keer het gebruikelijke ijsverlies tussen 2002 en 2018, zoals gemeten door de satellietmissies GRACE en GRACE Follow-On (GRACE-FO), en is vergelijkbaar met het ijsverlies van de veel grotere Groenlandse ijskap die zomer.’

Aanhoudende onbalans Groenlandse ijskap

Kijkend naar de langere termijn: bijna 40 jaar aan satellietgegevens van Groenland tonen aan dat de gletsjers op het eiland zo sterk zijn gekrompen dat zelfs als de klimaatopwarming vandaag zou stoppen, de ijskap nog geruime tijd zou blijven krimpen. Deze bevinding, die op 13 augustus in Nature Communications Earth and Environment is gepubliceerd, betekent dat de Groenlandse gletsjers nu in een staat van voortdurende onbalans zijn. De sneeuwval die de ijskap ieder jaar aanvult, weegt niet op tegen het ijs dat van de gletsjers de oceaan in stroomt.

Meer informatie

‘Return to rapid ice loss in Greenland and record loss in 2019 detected by the GRACE-FO satellites’, Nature Communications Earth & Environment, 20 augustus 2020, https://www.nature.com/articles/s43247-020-0010-1
State of the Climate 2019 – Hoofdstuk 5 ‘The Arctic', speciaal online supplement bij het Bulletin of the American Meteorological Society, jaargang 101, nummer 8, augustus 2020
‘Dynamic ice loss from the Greenland Ice Sheet driven by sustained glacier retreat’, King, M.D., Howat, I.M., Candela, S.G. et al., Nature Communications Earth & Environment, 13 augustus 2020, https://doi.org/10.1038/s43247-020-0001-2

Contactpersoon: Bert Wouters, homepage TU Delft, homepage UU, https://twitter.com/bert_polar

Adviseur wetenschapscommunicatie Roy Meijer, 06-14015008, r.e.t.meijer@tudelft.nl

Foto’s: Ingo Sasgen, Icebergs from Jakobshavn Isbræ, Ilulissat Icefjord, West Greenland

Glacioloog Bert Wouters in de media

Groenlands ijs is in halve eeuw niet zo hard gesmolten als nu
NRC, 20 augustus 2020

Groenland verliest recordhoeveelheid ijs door warme zomer
Volkskrant, 20 augustus 2020