Het TU Delft Solar Boat team werd in 2019 in Monaco wereldkampioen zonnebootvaren op open zee. Met die winst overtrof het team alle verwachtingen, want voor en tijdens de race ging er van alles mis.  

In een breuk met traditie besloot het tiende Delftse Solar Boat-team om in 2019 mee te doen aan de offshore race van de Solar & Energy Boat Challenge in Monaco. “Wat de Delftse dreamteams uniek maakt is dat elk team zijn eigen doelen mag zetten voor het jaar”, vertelt exposure manager Redmer Aarnink. “Het is ontzettend leuk om als team vanaf nul te beginnen en je eigen boot te bouwen. Dat hoeft niet per se, maar vaak is het nodig omdat de wedstrijdregels veranderen of je aan een andere wedstrijd meedoet. Dit keer dus zelfs een hele nieuwe klasse, waar nog nooit een team uit Delft, of zelfs uit Nederland, aan had meegedaan.”

Zeewaardig

Een hele nieuwe klasse betekende andere eisen aan de boot. “Eigenlijk was er maar één harde eis: de boot mocht niet langer zijn dan twaalf meter. We hadden dus niet zoveel om ons aan vast te houden; we wisten alleen dat we zeewaardig moesten zijn”, vertelt Willemijn Mes, de Hull Design Engineer in het team. Het uiteindelijke ontwerp week dus compleet af van voorgaande versies: een trimaran met maar liefst 28 m2 aan zonnepanelen en een bemanning van drie personen. “Omdat de boot veel groter werd, moest hij ook demontabel worden voor het transport”, zegt Mes. Genoeg ontwerpuitdagingen dus. “Hoe meer onderdelen je los en vast moet kunnen maken, hoe meer er fout kan gaan tijdens de productie of tijdens de wedstrijd zelf. Dat maakte het ontwerp complex”, vertelt Mes. Bovendien had ze net als alle andere teamleden nog nooit een boot gebouwd. “Ik studeer civiele techniek, dan ligt botenbouw misschien niet zo voor de hand, maar je doet juist mee met zo’n project om te leren. Bovendien zeil ik al mijn hele leven; qua ontwerpproces heeft zo’n trimaran natuurlijk wel wat weg van een zeilboot, alleen de voortstuwing is anders.”

Buiten je comfortzone

Ook Aarnink ging als exposure manager buiten zijn comfortzone. “Ik wilde eigenlijk projectmanager worden, maar de oud-teamleden dachten dat dit een goeie rol voor me zou zijn”, vertelt hij. “Achteraf begrijp ik dat. Ik studeer technische natuurkunde en heb een brede technische achtergrond; ik kan dus elke techniek in de boot tot op een bepaald niveau wel begrijpen en uitleggen.” Zijn rol vond hij soms lastig. “In tegenstelling tot de andere teamleden had ik geen concreet doel om naar toe te werken. Ik probeerde ons verhaal met zoveel mogelijk mensen te delen, maar wat is veel en hoe effectief is dat? Het is een hele andere manier van kijken dan bij natuurkunde en dat was wel erg leerzaam.”

Dat leerproces is essentieel voor de dreamteams die in de D:Dream Hall op de campus werken aan ambitieuze projecten als het bouwen van een zonneboot. D:Dream staat voor Delft: Dream Realization of Extremely Advanced Machines. Het is de plek waar teams studenten van over de hele universiteit een jaar lang toewerken naar een gemeenschappelijk doel. Ze doen alles zelf, van het ontwerpen tot het bouwen tot het projectmanagement, en leren en passant vaardigheden waar ze ook na hun studie veel aan hebben.

Leerproces

Fouten maken hoort ook bij een leerproces. Aarnink: “In de eerste maanden werd ik opeens gebeld door Radio 2, of ik die avond een live interview van twee minuten kon geven. Ik had me heel goed voorbereid, alleen had ik niet begrepen dat ik moest stoppen als ze dat zeiden. Ik ging dus door met praten en werd middenin afgebroken, Ik dacht, wat gebeurt hier nu?”, vertelt hij. “Ik had de hele dag op een beurs gestaan en het was half twaalf ’s avonds, dus dat verklaart veel. Ik had ook nog geen mediatraining gevolgd, omdat ik verwacht had dat de pers pas later geïnteresseerd zou zijn. Inmiddels kan ik er gelukkig om lachen.”

