Studenten maken de weg vrij voor waterstof
Door: Karin Postelmans
"Technologie moet hoger op de agenda van politiek en bedrijfsleven. Want het helpt transities te versnellen." Die oproep deed de Delftse studente Noa Ommering tijdens de Techrede in 2020. Na afloop knaagde een gevoel van urgentie. Samen met andere TU-studenten richtte ze de Aanjagers van Technologie op. En startte ze het Waterstofschap, een samenwerking die drempels moet slechten voor waterstoftoepassingen. Aanjager Merel Oldenburg sloot zich aan en werkte aan de plannen voor het Waterstofschap.
'Energie fascineert me mateloos'
Na de Techrede (de technologische tegenhanger van de troonrede) dacht Noa Ommering: "Leuk, maar: hoe pakken we nu door?" Ze wilde iets met de energietransitie. Ommering studeert Technische Bestuurskunde en doet de Master Complex system engineering en management, met Energie als specialisatie. "Energie is breed. Waterstoftechnologie is al ver, maar kent ook nog uitdagingen." Dat bracht haar op het idee voor het Waterstofschap. Om meer studenten te betrekken en structureel iets te betekenen, organiseerde de groep rond de Techrede zich als de Aanjagers van Technologie.
Ommering ging vervolgens op Transitietour: ze bezocht divers organisaties om te horen waar ze tegenaanlopen rond waterstoftoepassingen. "Wetten, regels en subsidies lopen achter of ontbreken," ontdekte ze. "En de spelregels ten opzichte van fossiele toepassingen zijn oneerlijk." Waterstof in toepassingen moet bijvoorbeeld groen zijn (geproduceerd met herniewbare energie). Maar voor elektrische auto's gelden zulke voorschriften niet. En plannen voor een H2-tankstation vertraagden door jarenlange vergunningprocedures. "Zo halen we de energiedoelen niet. En het gaat wel om onze toekomst."
Gevoelsmatig valt ze met haar neus in de wetenschappelijke boter. Als klein meisje staarde ze naar de energiecentrales in Rotterdam, achterin de auto van haar ouders. En voor een schoolproject bouwde ze eens een windturbine, om te zien of het kon. "Energie fascineert me mateloos. De energietransitie komt voor mij dus precies op het goede moment. Die windmolen maakte wel een paar keer kortsluiting, trouwens."
Ommering verwacht ook met de Aanjagers best eens "op onze plaat" te gaan. "Maar daar leren we van. Alleen zo kunnen we waterstoftoepassingen toegang geven op de markt. De Deltawerken kwamen er ook met vallen en opstaan. En nu zijn we er trots op."
"Er moet meer pit in. De tijd tikt door "
Na de Techtour van Ommering organiseerde Merel Oldenburg een brainstorm met onder meer TKI Nieuw Gas, waterstofinnovatiecluster Kiemt en marktpionier HyMatters, om het Waterstofschap concrete invulling te geven. "Ik heb aangeklopt en gevraagd: wat gaan jullie doen voor onze toekomst? Als jonge student kom je daarmee weg."
Oldenburg doet de Master Complex system engineering en management, met Energie als specialisatie. Ze werd een Aanjager van Technologie na het coronajaar van 2020. "Ik hou van aanpakken, maar naast de studie lag alles stil. Ik miste verbinding, iets met inhoud. De Aanjagers boden dat." Oldenburg prijst de opzet van de Aanjagers, waardoor ze volledig kan focussen op het Waterstofschap. "Er is organisatorische ondersteuning en zo nodig training."
Oldenburg wil met Waterstofschap vooral snelheid genereren in de waterstofimplementatie. "Meer pit erin. De tijd tikt door." Er zijn veel verschillende belangen, maar voor de energietransitie moet je je eigen belang opzij zetten; water bij de wijn doen voor het groter belang, vindt ze. En de kansen lijken goed. "Ik sprak met mensen die echt het verschil kunnen maken. Als ik dan merk dat zij echt begrijpen waar ik heen wil... daar word ik heel blij van."
Met het Waterstofschap wil Oldenburg ook bereiken dat jongeren mogen aanschuiven in de discussies over de rol van waterstof. Ze noemt een cross-sectorale werkgroep die twintig partijen vertegenwoordigt en 'toekomstig human capital' als belangrijk thema benoemt - maar geen jongeren betrekt. "Dat kan echt beter."
Oldenburg heeft veel zin om na haar studie ook als professional een rol te spelen in de energietransitie. "Er is genoeg te doen." Ze schat dat haar verse blik mogelijk ook ooit wat routineuzer wordt. "En het beste wat me dan kan overkomen is dat de nieuwe generatie studenten dan bij mij aanklopt. Met de vraag wat ik voor hen ga doen."
Waterstofschap: de weg vrij voor waterstof
Groene waterstof (geproduceerd met hernieuwbare energie) is onmisbaar om de doelen van de energietransitie te halen. Maar wet- en regelgeving en subsidieregels remmen waterstofoplossingen enorm af. Dat vind het Waterstofschap onverteerbaar. Noa Ommering deed daarom in 2021 een Transitietour, langs overheden, bedrijfsleven, wetenschap en maatschappelijke organisaties om te luisteren naar ervaringen. En brainstormde met 12 van hen over oplossingen. De resultaten werkte Merel Oldenburg, samen met TKI nieuw gas, Kiemt en Hymatters, verder uit tot plannen. Tijdens de Techrede van 2021 presenteerde de studenten hun visie hoe technologie verschillende transities kan aanjagen, welke partijen daarvoor nodig zijn en welke belemmerende factoren weg moeten. Ommering: "Het Waterstofschap creëert urgentie en brengt mensen bij elkaar die transities kunnen versnellen."