WhatsApp-en met professionals
“Je bereidt ze voor op de nieuwe werkelijkheid van actuele en nieuwe stedelijke opgaven”, zegt Roberto Cavallo over het initiatief om Bouwkunde studenten deel te laten nemen aan de nationale ontwerpstudie ‘De Stad van de Toekomst’, een samenwerkingsproject van publieke en private partijen. “En op hun beurt inspireren zij professionals en gemeenten door buiten de gebaande paden te denken. Dit is essentieel als het gaat om oplossingen voor de grote opgaven waar steden voor staan.”
Hoe zien onze steden in 2040 eruit? Deze vraag stond vorig jaar centraal in de masterstudio die werd geleid door Roberto Cavallo (Architecture) en Maurice Harteveld (Urbanism). De studio is opgezet in het kader van de ontwerpstudie ‘De Stad van de Toekomst’, een gezamenlijk initiatief van BNA Onderzoek, de TU Delft, Vereniging Deltametropool, de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, de Directoraten-generaal Mobiliteit, Ruimte en Water en Rijkswaterstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het ministerie van BZK.
Complexe opgaves
“In de nabije toekomst zullen onze stadscentra verder verdichten. We moeten nu al voorsorteren op de gevolgen hiervan. Waar is nog plek voor de openbare ruimte als programma’s tegen elkaar aan worden gedrukt? Hoe houd je als stad de regie? En hoe zorg je dat er voor iedereen plek is? Het antwoord op deze vragen is zo complex, dat je hier op een vernieuwende en integrale manier naar moet kijken”, vertelt Maurice. “Hiervoor is geen stappenplan beschikbaar. Daarom is het belangrijk om alle mensen die hierover kunnen meedenken bij elkaar te brengen. Daar horen ook studenten bij.”
Verrassende inzichten
Voor de ‘De Stad van de Toekomst’ schreven zich tien multidisciplinaire ontwerpteams in, bestaande uit stedenbouwkundigen, architecten en andere specialisten. Vervolgens verdiepten ze zich in een van de vijf testlocaties binnen de deelnemende gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, net als de studenten van Roberto en Maurice. Roberto: “Doordat beide processen parallel liepen, konden de studenten aan dezelfde workshops deelnemen als de professionals en werden kennis en ideeën uitgewisseld.” “We kwamen erachter dat de professionals een hele andere kijk op dezelfde opgaven hebben dan wij. Door met elkaar in gesprek te gaan, kwamen we tot verrassende inzichten”, aldus architectuurstudent Mesut Ulkü die de studio volgde.
Grensoverschrijdend
“Een professional denkt vaak in de bestaande structuren uit de praktijk, in afgebakende taken en verantwoordelijkheden. Studenten denken juist grensoverschrijdend”, licht Maurice toe. Dit werd bevorderd doordat ook de studio multidisciplinair was opgezet. “Hierdoor keken studenten niet naar welk deel van de opgave zij konden oplossen binnen hun discipline, maar naar de totale oplossing. Ze betrokken hiervoor andere disciplines en dachten buiten de grenzen van hun vak mee.” Zo heeft Mesut bijvoorbeeld regelmatig overlegd met medestudenten van andere richtingen, zoals Landscape Architecture en Urbanism.
Verdiepingsslag
Een ware verdiepingsslag maakt Mesut tijdens zijn afstudeerproject, dat ook in het teken staat van ‘De Stad van de Toekomst’. In deze studio werkt hij veel samen met Saskia Griblin die afstudeert in de richting ‘Management in the Built Enviroment (MBE)’. Samen ontwikkelen ze kennis die van nog grotere waarde is voor teams en de deelnemende steden. Zo heeft Saskia Amsterdamse beleidsmakers, burgers, ondernemers en ontwikkelaars geïnterviewd over de plek waar uiteindelijk Haven-Stad moet verreizen. Hun verhalen zijn een schat aan informatie voor de gemeente Amsterdam die geen tijd heeft om zich in het gebied te verdiepen. Iets wat volgens Saskia wel moet. “Nu wil de gemeente top-down het Havenbedrijf deleten en 70.000 woningen toevoegen, maar ze moeten veel meer kijken naar de huidige situatie.”
Gigantisch netwerk
Mesut bekijkt de woningopgave van een andere kant en ontwerpt voor Haven-Stad een mobiliteitshub; een grootschalige peri-urbane parkeervoorzieningen, nabij het station en te midden van hoogbouw in een mogelijk toekomstige situatie. Het omringende gebied betreed je vervolgens te voet, per fiets of met het openbaar vervoer, waardoor veel autowegen kunnen worden geschrapt. “Vooralsnog is dit een fictieve afstudeeropdracht, maar het is wel een mogelijk toekomstscenario waar de gemeente Amsterdam rekening mee houdt”, vertelt Mesut. Om zijn voorstel goed uit te werken, wordt hij continu van actuele informatie voorzien en overlegt hij regelmatig met beleidsmakers en specialisten. Roberto: “Dankzij de multidisciplinaire opzet van de studie is het netwerk waartoe de studenten toegang hebben gigantisch. Dit is een unieke situatie en heel waardevol.”
Sparringpartners
Door rondom ‘De Stad van de Toekomst’ een masterstudio en een afstudeerstudio op te zetten, werkten de Bouwkundestudenten aan actuele en relevante opgaves. Ze hebben geleerd hoe ze kunnen bijdragen aan complexe vraagstukken en hoe ze met diverse disciplines moeten samenwerken. Op basis van de afstudeerprojecten van Saskia en Mesut kan worden geconcludeerd dat er een balans moet ontstaan tussen wat er al is en wat er zou kunnen komen. Uiteindelijk zijn beide studenten ware sparringpartners geworden voor professionals en beleidsmakers. Mesut: “De onderlinge communicatie is heel gelijkwaardig. Elke week sturen ze me WhatsApp-jes met vragen als: hoe zie jij dit? Weet jij hier meer over? Zo in direct contact staan met de praktijk is gewoon heel gaaf.”