Hard werken

De grootste uitdaging voor Mes was het productieproces. “Voor de bouw van de rompen konden we productiefacili-teiten van onze partner VABO Composites in Emmeloord gebruiken. We deden alles zelf, maar het was fijn dat we hen ook om hulp konden vragen. Het was hard werken en het was ook zwaar dat we drie maanden lang in Emmeloord zaten en alleen in het weekend terug naar Delft kwamen.” Vervolgens moesten de onderdelen, die op verschillende locaties gebouwd waren, worden geassembleerd. “Dat duurde veel langer dan we verwacht hadden, mede vanwege dat complexe ontwerp. Alles moest passen en ook weer eenvoudig uit elkaar te halen zijn.” Uiteindelijk lukte dat. ”We hebben met zijn allen een goed werkende boot gebouwd, waar we heel trots op zijn”, zegt Aarnink. Ook het testvaren op de Westeinderplassen bij Aalsmeer verliep prima. De echte testvaart zou plaatsvinden op het IJsselmeer, waar de draagvleugels op de proef gesteld zouden worden. “Draagvleugels steken onder de boot uit. Als de boot snel genoeg gaat, kunnen ze de romp een stukje uit het water tillen, waardoor je veel minder weerstand hebt en hoge snelheden kunt bereiken”, legt Mes uit.

Noodlot

Op het IJsselmeer sloeg het noodlot echter toe: de linkervoorvleugel brak af. “Dat was een grote tegenslag. Draagvleugels zijn een deel van onze identiteit; de Solar Boat werkt er al jaren mee. Het was ook verschrikkelijk voor het team dat er zo hard aan gewerkt had”, vertelt Aarnink. “Dan ligt maanden werk opeens in het water”, zegt Mes. Tevergeefs zochten ze nog met duikers en een sonarboot, maar veel tijd om over deze tegenslag heen te komen was er niet. Met nog maar drie weken tot de wedstrijd in Monaco, zat er niets anders op dan zonder draagvleugels op weg te gaan.

De race in Monaco vond op 5 en 6 juli plaats. Deelnemende teams moesten van Monaco naar Ventimiglia en terug varen; op de eerste dag één keer, en op de tweede dag twee keer. “Onze tegenstanders hadden allemaal elektrische speedboten. Die kunnen tot wel 100 kilometer per uur varen, maar die snelheid kunnen ze niet zo lang volhouden, daarom zijn ze op de lange afstand veel minder efficiënt. We dachten dus vooral op dag twee winst te kunnen boeken”, vertelt Aarnink. Mes: “Wij gaan minder hard, maar kunnen dat veel langer volhouden”. De wedstrijd zou dus op punten beslist worden aan het eind van dag twee.

Rookontwikkeling

“De eerste dag ging heel goed en werden we derde”, zegt Aarnink. “Maar op de terugweg in de haven zag de piloot rook. Toen hebben we alle systemen uitgezet en de boot naar de kant gesleept, terwijl we met brandblusser klaarstonden en de boot niet uit het oog verloren”, vertelt Mes. “Op dat moment wisten we niet wat er aan de hand was. Achteraf bleek het een elektrische storing in de zonnepanelen te zijn.” En weer stond het team voor een lastige beslissing. “We konden niet op die manier dag twee ingaan; veiligheid gaat voor alles. Maar niemand houdt van opgeven, dus besloten we om de zonnepanelen eraf te halen en op de batterijen te varen. Dat was een moeilijk moment: je bent eigenlijk je boot aan het demonteren.”

Toch hield het team de moed erin, ook vanwege de goeie prestatie op de eerste dag. “De tweede dag was minder voorspelbaar. Wat zouden de andere teams gaan doen? Je mocht onderweg opladen, maar dan moest je drie uur in de haven blijven als penalty”, zegt Aarnink. “Dat hadden wij niet nodig, maar we konden wel minder hard varen dan we wilden. Onze boot bleek echter zo efficiënt dat we uiteindelijk met twintig minuten verschil gewonnen hebben!”, zegt Mes. Dat werd uitbundig gevierd, onder meer met een duik in de haven van alle dertig teamleden. Aarnink: “Het was een bizar moment. Ik heb drie nachten niet geslapen van de adrenaline.” Dat was ook omdat voor hem nu juist de drukste tijd aanbrak. “Ik had de volgende ochtend om zes uur al een radio-interview en de rest van de dag nog een stuk of tien.”

