Spinozapremie voor Ronald Hanson, Stevinpremie voor Jack Pronk

Ronald Hanson en Jack Pronk van de TU Delft zijn winnaar van respectievelijk een NWO-Spinozapremie en een NWO-Stevinpremie. Dat maakte NWO vandaag bekend. De Spinoza- en de Stevinpremies zijn de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap. Naast de twee Delftse hoogleraren vielen ook Bas van Bavel, Yvette van Kooyk en Amina Helmi (Spinoza) en Andrea Evers (Stevin) in de prijzen. De laureaten krijgen ieder 2,5 miljoen euro, bedoeld voor wetenschappelijk onderzoek.

Hanson

Prof.dr.ir. Ronald Hanson (1976) is hoogleraar Quantumfysica aan de TU Delft en wetenschappelijk directeur van QuTech. Hij is gefascineerd door een uitzonderlijk fenomeen dat verstrengeling heet. Twee met elkaar verstrengelde deeltjes gedragen zich als één enkel deeltje, ook als ze ver uit elkaar zijn. Deze verstrengeling is een belangrijke voorwaarde voor de werking van toekomstige quantumcommunicatie, quantumcryptografie en quantumcomputers.

Hanson deed meerdere belangrijke experimenten die een toekomstig onkraakbaar quantuminternet dichterbij brengen. Zijn aanpak leidde onder meer tot een opzienbarend experiment waarin hij deeltjes met elkaar wist te verstrengelen die meer dan een kilometer van elkaar verwijderd waren, en waarin hij informatie kon teleporteren van het ene deeltje naar het andere.

‘Een natuurkundig fenomeen wordt pas tastbaar als je het voor je ogen ziet gebeuren. Het unieke van deze tijd is dat dat ook kan. We zijn lang beperkt geweest tot het passief observeren van quantummechanische effecten. Nu kunnen we zelf bepalen wat er gebeurt. Zo kun je niet alleen fundamentele experimenten doen die eerder niet mogelijk waren, je kunt ook kijken wat je er in praktische zin mee kunt.’

QuTech

Hanson behaalde zijn bul in de technische natuurkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen in 1999 en promoveerde in 2005 in Delft. Gedurende de afgelopen tien jaar heeft Ronald Hanson bijgedragen aan het opstuwen van de quantumwetenschap. Hij was verder een van de initiatiefnemers van het onderzoeksinstituut QuTech, een samenwerking tussen de TU Delft en TNO, gericht op toekomstige toepassingen van de quantumwetenschap.

Hanson, die al meerdere prestigieuze prijzen gewonnen,  weet succesvolle onderzoeksvelden te identificeren, daar mensen voor te motiveren en er fondsen voor te werven. Hij heeft meer dan 75 publicaties op zijn naam staan, waarvan 13 in Nature en Science. Als autoriteit op het gebied van quantumwetenschap wordt hij bovendien vaak gevraagd als spreker of als expert, zowel voor wetenschappelijke doeleinden als voor een breder publiek.

Pronk

Prof.dr. Jack Pronk (1963) is hoogleraar Industriële Microbiologie aan de TU Delft. Hij heeft internationale bekendheid verworven met de vertaling van fundamentele wetenschappelijke kennis over de werking van gisten en schimmels in een breed scala aan commerciële toepassingen die een grote impact hebben op de maatschappij. Zo wist hij bakkersgist zodanig aan te passen dat dit micro-organisme op een efficiënte en schone manier ethanol kan maken uit niet-eetbare plantenresten.

‘Je ziet elke keer weer dat micro-organismen minstens net zo creatief zijn als wij in het vinden van oplossingen. Steeds nieuwe dingen leren begrijpen en vanuit dat begrip zelf nieuwe oplossingen ontwerpen is heel eigen aan dit onderzoek. Dat maakt het ook zo ontzettend leuk.’ 

Passie

Jack Pronk, die in 1986 afstudeerde in de biologie in Leiden en in 1991 promoveerde in Delft, is een echte verbinder. Zijn passie is het bedrijven van hoogstaande wetenschap met een maximaal toepassingspotentieel en hij zet zich onvermoeibaar in om bruggen te bouwen tussen universiteit en bedrijfsleven. Pronk heeft niet alleen veel belangrijke wetenschappelijke artikelen gepubliceerd, hij is ook uitvinder op  25 patenten, die veel worden gebruikt in de industrie.

Van lesgeven gaat Pronks hart sneller kloppen. In 2015 kreeg hij de Leermeesterprijs aan de TU Delft; waarvan hij zelf zegt dat het misschien wel de mooiste onderscheiding uit zijn carrière is. ‘Als ik echt moet kiezen tussen onderzoek en onderwijs, kies ik zonder aarzelen voor dat laatste.’

Erkenning

Rector Magnificus en Voorzitter van het College van Bestuur Tim van der Hagen is uiteraard trots op de twee Delftse laureaten. ‘Dit zijn de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap en daarmee een grote eer. Jack en Ronald zijn niet alleen wetenschappelijk van topniveau, ook op andere gebieden, zoals onderwijs en de samenwerking met het bedrijfsleven, blinken ze uit.’

De feestelijke uitreiking van de Spinozapremies en Stevinpremies vindt plaats op woensdag 2 oktober in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.

Meer informatie

Zie de uitgebreide berichtgeving hierover op de website van NWO. Voor meer informatie over de winnaars, zie <link tnw over-faculteit afdelingen biotechnology research-groups industrial-microbiology jack-pronk-group>Jack Pronk en Ronald Hanson.

Foto’s: NWO, fotografie: Studio Oostrum/Hollandse Hoogte, Melvin Tas