Verruimde blik

Inmiddels zijn ze weer bezig hun studie op te pakken. “Ik ben me aan het oriënteren op wat ik voor masteropleiding ga doen, ik denk aan iets van performance coaching”, vertelt Aarnink. Dat heeft alles te maken met zijn tijd bij de Solar Boat. “Zo’n jaar vormt je en verruimt je blik. Je leert veel over jezelf en over het team. Op zo’n intensieve manier samenwerken is heel bijzonder. Iedereen in het team moet zijn taak doen, anders kun je niet winnen.” Ook Mes is aan het denken gezet. “Ik denk dat ik de master Offshore Engineering ga doen. Je kiest een studie terwijl je nog niet weet wat al die andere studies inhouden en je komt ook niet snel buiten je vakgebied. In het team zaten alle studierichtingen bij elkaar en leer je hoe anderen naar dingen kijken en problemen aanpakken.” Haar keus heeft ook te maken met de missie van Solar Boat: samen met de sector werken aan duurzame scheepvaart. “Een containerschip zal nooit op zonnepanelen gaan varen en onze boten zullen ook niet in productie genomen worden. Waar we wel impact hebben, is de maritieme sector bewust maken van de mogelijkheden tot verduurzaming”, legt Aarnink uit. Mes: “Ik heb zelf ook heel over duurzaamheid geleerd het afgelopen jaar. Wij zijn de nieuwe generatie ingenieurs, die binnenkort het bedrijfsleven betreden. Als je daar met een frisse blik ingaat, kun je echt wat veranderen.”

Wij zijn de nieuwe generatie ingenieurs, die binnenkort het bedrijfsleven betreden. Als je daar met een frisse blik ingaat, kun je echt wat veranderen

In een breuk met traditie besloot het tiende Delftse Solar Boat-team om in 2019 mee te doen aan de offshore race van de Solar & Energy Boat Challenge in Monaco. “Wat de Delftse dreamteams uniek maakt is dat elk team zijn eigen doelen mag zetten voor het jaar”, vertelt exposure manager Redmer Aarnink. “Het is ontzettend leuk om als team vanaf nul te beginnen en je eigen boot te bouwen. Dat hoeft niet per se, maar vaak is het nodig omdat de wedstrijdregels veranderen of je aan een andere wedstrijd meedoet. Dit keer dus zelfs een hele nieuwe klasse, waar nog nooit een team uit Delft, of zelfs uit Nederland, aan had meegedaan.”

Zeewaardig

Een hele nieuwe klasse betekende andere eisen aan de boot. “Eigenlijk was er maar één harde eis: de boot mocht niet langer zijn dan twaalf meter. We hadden dus niet zoveel om ons aan vast te houden; we wisten alleen dat we zeewaardig moesten zijn”, vertelt Willemijn Mes, de Hull Design Engineer in het team. Het uiteindelijke ontwerp week dus compleet af van voorgaande versies: een trimaran met maar liefst 28 m2 aan zonnepanelen en een bemanning van drie personen. “Omdat de boot veel groter werd, moest hij ook demontabel worden voor het transport”, zegt Mes. Genoeg ontwerpuitdagingen dus. “Hoe meer onderdelen je los en vast moet kunnen maken, hoe meer er fout kan gaan tijdens de productie of tijdens de wedstrijd zelf. Dat maakte het ontwerp complex”, vertelt Mes. Bovendien had ze net als alle andere teamleden nog nooit een boot gebouwd. “Ik studeer civiele techniek, dan ligt botenbouw misschien niet zo voor de hand, maar je doet juist mee met zo’n project om te leren. Bovendien zeil ik al mijn hele leven; qua ontwerpproces heeft zo’n trimaran natuurlijk wel wat weg van een zeilboot, alleen de voortstuwing is anders.”

Buiten je comfortzone

Ook Aarnink ging als exposure manager buiten zijn comfortzone. “Ik wilde eigenlijk projectmanager worden, maar de oud-teamleden dachten dat dit een goeie rol voor me zou zijn”, vertelt hij. “Achteraf begrijp ik dat. Ik studeer technische natuurkunde en heb een brede technische achtergrond; ik kan dus elke techniek in de boot tot op een bepaald niveau wel begrijpen en uitleggen.” Zijn rol vond hij soms lastig. “In tegenstelling tot de andere teamleden had ik geen concreet doel om naar toe te werken. Ik probeerde ons verhaal met zoveel mogelijk mensen te delen, maar wat is veel en hoe effectief is dat? Het is een hele andere manier van kijken dan bij natuurkunde en dat was wel erg leerzaam.”

Dat leerproces is essentieel voor de dreamteams die in de D:Dream Hall op de campus werken aan ambitieuze projecten als het bouwen van een zonneboot. D:Dream staat voor Delft: Dream Realization of Extremely Advanced Machines. Het is de plek waar teams studenten van over de hele universiteit een jaar lang toewerken naar een gemeenschappelijk doel. Ze doen alles zelf, van het ontwerpen tot het bouwen tot het projectmanagement, en leren en passant vaardigheden waar ze ook na hun studie veel aan hebben.

Leerproces

Fouten maken hoort ook bij een leerproces. Aarnink: “In de eerste maanden werd ik opeens gebeld door Radio 2, of ik die avond een live interview van twee minuten kon geven. Ik had me heel goed voorbereid, alleen had ik niet begrepen dat ik moest stoppen als ze dat zeiden. Ik ging dus door met praten en werd middenin afgebroken, Ik dacht, wat gebeurt hier nu?”, vertelt hij. “Ik had de hele dag op een beurs gestaan en het was half twaalf ’s avonds, dus dat verklaart veel. Ik had ook nog geen mediatraining gevolgd, omdat ik verwacht had dat de pers pas later geïnteresseerd zou zijn. Inmiddels kan ik er gelukkig om lachen.”

Hard werken

De grootste uitdaging voor Mes was het productieproces. “Voor de bouw van de rompen konden we productiefacili-teiten van onze partner VABO Composites in Emmeloord gebruiken. We deden alles zelf, maar het was fijn dat we hen ook om hulp konden vragen. Het was hard werken en het was ook zwaar dat we drie maanden lang in Emmeloord zaten en alleen in het weekend terug naar Delft kwamen.” Vervolgens moesten de onderdelen, die op verschillende locaties gebouwd waren, worden geassembleerd. “Dat duurde veel langer dan we verwacht hadden, mede vanwege dat complexe ontwerp. Alles moest passen en ook weer eenvoudig uit elkaar te halen zijn.” Uiteindelijk lukte dat. ”We hebben met zijn allen een goed werkende boot gebouwd, waar we heel trots op zijn”, zegt Aarnink. Ook het testvaren op de Westeinderplassen bij Aalsmeer verliep prima. De echte testvaart zou plaatsvinden op het IJsselmeer, waar de draagvleugels op de proef gesteld zouden worden. “Draagvleugels steken onder de boot uit. Als de boot snel genoeg gaat, kunnen ze de romp een stukje uit het water tillen, waardoor je veel minder weerstand hebt en hoge snelheden kunt bereiken”, legt Mes uit.

Noodlot

Op het IJsselmeer sloeg het noodlot echter toe: de linkervoorvleugel brak af. “Dat was een grote tegenslag. Draagvleugels zijn een deel van onze identiteit; de Solar Boat werkt er al jaren mee. Het was ook verschrikkelijk voor het team dat er zo hard aan gewerkt had”, vertelt Aarnink. “Dan ligt maanden werk opeens in het water”, zegt Mes. Tevergeefs zochten ze nog met duikers en een sonarboot, maar veel tijd om over deze tegenslag heen te komen was er niet. Met nog maar drie weken tot de wedstrijd in Monaco, zat er niets anders op dan zonder draagvleugels op weg te gaan.

De race in Monaco vond op 5 en 6 juli plaats. Deelnemende teams moesten van Monaco naar Ventimiglia en terug varen; op de eerste dag één keer, en op de tweede dag twee keer. “Onze tegenstanders hadden allemaal elektrische speedboten. Die kunnen tot wel 100 kilometer per uur varen, maar die snelheid kunnen ze niet zo lang volhouden, daarom zijn ze op de lange afstand veel minder efficiënt. We dachten dus vooral op dag twee winst te kunnen boeken”, vertelt Aarnink. Mes: “Wij gaan minder hard, maar kunnen dat veel langer volhouden”. De wedstrijd zou dus op punten beslist worden aan het eind van dag twee.

Rookontwikkeling

“De eerste dag ging heel goed en werden we derde”, zegt Aarnink. “Maar op de terugweg in de haven zag de piloot rook. Toen hebben we alle systemen uitgezet en de boot naar de kant gesleept, terwijl we met brandblusser klaarstonden en de boot niet uit het oog verloren”, vertelt Mes. “Op dat moment wisten we niet wat er aan de hand was. Achteraf bleek het een elektrische storing in de zonnepanelen te zijn.” En weer stond het team voor een lastige beslissing. “We konden niet op die manier dag twee ingaan; veiligheid gaat voor alles. Maar niemand houdt van opgeven, dus besloten we om de zonnepanelen eraf te halen en op de batterijen te varen. Dat was een moeilijk moment: je bent eigenlijk je boot aan het demonteren.”

Toch hield het team de moed erin, ook vanwege de goeie prestatie op de eerste dag. “De tweede dag was minder voorspelbaar. Wat zouden de andere teams gaan doen? Je mocht onderweg opladen, maar dan moest je drie uur in de haven blijven als penalty”, zegt Aarnink. “Dat hadden wij niet nodig, maar we konden wel minder hard varen dan we wilden. Onze boot bleek echter zo efficiënt dat we uiteindelijk met twintig minuten verschil gewonnen hebben!”, zegt Mes. Dat werd uitbundig gevierd, onder meer met een duik in de haven van alle dertig teamleden. Aarnink: “Het was een bizar moment. Ik heb drie nachten niet geslapen van de adrenaline.” Dat was ook omdat voor hem nu juist de drukste tijd aanbrak. “Ik had de volgende ochtend om zes uur al een radio-interview en de rest van de dag nog een stuk of tien.”

Verruimde blik

Inmiddels zijn ze weer bezig hun studie op te pakken. “Ik ben me aan het oriënteren op wat ik voor masteropleiding ga doen, ik denk aan iets van performance coaching”, vertelt Aarnink. Dat heeft alles te maken met zijn tijd bij de Solar Boat. “Zo’n jaar vormt je en verruimt je blik. Je leert veel over jezelf en over het team. Op zo’n intensieve manier samenwerken is heel bijzonder. Iedereen in het team moet zijn taak doen, anders kun je niet winnen.” Ook Mes is aan het denken gezet. “Ik denk dat ik de master Offshore Engineering ga doen. Je kiest een studie terwijl je nog niet weet wat al die andere studies inhouden en je komt ook niet snel buiten je vakgebied. In het team zaten alle studierichtingen bij elkaar en leer je hoe anderen naar dingen kijken en problemen aanpakken.” Haar keus heeft ook te maken met de missie van Solar Boat: samen met de sector werken aan duurzame scheepvaart. “Een containerschip zal nooit op zonnepanelen gaan varen en onze boten zullen ook niet in productie genomen worden. Waar we wel impact hebben, is de maritieme sector bewust maken van de mogelijkheden tot verduurzaming”, legt Aarnink uit. Mes: “Ik heb zelf ook heel over duurzaamheid geleerd het afgelopen jaar. Wij zijn de nieuwe generatie ingenieurs, die binnenkort het bedrijfsleven betreden. Als je daar met een frisse blik ingaat, kun je echt wat veranderen.”

Wij zijn de nieuwe generatie ingenieurs, die binnenkort het bedrijfsleven betreden. Als je daar met een frisse blik ingaat, kun je echt wat veranderen


Noodlot

Op het IJsselmeer sloeg het noodlot echter toe: de linkervoorvleugel brak af. “Dat was een grote tegenslag. Draagvleugels zijn een deel van onze identiteit; de Solar Boat werkt er al jaren mee. Het was ook verschrikkelijk voor het team dat er zo hard aan gewerkt had”, vertelt Aarnink. “Dan ligt maanden werk opeens in het water”, zegt Mes. Tevergeefs zochten ze nog met duikers en een sonarboot, maar veel tijd om over deze tegenslag heen te komen was er niet. Met nog maar drie weken tot de wedstrijd in Monaco, zat er niets anders op dan zonder draagvleugels op weg te gaan.

De race in Monaco vond op 5 en 6 juli plaats. Deelnemende teams moesten van Monaco naar Ventimiglia en terug varen; op de eerste dag één keer, en op de tweede dag twee keer. “Onze tegenstanders hadden allemaal elektrische speedboten. Die kunnen tot wel 100 kilometer per uur varen, maar die snelheid kunnen ze niet zo lang volhouden, daarom zijn ze op de lange afstand veel minder efficiënt. We dachten dus vooral op dag twee winst te kunnen boeken”, vertelt Aarnink. Mes: “Wij gaan minder hard, maar kunnen dat veel langer volhouden”. De wedstrijd zou dus op punten beslist worden aan het eind van dag twee.

Rookontwikkeling

“De eerste dag ging heel goed en werden we derde”, zegt Aarnink. “Maar op de terugweg in de haven zag de piloot rook. Toen hebben we alle systemen uitgezet en de boot naar de kant gesleept, terwijl we met brandblusser klaarstonden en de boot niet uit het oog verloren”, vertelt Mes. “Op dat moment wisten we niet wat er aan de hand was. Achteraf bleek het een elektrische storing in de zonnepanelen te zijn.” En weer stond het team voor een lastige beslissing. “We konden niet op die manier dag twee ingaan; veiligheid gaat voor alles. Maar niemand houdt van opgeven, dus besloten we om de zonnepanelen eraf te halen en op de batterijen te varen. Dat was een moeilijk moment: je bent eigenlijk je boot aan het demonteren.”

Toch hield het team de moed erin, ook vanwege de goeie prestatie op de eerste dag. “De tweede dag was minder voorspelbaar. Wat zouden de andere teams gaan doen? Je mocht onderweg opladen, maar dan moest je drie uur in de haven blijven als penalty”, zegt Aarnink. “Dat hadden wij niet nodig, maar we konden wel minder hard varen dan we wilden. Onze boot bleek echter zo efficiënt dat we uiteindelijk met twintig minuten verschil gewonnen hebben!”, zegt Mes. Dat werd uitbundig gevierd, onder meer met een duik in de haven van alle dertig teamleden. Aarnink: “Het was een bizar moment. Ik heb drie nachten niet geslapen van de adrenaline.” Dat was ook omdat voor hem nu juist de drukste tijd aanbrak. “Ik had de volgende ochtend om zes uur al een radio-interview en de rest van de dag nog een stuk of tien.”

Verruimde blik

Inmiddels zijn ze weer bezig hun studie op te pakken. “Ik ben me aan het oriënteren op wat ik voor masteropleiding ga doen, ik denk aan iets van performance coaching”, vertelt Aarnink. Dat heeft alles te maken met zijn tijd bij de Solar Boat. “Zo’n jaar vormt je en verruimt je blik. Je leert veel over jezelf en over het team. Op zo’n intensieve manier samenwerken is heel bijzonder. Iedereen in het team moet zijn taak doen, anders kun je niet winnen.” Ook Mes is aan het denken gezet. “Ik denk dat ik de master Offshore Engineering ga doen. Je kiest een studie terwijl je nog niet weet wat al die andere studies inhouden en je komt ook niet snel buiten je vakgebied. In het team zaten alle studierichtingen bij elkaar en leer je hoe anderen naar dingen kijken en problemen aanpakken.” Haar keus heeft ook te maken met de missie van Solar Boat: samen met de sector werken aan duurzame scheepvaart. “Een containerschip zal nooit op zonnepanelen gaan varen en onze boten zullen ook niet in productie genomen worden. Waar we wel impact hebben, is de maritieme sector bewust maken van de mogelijkheden tot verduurzaming”, legt Aarnink uit. Mes: “Ik heb zelf ook heel over duurzaamheid geleerd het afgelopen jaar. Wij zijn de nieuwe generatie ingenieurs, die binnenkort het bedrijfsleven betreden. Als je daar met een frisse blik ingaat, kun je echt wat veranderen.”

Andere Portraits of Science

De volgende fase in vliegtuigontwerp